Program dla uczniów z autyzmem

 „Chcę pełniej poznawać świat! Rozwijanie wrażliwości emocjonalnej i zmysłowej oraz umiejętności  ruchowych i komunikacyjnych jako droga do świadomego  życia”

 Spis treści:

1. Wstęp.
2. Założenia programu.
3. Założenia ogólne.
4. Formy pracy.
5. Metody pracy.
6. Wskaźniki do ewaluacji programu.
7. Przewidywane efekty działań.
8. Literatura.

  1.Wstęp

Różnorodność potrzeb osób z niepełnosprawnością rodzi konieczność nakierowania działań terapeutycznych na ich indywidualne  zapotrzebowanie. W trosce o podwyższenie jakości życia i funkcjonowania naszych wychowanków powstał indywidualny program „Chcę pełniej poznawać świat! Rozwijanie wrażliwości emocjonalnej i  zmysłowej oraz umiejętności ruchowych i komunikacyjnych jako droga do świadomego  życia” uaktywniania grupy uczniów, wychodzący od zaspokajania podstawowych potrzeb stymulacyjnych  po rozwijanie potrzeb społecznych.

Program „Chcę pełniej poznawać świat! Rozwijanie wrażliwości emocjonalnej i zmysłowej oraz umiejętności ruchowych i komunikacyjnych jako droga do świadomego  życia” został stworzony z myślą o uczniach klasy 5 dla uczniów z autyzmem i niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym. W programie zwrócono również uwagę na indywidualne zdolności uczniów i wykorzystano ich  preferencje, stosując elementy muzykoterapii i ruchu tanecznego. Ponieważ w początkowym etapie życia  każdego  dziecka jego rozwój ma charakter sensomotoryczny, a stymulacja jest podstawą każdej aktywności, dlatego przy realizacji programu przewidziano dużo form aktywności ruchowej, zmian pozycji i jednoczesnego stymulowania różnych zmysłów. Jednocześnie mając na względzie, że komunikacja i umiejętności społeczne są jednym z najistotniejszych celów naszych działań edukacyjno – terapeutycznych względem osób niepełnosprawnych, zaakcentowano w programie cele związane z komunikacją alternatywną i rozwojem kompetencji społecznych.

 2. Założenia programu

Program „Chcę pełniej poznawać świat! Rozwijanie wrażliwości emocjonalnej i zmysłowej oraz umiejętności  ruchowych i komunikacyjnych jako droga do świadomego  życia” skierowany jest do uczniów klasy piątej Szkoły Podstawowej nr 17 w Bielsku – Białej z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym oraz z autyzmem.

Głównym założeniem programu jest wspieranie uczniów w ich indywidualnym rozwoju, kształtowanie umiejętności panowania i radzenia sobie z własnymi emocjami, poznawanie świata przez stymulację wielozmysłową, pogłębianie świadomości własnego ciała,  a także zachęcanie do integrowania się w grupie poprzez wspólny język komunikacji alternatywnej.

 3. Założenia ogólne

Program adresowany jest do uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym oraz z autyzmem. Program będzie realizowany raz w tygodniu od września 2017 r. do kwietnia 2018 r. podczas zajęć edukacyjnych.

Uczestnicy: troje uczniów w wieku od 13 do 14 lat z niepełnosprawnością intelektualną  w stopniu  umiarkowanym i znacznym oraz z autyzmem.

Czas trwania zajęć: 45 minut

 Cele ogólne:

• wspomaganie rozwoju w zakresie sfery poznawczej, emocjonalnej, społecznej i ruchowej,
• rozwijanie umiejętności współdziałania,
• wyzwalanie aktywności,
• doskonalenie umiejętności komunikacyjnych zależnie od możliwości dziecka,
• stymulacja wzrokowa, dotykowa, ruchowa, słuchowa, zapachowa dostosowana do indywidualnych potrzeb dziecka,
• wprowadzenie atmosfery radosnej, odprężającej,
• likwidacja napięcia mięśniowego i psychicznego.

Cele szczegółowe

Uczeń:

• ma świadomości ciała i orientuje się w schemacie ciała,
• potrafi dłużej skoncentrować uwagę na zadaniu,
• uczeń aktywnie uczestniczy w zajęciach,
• czeka na swoją kolej podczas zabaw,
• rozumie i próbuje wykorzystać elementy komunikacji alternatywnej podczas zabaw,
• uczeń potrafi być uważny, spokojny a także wyciszony i zrelaksowany,
• uczeń jest dostymulowany w sferze wzrokowej, słuchowej, dotykowej, ruchowej,
• uczeń potrafi opanować swoje emocje.

4. Formy pracy:

• indywidualna,
• grupowa.

5. Metody pracy:

• Metoda Stymulacji Sensorycznej wg C. Delacato,
• Elementy Integracji Sensorycznej,
• Program Aktywności M. i CH. Knillów: świadomość ciała, dotyk ikomunikacja,
• Elementy Muzykoterapii,
• Elementy masażu taktylnego wg metody Swietłany Masgutowej,
• Metoda Klanzy z wykorzystaniem chusty animacyjnej.

 6.Wskaźniki do ewaluacji programu:

• stopień integracji uczniów (obserwacja, rozmowy z nauczycielami rodzicami),
• poziom i zmiany zachowań autostymulacyjnych,
• poziom i jakość zachowań trudnych,
• poziom kompetencji komunikacyjnych,
• poziom somatognozji,
• poziom samodzielności,
• rozmowy z rodzicami,
• rozmowy z nauczycielami.

 7. Przewidywany efekt działań

Przewidywanymi efektami działań będzie zaspokojenie wyżej wymienionych potrzeb a wraz z nimi:

• zmniejszenie poziomu i intensywności zachowań trudnych,
• zmiany w poziomie i jakości autostymulacji,
• obniżenie napięcia mięśniowego,
• poprawa się poziomu funkcjonowania poszczególnych zmysłów, ich poziomu wrażliwości i możliwości percepcyjnych,
• poprawa umiejętności rozładowania napięcia emocjonalnego,
• udoskonalenie umiejętność radzenia sobie z własnymi emocjami,
• wzrost ilości i jakość kontaktów z rówieśnikiem, nauczycielem, terapeutą,
• zwiększenie intensywności i ilości przekazów komunikacyjnych,
• wzrost orientacji w przestrzeni,
• zwiększenie świadomości i kontroli własnego ciała,
• wzrost poczucia bezpieczeństwa,
• pogłębienie wiedzy o otaczającym świecie,
• wzrost umiejętności współdziałania w grupie podczas zabawy,
• zwiększenie aktywności własnej uczniów,
• zwiększenie poziomu samoobsługi.

8. Literatura

Program i scenariusze zostały opracowane na podstawie:

• własnych pomysłów,
• literatury przedmiotu:

– Wasiak „ Zabawy z chustą”, wydawnictwo Klanzy,

– Maria Raszewska, Krystyna Szoć „Wzrastajcie z nami, a nie obok nas”,

– Bogdanowicz, D. Okrzesik „Opis i planowanie zajęć wg Metody Ruchu Rozwijającego W. Sherborne”,

– Christopher Knill „Dotyk i komunikacja”.

Program dla uczniów z autyzmem opracowała: mgr Monika Kalinowska

Materiał nadesłany przez Czytelniczkę portalu Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli