Rozwój mowy nie u wszystkich przebiega jednakowo, u jednych szybciej i te dzieci zaczynają mówić wcześniej, u innych zaś wolniej, co przejawia się późniejszymi początkami mowy i wolniejszym przyswajaniem sobie wymowy pewnych głosek. Różna może być kolejność pojawiania się poszczególnych głosek w trakcie rozwoju mowy. Stopień rozwoju mowy w danym momencie zależy od różnych czynników: wpływ środowiska, zdolności pedagogiczne rodziców oraz psychofizyczny rozwój dziecka.

Dziecko 3 – letnie potrafi porozumieć się z otoczeniem, mowa jego jest już w pewnym stopniu ukształtowana, nie  znaczy to jednak, że jest pozbawiona błędów i że jej rozwój nie odbywa się w dalszym ciągu. Artykulacja coraz bardziej zbliża się do prawidłowej. Zasób głoskowy powinien obejmować wszystkie samogłoski: a,o,e,u,i,y,ę,ą. Samogłoski e,o mogą być zastępowane jeszcze przez a.

Dziecko powinno wymawiać następujące spółgłoski p,pi,b,bi,m,mi,ł,f,fi,s,wi,t,d,n,l,li,ś,ź,ć,dż,ń,k,ki,g,gi,h,hi.W tym wieku mogą się pojawiać s,z,c,dz. Często głoski te są zmiękczane i wymawiane jak ś,ź,ć,dź .Głoska r wymawiana jako j lub l. Zamiast głoski f występuje ch i odwrotnie.

Trudności sprawiają grupy spółgłosek, często są one też upraszczane. Dziecko wymawia np. pśoła zamiast pszczoła, wonek zamiast dzwonek, pika zamiast piłka. Sylaba początkowa lub końcowa może być opuszczana np. zupa idolowi zamiast zupa pomidorowa, komotywa, palas (parasol), kapel (kapelusz).

W okresie tym dzieci tworzą wiele neologizmów językowych czyli form nie używanych przez dorosłych. Zdania mogą być budowane niepoprawnie z punktu widzenia logiki i gramatyki.

Niezbędne są w tym okresie ćwiczenia aparatu artykulacyjnego i narządów mowy. Oto kilka z nich.

1.Wysuwanie języka- język wąski i szeroki . Kierowanie języka w kąciki ust.

2.Unoszenie języka za górna wargę.

3.Dotykanie językiem ząbków górnych i dolnych po kolei.

4.Oblizywanie językiem warg i ząbków (ruch okrężny języka).

5.Mlaskanie czubkiem języka. Przyssanie języka do podniebienia przy szeroko otwartych ustach.

Ćwiczenia ust

1.Szerokie otwieranie i zamykanie ust.

2.Złączyć wargi płasko. Rozciąganie warg jak przy samogłosce i.

3.Układanie wargi dolnej na górną i górnej na dolną.

Bibliografia

Irena Styczek ,,Logopedia” Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1981

Antoni Balejko ,,Sprawdź jak mówię i wymawiam”, Białystok 2003

Genowefa Demelowa ,,Elementy logopedii”, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1987

Opracowanie: Jolanta Skupska

Materiał nadesłany przez Czytelniczkę portalu Pedagogika Specjalna-portal dla nauczycieli