Program postępowania rewalidacyjnego został opracowany na podstawie:

• orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego Nr … wydanego przez Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną w …,
• diagnozy wstępnej przeprowadzonej w październiku 2020 r.,
• rozmów z matką ucznia oraz nauczycielami uczącymi.

Informacje o uczniu – na podstawie orzeczenia Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej oraz diagnozy wstępnej

Uczeń zdiagnozowany w … r. z uwagi na trudności w pisaniu (dysortografia i dysgrafia). Diagnoza psychiatryczna stanowi o zespole Aspergera, lęku społecznym oraz dysharmonii rozwojowej. Od lutego … r., … znajduje się pod specjalistyczną opieką medyczną, jest leczony farmakologicznie. Aktualnie uczeń podejmuje proces psychoterapii grupowej. Z wywiadu telefonicznego z matką wynika, że trudności w zachowaniu i rozwoju społeczno-emocjonalnym występowały u … od dawna. Przypisywane były charakterowi chłopca. W skutek nasilenia objawów negatywnych w …, rodzice zdecydowali o poddaniu syna konsultacji psychiatrycznej, która wykazała wyżej wymienione zaburzenia. …. prezentował zaburzenia psychosomatyczne (bóle brzucha), nastroje depresyjne. Przez pierwsze dwa tygodnie przyjmowania leków objawy te nasiliły się, pojawiły się również napady agresji. Obecnie stan psychiczny chłopca jest bardziej wyrównany, ale sytuacja epidemii w Polsce i wynikające z niej ograniczenia, nie wpływają na …. pozytywnie.

Uczeń jest bardzo wrażliwy na swoim punkcie, zwrócenie uwagi traktuje jako cios i krytykę. Bardzo szybko się denerwuje, dyskusje odbiera jako kłótnie. Kontakty z rówieśnikami od zawsze były ograniczone. Zwykle kontaktuje się ze znajomymi przez Internet. … unika dużych skupisk ludzi. Potrafi uparcie bronić swojego zdania. Ogólnie nie ma kłopotów w nauce, natomiast uczy się tego, co mu odpowiada.

Badania przeprowadzone w PPP wykazują, że potencjał intelektualny ucznia kształtuje się na poziomie przeciętnym, przy czym jest nieharmonijny: skala słowno-pojęciowa prezentuje poziom wyższy niż przeciętny, natomiast skala wykonawcza poziom przeciętny. Badanie wykazało deficyty w zakresie funkcji percepcyjno-motorycznych, które negatywnie rzutują na proces pisania, skutkując dysortografią i dysgrafią. Dodatkowo trudności w rozwoju społeczno-emocjonalnym wynikające z zespołu Aspergera oraz lęku społecznego, stanowią istotną barierę w funkcjonowaniu ucznia w szkole.

Cele główne:

• usprawnianie słabszych funkcji percepcyjno-motorycznych,
• stymulowanie sfery emocjonalno-społecznej,
• stymulowanie rozwoju funkcji poznawczych,
• rozwijanie umiejętności matematycznych,
• rozwijanie umiejętności komunikacyjnych,
• rozwijanie współdziałania z innymi osobami,
• doskonalenie umiejętności nawiązywania i podtrzymywania prawidłowego kontaktu wzrokowego z drugą osobą w sytuacjach zadaniowych i naturalnych,
• prowadzenie ćwiczeń w zakresie ukierunkowywania uwagi chłopca, zachęcanie do wspólnej uwagi (skupianie się na przedmiocie lub czynności, na której koncentruje się razem z prowadzącym zajęcia),
• generalizowanie i utrzymywanie efektów uczenia się,
• wzbudzanie zainteresowania otoczeniem.

Cele szczegółowe:

• rozwijanie umiejętności rozumienia emocji u siebie i innych osób,
• rozwijanie umiejętności komunikowania się z innymi,
• rozwijanie umiejętności przyjmowania krytyki ze strony innych osób,
• doskonalenie umiejętności czekania na swoją kolej,
• kształtowanie poczucia odpowiedzialności za swoje zachowanie,
• wdrażanie do przestrzegania obowiązujących zasad i norm społecznych,
• wzmacnianie pozytywnych zachowań,
• korygowanie błędnego obrazu świata i samego siebie,
• udzielanie wsparcia emocjonalnego w związku z sytuacjami stresowymi poprzez wskazywanie sposobów radzenia sobie z przykrymi emocjami,
• umożliwienie uczniowi wyrażenia tego, co go aktualnie martwi, czego się obawia,
• uczenie rozładowywania nagromadzonych napięć w sposób bezpieczny i akceptowany społecznie,
• uczenie metod i technik relaksacji, odprężania się,
• wygaszanie, modyfikowanie niepożądanych społecznie zachowań,
• uczenie zachowań właściwych dla danych sytuacji społecznych,
• kształtowanie empatii i umiejętności dostrajania się do stanu emocjonalnego innych osób,
• rozwijanie umiejętności wnioskowania o stanach, przekonaniach i intencjach innych ludzi,
• doskonalenie umiejętności przewidywania reakcji innych ludzi,
• ćwiczenie umiejętności odczytywania i interpretacji komunikatów niewerbalnych,
• rozwijanie motywacji do porozumiewania się z innymi, komunikowania im swoich potrzeb i stanów emocjonalnych,
• doskonalenie myślenia perspektywicznego, zdolności przewidywania skutków, jakie dane zachowanie może mieć w przyszłości,
• wzmacnianie motywacji do pracy i wysiłku umysłowego,
• uczenie planowania i organizowania pracy związanej z wykonywaniem określonych zadań,
• kształtowanie wytrwałości w działaniu,
• wdrażanie do samodyscypliny, obowiązkowości.

Zakres działań o charakterze rewalidacyjnym:

1.  Rozwijanie kompetencji społecznych oraz sfery emocjonalno-motywacyjnej:

• rozwijanie zdolności rozumienia siebie, ludzi, sytuacji i norm społecznych,
• umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach,
• zdolność do rozumienia i kontrolowania własnych uczuć i zachowań,
• rozumienie uczuć innych,
• wyrabianie umiejętności komunikowania własnych potrzeb,
• nawiązywanie harmonijnych, przyjaznych relacji z innymi ludźmi,
• autoprezentacja,
• praca w parach, zespołach,
• inicjowanie i prowadzenie rozmowy /w parze, w grupie/,
• aktywne słuchanie,
• komunikacja w kontekście społecznym /zadawanie pytań, zdobywanie informacji, wyrażanie próśb i potrzeb/,
• odmawianie,
• jasne przekazywanie informacji,
• rozpoznawanie znaczenia gestów, ekspresji mimicznej i ciała,
• wykorzystywanie komunikatów niewerbalnych,
• radzenie sobie w sytuacjach trudnych emocjonalnie.

2. Usprawnianie funkcji percepcyjno-motorycznych:

Ćwiczenie funkcji wzrokowych:

• odszukiwanie par jednakowych przedmiotów,
• układanie puzzli,
• tworzenie rysunków poprzez łączenie kropek,
• odszukiwanie na rysunku przedmiotów, które się powtarzają,
• liczenie przedmiotów wielokrotnie występujących na rysunku,
• odszukiwanie różnic między rysunkami.

Ćwiczenie funkcji słuchowych:

• odczytywanie na głos podanych wyrazów,
• głośne sylabizowanie wyrazów,
• opowiadanie treści rysunku,
• rozpoznawanie źródła dźwięku,
• wysłuchiwanie i różnicowanie dźwięków z najbliższego otoczenia.

Ćwiczenie funkcji wzrokowych i słuchowych:

• łączenie przedmiotów na rysunku według wskazówek podawanych ustnie,
• uzupełnianie rysunku na podstawie ustnych wskazówek,
• pisanie ze słuchu (dyktando),
• odczytywanie na głos zestawów wyrazów, następnie zmiana szyku wyrazów tak, by powstało zdanie,
• wypisywanie wyrazów przedstawionych na kartce, zaczynających się od określonych cząstek.

Ćwiczenie funkcji kinestetyczno-ruchowych:

• wypełnianie pól kolorem,
• wycinanie elementów,
• kaligrafowanie według podanych wzorów,
• dorysowywanie brakujących elementów rysunku,
• dokładne odtwarzanie wzorów na rysunkach.

Ćwiczenie koordynacji wzrokowo-ruchowej:

• szeregowanie wyrazów w zależności od liczby liter,
• podpisywanie rysunków,
• wykreślanie wyrazów z rzędów liter,
• tworzenie rysunków poprzez łączenie kropek,
• rysowanie konturów według podanego wzoru,
• układanie zdań z wyrazów o różnym kolorze.

Ćwiczenie koncentracji uwagi:

• loteryjki np. „Memo – gra w pary”,
• wyszukiwanie przedmiotów ukrytych na rysunku,
• odszukiwanie różnic między rysunkami,
• układanie puzzli,
• rozwiązywanie krzyżówek,
• rysowanie odbić lustrzanych na papierze milimetrowym.

Ćwiczenie pamięci:

• gra w „Inteligencję”, np. gra polegająca na wyszukiwaniu słów z różnych dziedzin rozpoczynających się na zadaną literę,
• zapamiętywanie wyrazów i pisanie z pamięci,
• odpowiadanie na pytania dotyczące przeczytanego tekstu,
• odtwarzanie z pamięci dokładnej drogi do szkoły, sklepu,
• uzupełnianie tytułów znanych filmów brakującymi wyrazami.

Ćwiczenie logicznego myślenia:

• dokańczanie opowieści według własnego pomysłu,
• tworzenie podpisów do ilustracji,
• ustalanie kolejności fragmentów historyjki obrazkowej,
• uzupełnianie luk w tekście odpowiednimi wyrazami,
• pokonywanie labiryntów mające na celu naukę spostrzegawczości i skupienia się, szczególnie dla dzieci bardzo aktywnych ruchowo i emocjonalnie rozbudzonych.

3. Doskonalenie umiejętności matematycznych:

• ćwiczenie rachunku pamięciowego,
• ćwiczenie pamięci mechanicznej kształtujące umiejętność i sprawność samodzielnego wykonania operacji rachunkowych,
• doskonalenie umiejętności szacowania i wnioskowania,
• doskonalenie umiejętności rozwiązywania zadań z treścią,
• ćwiczenie umiejętności zastosowania wiedzy matematycznej w konkretnych sytuacjach życiowych – posługiwanie się pieniędzmi, kalendarzem, zegarem, jednostkami miar.

Zasady obowiązujące w pracy z dzieckiem niepełnosprawnym:

• zasada indywidualizacji,
• zasada powolnego stopniowania trudności,
• zasada korekcji zaburzeń,
• zasada kompensacji zaburzeń,
• zasada systematyczności,
• zasada ciągłości oddziaływania psychoterapeutycznego,
• zasada wzmacniania pozytywnego.

Zasady pracy:

• stawianie wymagań dostosowanych do aktualnego samopoczucia i możliwości ucznia,
• egzekwowanie doprowadzania podjętych czynności do końca,
• po każdym wykonanym zadaniu przekazywanie uczniowi informacji zwrotnej o sukcesach i elementach wymagających korekty,
• stosowanie różnorodnych form ćwiczeń,
• łączenie różnorodnych metod i technik pracy,
• w razie potrzeby stosowanie częstych, krótkich przerw w pracy,
• przedstawienie uczniowi dokładnych oczekiwań, ustalenie zasad pracy i konsekwentne ich egzekwowanie,
• ograniczanie perseweracyjnych dygresji i pytań ucznia,
• włączanie zainteresowań ucznia do wykonywanych ćwiczeń i zadań,
• stały nadzór nad pracą ucznia, częsta pomoc i ponowne kierowanie jego uwagi na wykonywane zadanie,
• wielokrotne powtarzanie danej czynności w celu jej utrwalenia i zgeneralizowania,
• stosowanie wzmocnień społecznych: pochwała, uśmiech, okazanie radości, obojętności lub gniewu,
• wzmacnianie motywacji, chęci działania poprzez docenianie sukcesów,
• stworzenie odpowiednich warunków oraz maksymalne wykorzystanie naturalnego potencjału ucznia do usprawniania zaburzonych funkcji.

Metody, techniki, formy pracy:

• elementy terapii behawioralnej,
• plany aktywności (pisemna lista czynności, które należy wykonać w określonej kolejności),
• trening prawidłowych zachowań w różnych sytuacjach społecznych,
• elementy biblioterapii (w oparciu o teksty terapeutyczne),
• elementy dramy (odgrywanie ról, scenki),
• rozmowa kierowana,
• omawianie treści ilustracji,
• niedokończone historyjki, zdania niedokończone,
• memory obrazkowe,
• łączenie kropek, cyfr w obraz,
• rebusy, krzyżówki, szyfrogramy, wykreślanki, labirynty,
• system motywacyjny,
• metody praktyczne,
• ćwiczeniowa,
• zadaniowa,
• zabawy dydaktyczne,
• rozmowa kierowana.

Procedury osiągania celów:

• polisensoryczna stymulacja rozwoju ucznia,
• odpowiedni dobór metod nauczania,
• wykorzystanie metod aktywizujących,
• zastosowanie różnorodnych środków dydaktycznych,
• dostosowanie różnorodności ćwiczeń do indywidualnych możliwości ucznia,
• stworzenie na zajęciach przyjaznej atmosfery sprzyjającej podejmowaniu wysiłku intelektualnego,
• współpraca z uczniem w zakresie doboru zadań i ćwiczeń.

Formy:

indywidualna.

Oczekiwane efekty:

• rozwinięcie umiejętności interpersonalnych, nawiązywania i podtrzymywania relacji oraz wglądu we własne stany emocjonalne i innych,
• usprawnienie zaburzonych funkcji percepcyjno-motorycznych,
• usprawnienie umiejętności pisania,
• usprawnienie grafomotoryki,
• wzmocnienie motywacji do dalszej nauki i pokonywania trudności,
• zwiększenie wiary we własne możliwości.

Ewaluacja programu:

• ocena skuteczności programu odbywa się na bieżąco poprzez ocenę postępów ucznia podczas zajęć (porównując ilość popełnianych błędów podczas wykonywania różnych ćwiczeń),
• rozmowy z nauczycielami na temat postępów ucznia we wszystkich zakresach,
• rozmowy z matką ucznia na temat jego zachowania oraz postępów w nauce.

Indywidualny program postępowania rewalidacyjnego opracowała: Anna Lewandowska – Czytelniczka Portalu