Wykonywanie przedstawionych ćwiczeń jest niezbędne ze względu na wzrost liczby dzieci, które mają trudności w zakresie kompetencji językowej i komunikacyjnej. Prawidłowy rozwój tych umiejętności umożliwia funkcjonowanie dziecka, zarówno w środowisku domowym, jak i dalszym (instytucje opiekuńczo-wychowawcze). Brak trudności w zakresie tych umiejętności daje większe możliwości na rynku pracy w dorosłym życiu. Ćwiczenia przeznaczone są dla dzieci w wieku od 6 do 7 roku życia.

Cele prowadzonych ćwiczeń to rozwijanie umiejętności komunikacyjnych i językowych; zwiększanie koncentracji uwagi oraz zasobu mowy czynnej i biernej; usprawnianie mowy dialogowej i opowieściowej; rozwijanie motoryki małej; kształtowanie umiejętności pracy w grupie; usprawnianie komunikacji niewerbalnej; doskonalenie umiejętności słuchowych; stymulowanie myślenia; usprawnianie aparatu oddechowego.

Rozwijanie zasobu mowy czynnej może nastąpić podczas tworzenia przez dzieci kategorii do otrzymanych słów, np. banan, jabłko, malina – owoce. Dzieci mogą również określać do jakiej kategorii należą przedstawione obrazki. Komunikację niewerbalną, która jest bardzo ważna w procesie komunikacji, można ćwiczyć poprzez przekazywanie komunikatów za pomocą ruchu ciała, kończyn oraz mimiki twarzy. Usprawnianie rozumienia poleceń można osiągnąć przez wykonywanie poleceń przez dzieci. Stopień trudności powinien cały czas wzrastać. Należy zaczynać od prostych poleceń, przechodząc stopniowo do złożonych. Stymulowanie myślenia można rozwijać poprzez określanie czy wypowiedziane zdania są prawdziwe czy fałszywe.

Kształtowanie funkcji słuchowych może polegać na powtarzaniu głosek, sylab, słów, zdań prostych i złożonych wypowiadanych przez rodzica/nauczyciela. Następnie dziecko wypowiada głoski, sylaby, słowa lub zdania, które są powtarzane przez inne osoby. W przypadku zajęć grupowych powtarzają je pozostałe dzieci. W trakcie pracy grupowej można również prowadzić następujące ćwiczenia. Pierwsze polega na opisywaniu przez prowadzącego zajęcia poszczególnych dzieci. Zadaniem pozostałych dzieci jest odgadnięcie kto jest opisywany. Następnie zadanie nauczyciela przejmują kolejno dzieci. W celu zintegrowania grupy dzieci można wykorzystać ćwiczenie z kłębkiem wełny. Dzieci rzucają do siebie kłębek wełny. Osoba, która rzuca do następnej osoby, mówi dlaczego do niej rzuciła, podaje pozytywną cechę drugiej osoby. Gdy wszystkie osoby mają już kłębek, jest on odrzucany do tej osoby, od której został on rzucony.  Drugie dziecko powtarza imię kolegi/koleżanki, od którego dostało kłębek.

W celu usprawniania mowy opowieściowej dzieci mogą tworzyć własne historyjki. Po wysłuchaniu prowadzący zajęcia zadaje innym dzieciom pytania do usłyszanych opowiadań. Ważne jest, aby każde dziecko miało możliwość opowiedzenia swojej historyjki. Dzieci mogą opowiadać o swojej rodzinie, ulubionej bajce, najlepszej koleżance lub koledze, o swoich najlepszych wakacjach, o tym jak spędzają wolny czas. Ciekawym pomysłem jest charakteryzowanie ulubionej pory roku. Następnie dzieci mogą przedstawić opisaną porę roku w sposób plastyczny. Do tego ćwiczenia potrzebne są kartki z bloku technicznego, klej oraz kolorowa bibuła. Podczas tego ćwiczenia dodatkowo usprawniania jest motoryka mała. W celu usprawniania motoryki dzieci mogą także malować farbami swoje marzenia.

Usprawnianie funkcji słuchowych powinno obejmować również wypowiadanie przez dzieci głosek, które znajdują się w nagłosie, śródgłosie i wygłosie poszczególnych słów wypowiadanych przez nauczyciela. Podczas tego ćwiczenia prowadzący także wypowiada poszczególne słowa głoskami, a dzieci próbują odgadnąć jakie to jest słowo. Uczestnicy mogą również mówić podane słowa sylabami. Kolejno prowadzący mówi słowo sylabami, a dzieci odgadują całe słowo.

W pracy z dziećmi warto poświęcić uwagę na ćwiczenia oddechowe z jednoczesnym wypowiadaniem głosek. Dzieci wykonują wdech nosem. Kolejno wypuszczając powietrze wypowiadają samogłoski (a, o, u, e, i, y).

Bibliografia:

Jaroch-Połom, L.: Bajeczki logopedyczne. Zabawne historyjki usprawniające mowę dziecka, Wyd. Harmonia, Gdańsk 2012.

Autorka: Ewa Cieplińska-Truchan – Czytelniczka Portalu