Rodzice dzieci z zespołem Aspergera zawsze zastanawiają się, czy powiedzieć dziecku o zaburzeniu, którym jest dotknięte i w jaki sposób to zrobić. Nie ma gotowej instrukcji, bo każdy człowiek jest inny. Cokolwiek byśmy chcieli zrobić, najpierw sami musimy pogodzić się z innością naszego dziecka. Dostrzec w nim wyjątkowość, której nie ma nikt inny. Uzmysłowić sobie, że życie naszej rodziny może będzie różniło się od życia sąsiadów. Nie będzie gorsze, bo to od nas samych zależy jak je będziemy kształtować. Przyjrzyjmy się naszemu dziecku. Jak radzi sobie obecnie.

Nie różni się wyglądem od swoich rówieśników. To nas rodziców niepokoją niektóre zachowania dziecka. Na placu zabaw wybiera samotną zabawę w piaskownicy lub buja się na huśtawce. Nie szuka kontaktu z rówieśnikami. Jeśli nawiązuje z kimkolwiek rozmowę – to jest to osoba dorosła albo mniejsze dziecko. Inni rodzice zachwycają się jego kulturą i wiedzą na temat przyrody. Zmienia się diametralnie stosunek do naszego „naukowca”, gdy ich dziecko zepsuje jego budowlę z piasku. Rozpacz i złość jaką okazuje, przeraża otoczenie które bardzo szybko izoluje swoje dzieci od „dziwaka”.

W szkole podstawowej jest jeszcze trudniej. Dziecko z zespołem Aspergera gubi się wśród zasad panujących wokół niego. Męczy go hałas na lekcji. Nie rozumie żartów kolegów. Nie wie czy śmieją się z niego, czy z czegoś innego. Nie potrafi pracować w grupie, ponieważ zadanie chce wykonać idealnie według swojego planu, a dzieci mają inne pomysły i nie przejmują się tak bardzo. Nie lubi zmian w planie lekcji. Chaos związany ze szkolnym apelem jest trudny do wytrzymania. Marzy o przyjacielu, niestety jego naiwność często jest wykorzystywana. Staje się obiektem manipulacji, żartów, dręczenia. Najgorsze jest, że nie potrafi się poskarżyć ani bronić.

Dziecko z zespołem Aspergera od najmłodszych lat czuje się inne, często gorsze. Nie rozumie zachowań innych wobec siebie. Przeraża go to, co czuje on sam i do czego posuwa się w momentach bezsilności. Chce dobrze, a przy większości wykonywanych działań ponosi klęskę. Zawsze obwinia głównie siebie, czasami przestaje się lubić. Nienawidzi osoby, którą się staje w momentach agresji i autoagresji. W okresie dojrzewania pojawiają się stany depresyjne, różnego rodzaju choroby współistniejące. Mogą one doprowadzić nawet do samobójstwa.

Pragnę zachęcić wszystkich rodziców do bardzo szybkiego pogodzenia się innością swojego dziecka. Akceptacja go takim, jakim jest, jest najwyższą formą miłości, jaką możemy okazać każdemu dziecku. Musi wiedzieć, że zawsze jesteśmy po jego stronie, mimo że wymagamy i uczymy. Jeśli zastanawiamy się kiedy i w jaki sposób powiedzieć mu o zespole Aspergera, to zróbmy to jak najszybciej. Już małemu dziecku można opowiedzieć o wyjątkowości osób z ZA. Stopniowo można również tłumaczyć te mniej akceptowane zachowania. Dziecko zobaczy sens terapii i nie będzie się czuło tak bardzo samotnie.

Zachęcam wszystkich do szczerych rozmów ze swoimi dziećmi. Najczęściej nie będą one łatwe. Czasami przyniosą porażkę lub rozczarowanie. Zespół Aspergera to część naszego dziecka i nas samych. Problemy i radości związane z tym tematem nie mogą nas aż tak bardzo przerażać, by o nich nie mówić. Jedną z moich najpiękniejszych chwil w życiu był dzień, kiedy mój syn powiedział mi, że ze wszystkich rzeczy, które dla niego zrobiłam, najważniejsze było opowiedzenie mu zespole Aspergera. Zrozumiał, że nie oszalał, jest wyjątkowy, inny – nie gorszy. Mając 15 lat twierdzi, że zespół Aspergera to część jego osobowości. Łatwiej radzi sobie z przeciwnościami, bo lepiej je rozumie.

Autor: Katarzyna Krzemińska

Pani Katarzyna Krzemińska jest Autorem kursu doskonalącego pt. Zespół Aspergera. Psychospołeczne funkcjonowanie dzieci i młodzieży.

Więcej możesz dowiedzieć się tutaj.