Autor: Pedagogika Specjalna - portal dla nauczycieli
Opublikowano: 15 maja 2023 roku.
Ogród sensoryczny, czyli tzw. ogród zmysłów, pozwala na wzbogacenie tradycyjnego doświadczenia ogrodniczego. W przestrzeniach tych mamy szansę nie tylko na dostrzeżenie piękna roślin przy pomocy wzroku, ale także docenienie walorów zapachowych, dźwiękowych, smakowych oraz dotykowych. W dzisiejszym artykule wyjaśnimy, czym dokładnie jest ogród sensoryczny i jak go stworzyć.
Czym są ogrody sensoryczne?
Ogrody sensoryczne nastawione są na intensywne pobudzanie wszystkich pięciu zmysłów. Odpowiedni dobór materiałów budowlanych, roślin oraz elementów architektury pozwala na znaczne zintensyfikowanie doznań, które towarzyszą odwiedzinom w tradycyjnych ogrodach. Ponadto przestrzeń powinna być dostosowana do wymagań osób z niepełnosprawnościami ruchowymi oraz osób niewidomych, które także mogą korzystać z pozytywnego działania hortiterapii, czyli leczenia ogrodem.
Oprócz walorów terapeutycznych ogrody sensoryczne mają ważne znaczenie edukacyjne. Z tego powodu często możemy spotkać je w pobliżu placówek edukacyjnych. Obecnie ogrody zmysłów zakładane są także na prywatnych posesjach. W zależności od możliwości infrastrukturalnych, właściciele działek mogą zdecydować się na projekt stymulujący wszystkie pięć zmysłów lub na jeden z nich, np. na smak. Odpowiedzmy teraz na pytanie, o czym pamiętać podczas projektowania ogrodu sensorycznego.
Jak stworzyć ogród sensoryczny?
Podczas tworzenia ogrodu należy pamiętać o zachowaniu porządku kompozycyjnego. Warto stworzyć plan, który uwzględni wszystkie potrzeby przyszłych użytkowników, w tym osób poruszających się na wózku oraz osób niewidomych. Ład pozwoli na stworzenie bezpiecznej przestrzeni. Każdy ogród zmysłów powinien być podzielony na strefy, oddziałujące na poszczególne zmysły. Przykładowo rabaty kwiatów stymulujących węch powinny być oddzielone od tych pobudzających dotyk.
Do każdej z wydzielonych przestrzeni powinny prowadzić przy tym bezpieczne ścieżki, wyłożone kamieniami lub żwirem. W części poświęconej zmysłowi wzroku warto postawić na atrakcyjnie wizualnie i bogate kompozycje kwiatowe, które zachwycą każdego miłośnika roślin. Warto wybierać przy tym różne rośliny, które kwitną od wiosny aż do jesieni. Dużą popularnością cieszą się przy tym ozdobne drzewka owocowe. Jakie rośliny sprawdzą się w kolejnych sekcjach ogrodu?
Co powinno znaleźć się w poszczególnych częściach ogrodu sensorycznego?
W ogrodzie dotyku wybierz rośliny o bogatej fakturze. Jednocześnie warto pamiętać o tym, że wszystkie gatunki muszą być bezpieczne dla użytkowników. Oznacza to, że powinieneś zrezygnować z sadzenia kwiatów z kolcami oraz cierniami, których dotknięcie może powodować skaleczenie. Aby urozmaicić przestrzeń, możesz zastosować także elementy małej architektury wykrywającej ruch oraz strumyczki, służące do moczenia dłoni lub stóp.
W strefie słuchu wybierz rośliny szeleszczące na wietrze oraz subtelne dekoracje, które spotęgują doznania słuchowe. Mogą to być delikatnie dzwoniące łapacze snów lub dzwoneczki. Ciekawym rozwiązaniem są także bambusowe tyczki powiewające na wietrze. Jeśli chcesz pobudzić zmysł węchu, postaw na rośliny cebulowe, których aromat zachwyca już od wiosny. W tej sekcji nie powinno zabraknąć także intensywnie pachnących ziół oraz róż, bzu i lilii.
Ostatnią strefę tworzy ogród smaku, który najczęściej ma postać warzywnika. Oprócz warzyw warto zasadzić tam także owoce oraz zioła. Jednocześnie sięgaj po mniej znane odmiany jadalnych roślin, które zaskoczą zwiedzających. Można wśród nich wymienić np. azjatyckie ziele, rukolę, stewię oraz musztardowiec.