Tytuł: „Czuję moje ciało” – stymulacja polisensoryczna poprzez dotyk, smak, wzrok, zapach i ruch bierny

Cele główne:

• Rozwijanie komunikacji pozawerbalnej (za pomocą mowy ciała, języka emocji i różnego rodzaju bodźców)
• Rozwijanie aktywności własnej uczniów
• Rozwijanie wrażliwości na dotyk głowy i części twarzy
• Rozwijanie świadomości własnego ciała
• Rozbudzanie możliwości percepcyjnych ucznia
• Wzmacnianie poczucie bezpieczeństwa i akceptacji
• Stymulacja polisensoryczna (wzrokowa, słuchowa, dotykowa
  i smakowa)

Organizacja zajęć

1. Zajęcia wstępne (przywitanie)

Nauczyciel podchodzi do ucznia i wita się z nim poprzez głośne i wyraźne wymówienie imienia dziecka oraz delikatne pogłaskanie go po twarzy w sposób akceptowany przez dziecko.

2. Przebieg zajęć

A. Nauczyciel zapoznaje (oswaja) ucznia z dotykiem twarzy z jednoczesnym wymawianiem nazwy poszczególnych części ciała oraz funkcji jaka one pełnią:

• To jest OKO – oko służy do patrzenia – następuje prezentacja wyrazistego bodźca wzrokowego (małej lampki świecącej na różne kolory)
• To jest UCHO – ucho służy do słuchania – prezentacja bodźca słuchowego (instrument muzyczny trójkąt lub drewniana puszka wypełniona ziarnami grochu)
• To jest NOS – nos służy do wąchania – następuje prezentacja bodźca zapachowego (gałązki nasączonej olejkiem lawendowym)
• To są USTA – usta służą do jedzenia – następuje prezentacja bodźca smakowego (pokrojone kawałki owoców/serek/miód)
• To jest CZOŁO – czoło można pogłaskać, zmarszczyć – nauczyciel delikatnie ugniata punktowo czoło dziecka
• To jest POLICZEK – policzek można pogłaskać – nauczyciel głaszcze policzek ucznia
• To jest SZYJA – szyją można obracać – nauczyciel obraca delikatnie w jedną i drugą stronę szyje dziecka.

B. Nauczyciel dotyka poszczególnych części twarzy ucznia (niektóre z nich smaruje delikatnie olejkiem) i głośno mówi:

• Oto moja twarz – głaskanie kilkukrotne całej twarzy od brody do skroni
• Moje czoło do głaskania – głaskanie kilkukrotne czoła od środka po brzegi
• Oczy do patrzenia – głaskanie kilkukrotne okolic oczu
• Nos do wąchania – głaskanie kilkukrotne brzegu noska
• Usta do jedzenia – głaskanie kilkukrotne opuszkami palców okolic ust
• Usta do mówienia – delikatne głaskanie kilkukrotne warg
• Uszy do słuchania – głaskanie kilkukrotne małżowin usznych
• Policzki lubią być głaskane – głaskanie kilkukrotne policzków
• Włosy lubią być czesane – przeczesywanie palcami włosów ucznia

• To jest moja szyja – delikatne ułożenie szyi na powierzchni dłoni
• Dobrze się spisuje – kołysanie szyja w lewo i prawo
• To są moje ręce – delikatne dotknięcie rąk
• Ręce dużo ćwiczą – nauczyciel kołysze rękoma ucznia w różne strony
• To są moje dłonie – masaż dłoni
• Dłonie dużo trzymają – nauczyciel daje uczniowi do potrzymania określony przedmiot/zachęca do zapoznania się z przedmiotami znajdującymi się w misce
• To są moje nogi – dotykanie nóg
• Nogi dużo pracują – poruszanie nogami w różne strony
• To są moje stopy – dotkniecie stóp
• Stopy dobrze się spisują i ciężko pracują – masaż stóp.

C. Nauczyciel przygotowuje odpowiednio ucznia i wykonuje mu masaż pleców do słów wiersza :

• Drzewom we włosy dmucha wiatr – nauczyciel dmucha we włosy
• A deszczyk kropi: kap, kap, kap – nauczyciela delikatnie opukuje plecy
• Krople kapią równiuteńko,
• Szepczą cicho: „mój maleńki, spij już spij”… – nauczyciel głaszcze ucznia po włosach i całym ciele
• Lecie listek, leci przez świat, – nauczyciel przesuwa opuszki palców po plecach
• Gdzieś tam na ziemię cicho spadł. – lekko naciska w jednym miejscu na plecach
• Leci drugi, leci trzeci, – nauczyciel przesuwa dwa razy opuszki palców po plecach ucznia
• Biegną zbierać listki dzieci. – stuka wszystkimi palcami w plecy
• I z uśmiechem wszystkie liście – nauczyciel głaszcze wszystkimi placami plecy ucznia
• Układają piękne kiście.

3. Zakończenie

• Nauczyciel żegna się z dzieckiem poprzez delikatne wytarcie jego dłoni chusteczką.

Materiały dydaktyczne:

pokrojone owoce (banan), serek homogenizowany, miód, tacki, serwetki, instrument muzyczny, puszka z ziarnami grochu, lampka świecąca, olejek zapachowy (lawenda), gałązka, szyszki, żołędzie, orzechy, chusteczka higieniczna, olejek do masażu, materac/koc

Metody:

• Metoda dwuczłowieka wg S. Kowalika
• Stymulacja polisensoryczna
• Elementy masażu wg L. Magiery
• Elementy masażu wg M. Bogdanowicz „Rymowanki-Przytulanki”
• Metoda Pomocnych Dłoni wg F. Affolter

Literatura:

• Bogdanowicz, Rymowanki-Przytulanki, Gdańsk 2002.
• Kielin (red.), Rozwój daje radość, Gdańsk 1999.
• Miosga, Pomóż mi być – komunikacja i stymulacja zmysłowa osób ze znaczną i głęboką niepełnosprawnością intelektualną, Kraków 2005.
• Piszczek, Terapia zabawą – Terapia przez sztukę, Warszawa 1997.
• Wojtyczka R., Pozwól mi poznać siebie, żebym mógł lepiej poznać świat, czyli o poznawaniu własnego ciała [w:] Rewalidacja, 1(5) 1999.

Autor: Joanna Jankowska             

Materiał nadesłany przez Czytelniczkę portalu Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli