Zajęcia rozwijające kreatywność w klasie uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym

Temat zajęć: Kochajmy ptaki

Cele:

• rozwijanie poczucia rytmu
• rozwijanie słuchu i wyobraźni muzycznej
• rozwijanie umiejętności reagowania na sygnał słowny i dźwiękowy
• poznanie piosenki, którą można z przyjemnością śpiewać
• kontrolowanie wysokości swego głosu
• słuchanie śpiewu ptaków
• identyfikacja ptaków
• czerpanie przyjemności ze słuchania odgłosów natury

Środki dydaktyczne:

• zestaw do odtwarzania muzyki (laptop, magnetofon)
• nagrania ptasich śpiewów
• instrumenty: syntezator, gitara, akordeon, dzwonki chromatyczne, tamburyno, trójkąt

Przebieg zajęć

1. Nauczyciel grą na syntezatorze sygnalizuje dzieciom rozpoczynające się zajęcia.

2. Nauczyciel wita każde dziecko z osobna znanym melodycznym znakiem granym w metrum dwumiarowym na instrumencie, wymieniając przy tym imię np.:

„Dzień dobry Czarek, jak się dzisiaj masz ?

Na raz, dwa i trzy

Na raz, dwa i trzy”.

3. Dzieci siadają wygodnie wokół wychowawcy, który wcześniej wybrał poszczególne odgłosy ptaków, słuchają odgłosów ptaków włączanych z laptopa i rozpoznają je. Przy zachętach, próbują określić ich wygląd, znaki szczególne a także naśladować je za pomocą gestów i dźwięków. Proponowane ptaki to: dzięcioł, kukułka, kaczka, słowik.

4. Zabawa rytmiczna przy muzyce tradycyjnej melodii angielskiej, do słów Urszuli Smoczyńskiej pt.

„Idzie Wiosna”.

Jest już wiosna

wkoło wiosna

szumi sosna

szumi sosna

Stuk, stuk, stuk, stuk,     

Dzięcioł stuka, czego szuka?

Uczniowie otrzymują tamburyna. Nauczyciel gra melodię wyliczanki w metrum trzymiarowym na akordeonie, na słowa: „Stuk, stuk, stuk, stuk” – dzieci wystukują wartości ćwierćnutowe, jednocześnie wykonując gestodźwięki: tupią nogami o podłogę. Przy słowach: „Dzięcioł stuka” wystukują dwie ósemki i dwie ćwierćnuty, podobnie do słów „czego szuka?”.

Aby urozmaicić zabawę, prowadzący zajęcia gra melodię w różnym tempie, raz wolniej, raz szybciej, stosując przy tym zróżnicowaną technikę gry, zmiany dynamiki dźwięku. Można wykonać to ćwiczenie z jednoczesnym obracaniem się wokół osi, jak również przy użyciu innych instrumentów np. dzwonków chromatycznych.

5. Ćwiczenia inhibicyjno-incytacyjne. Marsz po obwodzie koła w rytmie ćwierćnut.

Na hasło stop – dzieci zatrzymują się tworząc wymyśloną przez siebie figurę.

Na hasło start – poruszają się, jakby były ptakami, naśladując lot ptaków.

Na hasło kaczki – poruszają się jak kaczki.

Na hasło dzięcioły – tupią w rytmie szesnastek naśladując pracę dzięcioła.

Przy tej zabawie nauczyciel powinien wykazać się kreatywnością, stosując improwizacje melodyczne w różnym metrum, wykorzystując elementy muzyki, takie jak agogika, melodyka, rytmika, harmonika, kolorystyka. Bardzo dobrym instrumentem, może okazać się syntezator.

6. Nauka i wspólne śpiewanie dwóch pierwszych zwrotek piosenki pt. „Kochajmy ptaki”, muz. M. Hojda, słowa W. Maksymkin.

„Kochajmy ptaki”

Po ulicy wróbel skacze, w parku gwiżdże zwinny kos

A na łące dwa derkacze, wiodą spór na cały głos o, o o, o o o

Kochajmy ptaki, kochajmy ptaki

Niech nam śpiewają cały czas

Kochajmy ptaki, kochajmy ptaki

Ich przyjacielem każdy z nas

Lecą ptaki w ciepłe kraje, gdy jesienny wicher dmie

Lecz nie mało pozostaje, choć dokuczy mróz i śnieg, o o o, o o o

Kochajmy ptaki …

Nauczyciel gra melodię, następnie śpiewa piosenkę i zadaje dzieciom pytanie o czym mówi jej tekst. Po dokładnym omówieniu, nauczyciel modyfikuje aranżację utworu: raz gra na  syntezatorze, wykorzystując brzmienia fortepianu, klawikordu, trąbki itp., równocześnie zmienia tempo, natężenie dźwięku, innym razem gra na gitarze, akordeonie. Rozdaje dzieciom trójkąty, na których do słów refrenu dzieci próbują wystukać rytm. Zabawa ma na celu uwrażliwiać na piękno dźwięków, zachęcać do kreatywności muzycznej, informować, uczyć, bawić.

7. Mruczenie do melodii piosenki i granie na instrumentach perkusyjnych – tamburyno.

Dzieci wystukują rytm w tempie czteromiarowym, jednocześnie spacerując po obwodzie koła. Na polecenie wychowawcy, zmieniają kierunek marszu.

8. Zakończenie zajęć.

Prowadzący zajęcia gra melodię na wybranym przez siebie instrumencie klawiszowym, w metrum czteromiarowym, do słów:

„Do widzenia, do widzenia,

Do widzenia.

Na raz i dwa,

Na raz i dwa”

Przy tej piosence wskazane jest użycie gestodźwięku, może to być klaskanie, tupanie, pstrykanie. Dzieci poprzez gestodźwięki, wystukują odpowiednie wartości rytmiczne.

9. Wspólne porządkowanie sali.

Podczas tej czynności, można podśpiewywać poznaną na lekcji piosenkę.

Wykorzystane pozycje:

B. Gallen, C. Toupet, F. Simon “Zajęcia muzyczne w przedszkolu”, wyd. Cyklady, Warszawa 2001,

Urszula Smoczyńska, Katarzyna Jakóbczak-Drążek, Agnieszka Sołtysik „Klucz do muzyki 4”, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2015,

Urszula Smoczyńska-Nachtmann „Zabawy i ćwiczenia przy muzyce”, Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury, Warszawa 1980.

Autor: Radosław Czajka – Czytelnik Portalu