„Wesoła zabawa” – aktywności ruchowe z elementami Ruchu Rozwijającego V. Sherborne dla uczniów z głęboką niepełnosprawnością intelektualną

Cele zajęć:

• Usprawnianie sfery poznawczej.
• Rozwój komunikacji i porozumiewania się.
• Kształtowanie świadomości własnego ciała i przestrzeni.
• Wyzwalanie gotowości do współdziałania.
• Wyzwalanie aktywności ruchowej.
• Usprawnianie motoryczne.
• Budowanie atmosfery zaufania i poczucia bezpieczeństwa.

Forma zajęć:

indywidualna praca z uczniem – wykonywanie ćwiczeń z pomocą nauczyciela. Praca w grupie.

Metody:

oparte o kontakt z ciałem, aktywizujące, aktywności wspomagane, metody relaksacyjne, elementy Ruchu Rozwijającego V. Sherborne.

Przebieg zajęć

I. Powitanie grupy – ćwiczenia rozwijające świadomość osoby:

1. „Poznajmy się” – zabawa integrująca. Siedząc w kręgu, nauczyciele tworzą „foteliki” dla uczniów. Kolejno przedstawiają siebie i ucznia, równocześnie masując podczas powitania ręce ucznia.
2. „Powitanie” – przywitanie każdego uczestnika piosenką „Witaj…” – wskazujemy na witanego ucznia, machamy do niego, podajemy rękę, akcentując w ten sposób jego obecność.
3. „Ludzie do ludzi” – powitanie grupy. Uczniowie i nauczyciele siedzą w kręgu. Prowadząca kieruje zabawą, mówiąc:
   • witamy się rękami,
   • witamy się paluszkami u rąk,
   • witamy się stopami,
   • witamy się paluszkami u stóp,
   • witamy się głowami itp.
   • na koniec – „przybijanie piątki” – każdy każdemu.

II. Ćwiczenia kształtujące świadomość schematu ciała i przestrzeni:

1. „Moje…” – uczestnicy siedzą w parach (uczeń – nauczyciel) w „fotelikach”, nazywanie przez nauczycieli poszczególnych części ciała i jednoczesne wykonywanie konkretnego ruchu:
   • to są moje stopy – szuranie stopami o podłogę,
   • to są moje pięty – uderzanie piętami o podłogę,
   • to są moje kolana – stukanie kolanami o siebie,
   • to jest mój brzuch – poklepywanie brzucha,
   • to jest moja głowa – głaskanie głowy,
   • to są moje palce – przeliczanie palców, itp.
2. „Moje – twoje” – uczestnicy siedzą w parach (uczeń – nauczyciel) naprzeciw siebie i wykonują kolejno poszczególne czynności:
   • kładą rękę na głowie, potem na głowie partnera,
   • wskazują palcami swoje czoło, a potem czoło partnera,
   • dotykają swojego nosa, a potem nosa partnera,
   • chwytają się za ucho,
   • klepią się po brzuchu,
   • głaszczą nogi itd., poznając w ten sposób „moje” i „twoje” części ciała.
3. „Koncert – gra na plecach” – świadomość pleców – nauczyciel siada za uczniem i „gra” palcami na plecach ucznia, najpierw opuszkami palców, kantami dłoni, pięściami i całymi dłońmi – nauczyciel zmienia siłę i rytm uderzeń.
4. „Świadomość kolan” – wyczuwanie kolan – poklepywanie, masowanie, głaskanie kolan, stukanie kolanami o siebie, stukanie łokciami o kolana z pomocą nauczyciela.
5. „Wiatraczek” – uczeń leży na brzuchu, z nogami ugiętymi w kolanach, a dorośli obracają go na podłodze wokół własnej osi.
6. „Bączek” – wyczuwanie pośladków – uczeń siedzi na podłodze, a opiekunowie obracają go w miejscu wokół własnej osi.
7. „Turlanie się” – swobodne turlanie uczestników zajęć w różnych kierunkach po podłodze.
8. „Wagoniki” – nauczyciele i uczniowie siedzą na podłodze, tworząc „foteliki – wagoniki”, takie pary poruszają się w różnych kierunkach.

III. Ćwiczenia oparte na relacji „z” (relacji opiekuńczej):

1. „Fotelik” – nauczyciel siedzi w rozkroku na podłodze, obejmuje rękoma siedzącego przed nim ucznia, który siedzi na podłodze odwrócony do nauczyciela plecami – kołysanie na boki, poruszanie się wraz z nim w przód i w tył.
2. „Koń na biegunach” – nauczyciel i uczeń siedzą w tej samej pozycji, co w przypadku fotelika – nauczyciel przytrzymując za uda siedzącego przed nim ucznia, przetacza się na plecy.
3. „Rolowanie po podłodze” – uczeń w miarę możliwości leży na plecach na podłodze, a nauczyciel stara się lekko i powoli obrócić, przetoczyć go na brzuch.
4. „Masażyki – pisarzyki” – nauczyciel siedzi na podłodze z wyprostowanymi nogami, uczeń leży brzuchem na jego udach – nauczyciel masuje plecy, opukuje palcami, „rysuje”, „pisze” na jego plecach.
5. „Huśtawka” – uczeń leży na plecach na podłodze – jeden nauczyciel trzyma dziecko za ręce, a drugi za nogi – lekko unoszą go nad podłogę i kołyszą na boki.
6. „Wycieczka” – uczeń leży na plecach – nauczyciel, przytrzymując go za nogi na wysokości kostek, lekko przeciąga go w różnych kierunkach.
7. „Fala” – kilku nauczycieli wykonuje klęk podparty obok siebie, uczeń leży brzuchem lub plecami w poprzek na plecach nauczycieli, którzy jednocześnie lekko kołyszą się w przód i w tył, na boki, zataczają kółka.

IV. Relaksacja:

1. „Kanapka” – masażyk na plecach.

Najpierw chleb pokroję (uderzamy lekko brzegami dłoni po plecach dziecka)
Potem posmaruję (głaszczemy plecki dziecka)
Na to ser położę (przykładamy po kilka razy dłonie do pleców)
Pomidora dołożę (rysujemy kółeczka na plecach)
I posolę, i popieprzę (przebieramy palcami po pleckach)
Żeby wszystko było lepsze (masujemy)
Już nie powiem ani słowa (ugniatamy delikatnie)
bo kanapka jest gotowa – robimy wielkie „aaaaam”, chwytamy dziecko i zjadamy! – tzn. udajemy, że zjadamy

2. „Kołyska” – uczniowie z nauczycielami tworzą „foteliki” – przy akompaniamencie dowolnej kołysanki, bujają się na boki, tulą do siebie, głaszczą.

V. Pożegnanie grupy:

1. „Pożegnanie paluszkami” – najpierw w parach, potem w grupie (żegnamy się opuszkami palców, palcami i całymi dłońmi).
2. „Do widzenia” – pożegnanie każdego uczestnika zajęć piosenką „Żegnaj..” – wskazujemy każdego ucznia, machamy do niego na pożegnanie, dziękując mu za udział w zajęciach.

Literatura:

M. Bogdanowicz, D. Okrzesik: Opis i planowanie zajęć według Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne. Wydawnictwo Harmonia. Gdańsk 2009.

Autor: Anita Herok – Czytelniczka Portalu