Program integracyjny dla dzieci z głęboką niepełnosprawnością intelektualną

Autor: Czytelnik Portalu Pedagogika Specjalna
Opublikowano: 19 kwietnia 2016 roku.

„JESTEM”

Program integracyjny dla dzieci z głęboką niepełnosprawnością intelektualną
przewidziany do realizacji w oddziałach rewalidacyjno – wychowawczych
w Publicznej Szkole Podstawowej Specjalnej nr 10 w Wałbrzychu.

I. WSTĘP

Nasi uczniowie funkcjonują na różnych poziomach rozwoju, które łączy fakt bardzo poważnego zaburzenia, niejednolitej etiologii i różnych rokowań. Wydawałoby się więc, że rehabilitacja, w szerokim tego słowa znaczeniu, tak różnych osób wymaga też niejednorodnego podejścia. W swoim programie wyszłam jednak z założenia, że są dziedziny życia w których chcemy, jako ludzie, uczestniczyć wszyscy. Należy do nich przede wszystkim kontakt z innymi ludźmi, który wzbogaca dziecko, przyspiesza jego rozwój oraz ułatwia mu funkcjonowanie w środowisku. Człowiek, jako istota społeczna musi i chce żyć wśród ludzi.

Wielką krzywdą byłoby zamknięcie dziecka głęboko upośledzonego umysłowo w domu- między innymi temu zapobiegać ma wprowadzenie obowiązku szkolnego właśnie dla tych dzieci.

Wychodzę z założenia, że warto pójść krok dalej i wyjść z dziećmi poza oddział, dlatego napisałam ten program. Ujęłam w nim podstawowe założenia form i sposobów zaistnienia naszych uczniów w szkole i poza nią.

Praktyka może je zmodyfikować w szczegółach, jednak moje wieloletnie doświadczenie w pracy z dziećmi z głębszą niepełnosprawnością  każe mi przewidywać, że w głównych zarysach ten program spełni swoją rolę.

Program został zaopiniowany jednogłośnie pozytywnie przez Radę Pedagogiczną i skierowany do realizacji.

II. CELE GŁÓWNE

  1. Kompleksowa rehabilitacja dzieci z głęboką niepełnosprawnością intelektualną poprzez udział w życiu szkoły i jej najbliższego otoczenia.
  2. Integracja uczniów najbardziej zaburzonych w rozwoju z pozostałymi uczniami naszej placówki.
  3. Nawiązywanie przyjaźni z dziećmi z innych oddziałów, zespołów terapeutyczno- wychowawczych oraz klas.
  4. Motywowanie wychowanków do większej samodzielności.
  5. Umożliwianie poznawania nowych ludzi spoza szkoły- dzieci oraz dorosłych.
  6. Kształtowanie pozytywnych postaw rodzicielskich- otwartych na wyjście z dzieckiem głęboko niepełnosprawnym z domu w środowisko.
  7. Uściślenie i wzbogacenie współpracy z rodzicami uczniów.

III. CELE SZCZEGÓŁOWE

  1. Akceptacja dzieci oraz nauczycieli spoza oddziału, pozostałych pracowników szkoły.
  2. Akceptacja gości odwiedzających oddział, gości szkolnych oraz innych osób z jakimi styka się dziecko poza szkołą.
  3. Wdrażanie do poszanowania innych ludzi , ich nietykalności cielesnej oraz prawa do inności.
  4. Czerpanie radości z przebywania z drugim człowiekiem.
  5. Kształtowanie umiejętności uczenia się od innych ludzi.
  6. Wdrażanie do poszanowania tradycji oraz umiejętności obchodzenia świąt oraz imprez okolicznościowych.
  7. Oswajanie wychowanków z dużą ilością znanych i nieznanych osób, naturalnym gwarem i spontanicznością.
  8. Wzmacnianie wiary we własne siły i możliwości.
  9. Poszerzanie zakresu współpracy z rodzicami poprzez włączanie ich w wybrane projekty.

IV. ZADANIA

  • Udział w szkolnych uroczystościach
    1. apele okolicznościowe
    2. wigilia szkolna
    3. Mikołaj
    4. Jasełka
    5. śniadanie wielkanocne
    6. Święto Misia
    7. spotkania z teatrem
    8. Dzień Dziecka, Kobiet, Chłopaka
    9. Dzień Drzewa, Ziemi
    10. Dni Wiosny
    11. zabawa karnawałowa
  • Udział w uroczystościach pozaszkolnych
    1. Dzień Godności Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną
    2. inne według kalendarza okolicznościowego
  • Spotkania z ciekawymi ludźmi
    1. spotkanie z lekarzem, pielęgniarką
    2. spotkania z górnikiem
    3. spotkanie z weterynarzem
    4. odwiedziny młodych księży
    5. inne według planu
  • Wycieczki
    1. jaskinia solno- jodowa „Galos” oraz park w Szczawnie Zdroju
    2. park Sybiraków, sylwoterapia
    3. Zagórze Śląskie z pieczeniem kiełbasek
    4. stadnina koni, hipoterapia
    5. place zabaw dla dzieci, bezpieczna zabawa
    6. inne według potrzeb
  • Udział w uroczystościach oddziałowych
    1. urodziny
    2. spotkania z rodzicami
  • Udział w konkursach szkolnych
    1. Cyklicznych:
      • Bezpieczne ferie, bezpieczne wakacje
      • Klasa na Medal
      • Pory roku
      • Polska, nasza Ojczyzna
      • Najpiękniejszy stroik świąteczny
      • Portret mojego misia
      • Warzywa i owoce
    2. Okazjonalnych:
      • Bezpieczeństwo podczas jesiennych spacerów
      • Górnicza praca
      • Najładniejsza kartka świąteczna
      • Najdłuższy łańcuch choinkowy
      • Najładniejszy różaniec
      • Jestem zdrowy, bo wiem, co jem
      • Najciekawszy projekt pojemnika do segregacji odpadów
      • Najpiękniejsza pelargonia
      • Wiersze Jana Brzechwy- mój ulubiony bohater
      • Jest wiele magicznych słówek
      • Najpiękniejsze serduszko walentynkowe
      • Najpiękniejsza dynia – Halloween
      • Złoty Pociąg
      • inne
  • Udział w konkursach pozaszkolnych
    1. Cyklicznych:
      • Moja Mama
      • Anioły Hospicjum
    2. Okazjonalnych:
      • Kopernikalia- Kartka dla Kopernika
      • Tort moich marzeń
      • Janina Porazińska dzieciom
      • Wodny świat Wałbrzycha
      • Wałbrzych ma 70 lat
      • Mój przyjaciel z Brave Kids
      • inne, zgodne z nadsyłanymi zaproszeniami, ogłoszeniami
  • Spotkania z kulturą w szkole i poza nią.
    1. spotkania z filharmonikami
    2. zajęcia z edukacji czytelniczej: W krainie krasnoludków. Plastusiowy pamiętnik.
    3. organizowanie wystaw prac dziecięcych poza szkołą
  • Kultywowanie pamięci narodowej.
  1. Święto Niepodległości 11 Listopada
  • Uwrażliwianie społeczne
    1. Sadzenie żonkili na rzecz wałbrzyskiego Hospicjum- Pola Nadziei
    2. Na niebiesko dla autyzmu
    3. Gramy z WOŚP- dla chętnych
  • Zapoznanie z ofertą warsztatów terapii zajęciowej
  • Wyjścia do obiektów użyteczności publicznej
    1. W sklepie
    2. U fryzjera
    3. U weterynarza
    4. inne według potrzeb
  • Udział w zawodach sportowych
    1. Dolnośląski Dzień Treningowy Programu Aktywności Motorycznej Olimpiad Specjalnych w Dobroszycach
    2. rywalizacja w ramach Klasy na medal
    3. zawody sportowe w szkole
  • Udział w turnusach rehabilitacyjnych
  • Udział w marszach integracyjnych Nordic Walking
  • Zapoznanie z ofertą warsztatów terapii zajęciowej
  • Wspomaganie indywidualne ucznia zdolnego
    1. Udział w próbach oraz występach zespołu muzycznego „Marzenie”.
    2. Udział w spotkaniach drużyny harcerskiej „Sokoły”
  • Udział w zbiórkach szkolnych
    1. Góra Grosza
    2. zbieramy nakrętki
    3. pomagamy zwierzętom przetrwać zimę
    4. dokarmianie ptaków zimą
    5. ratowanie polskich cmentarzy niszczejących za wschodnia granicą – Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia – zbiórki zniczy
    6. zużyte baterie
    7. makulatura

V. METODY I FORMY PRACY

Metody:

Osoby z głębokim upośledzeniem umysłowym powinny mieć możliwość rozwoju swoich funkcji poznawczych, emocjonalnych, działaniowych. Wymaga to dostosowania do ich możliwości specjalnych metod i form pracy. Program Jestem jest to program integracyjny do którego dobrałam odpowiednie sposoby pracy z moimi uczniami:

Metody oglądowe

  1. obserwacja i pokaz
  2. osobisty przykład nauczyciela.
  3. udostępnianie sztuki- koncerty filharmoników, przedstawienia teatralne, ilustrowane artystycznie utwory literackie

Metody słowne

  1. rozmowy
  2. opowiadania
  3. sposoby społecznego porozumiewania się ( może przejawiać się w postaci dezaprobaty lub aprobaty, a także upominań, przekonywań, zakazów oraz nakazów.)
  4. bajkoterapia– pomaga dzieciom w efektywnym radzeniu sobie z sytuacjami trudnymi, pomagają się zrelaksować oraz uspokoić- „Cała Polska czyta dzieciom”

Metody aktywizujące

  1. gry dydaktyczne
  2. terapia poprzez zabawę
  3. rozwijanie sprawności manualnej poprzez zajęcia artystyczne /arteterapia/

– metoda malowania dziesięcioma palcami /Finger- Painting/

– papieroplastyka

  1. muzykoterapia, elementy metody Carla Orffa– dzięki tej metodzie dzieci obcują z muzyką w różnych formach: ruchu, tańcu, śpiewie, mowie, pantomimie i grze na instrumentach
  2. Metoda Ruchu Rozwijającego W. Sherborne – dzięki tej metodzie dzieci mają możliwość rozwijania inwencji twórczej, pomysłowości fantazji, gdzie współuczestnikami i współpartnerami zadań i zabaw są wszyscy, łącznie z nauczycielem
  3. Metoda Małych Form Scenicznych- teatrzyk cieni, teatrzyk kukiełkowy, teatrzyk pacynkowy, zabawy paluszkowe

Techniki relaksacyjne

  1. masaż relaksacyjny
  2. muzyka relaksacyjna

Formy:

Wycieczki z dzieckiem głębiej upośledzonym umysłowo to duże wyzwanie i zadanie logistyczne. Uczeń z niewielką sprawnością fizyczną, małym rozumieniem otoczenia i dodatkowo z zaburzeniami emocjonalnymi postrzega świat inaczej. Rolą wychowawcy i terapeuty jest przybliżenie mu tego świata- wycieczki mają tu do spełnienia wielką rolę. Dziecko wyjeżdża poza szkołę w nowe otoczenie i do nowych ludzi. To nowe otoczenie należy najpierw przygotować na przyjęcie naszych wychowanków. Przygotowanie docelowego miejsca wycieczki na przyjęcie dzieci, które przecież wyglądem i zachowaniem odbiegają zwykle od stereotypu wycieczkowicza zapewni nam komfort wycieczki w sensie społecznym. W nowych miejscach spotkamy także nowych ludzi, przygotujmy ich w miarę możliwości na nasza wizytę aby świadomie starali się dostarczać naszym dzieciom jak najwięcej pozytywnych informacji zwrotnych. Wykorzystujmy także sytuacje spontanicznie tworzące się na wycieczkach, gdyż prawie każdy kontakt z innym człowiekiem możemy wykorzystać in plus na rzecz dziecka. W ten sposób dostarczamy naszym uczniom  duża ilością nowych bodźców i wrażeń pobudzających je do rozwoju.

Podstawą planowania wycieczek, podobnie jak każdej innej działalności celowej jest znajomość dzieci pod kątem głównie ich sprawności fizycznych i ograniczeń emocjonalnych. Swój zespół poznawałam i budowałam przez ponad rok, ale w tej chwili mogę z dużą dozą prawdopodobieństwa stwierdzić, że znam go dostatecznie dobrze. Planując długofalowo na najbliższe trzy lata zaplanowałam kilka wycieczek stałych w cyklu rocznym, wokół których będę budowała także zajęcia poprzedzające i wynikające.

  1. Wycieczki do groty solno- jodowej w Szczawnie Zdroju- dla wzmocnienia głównie odporności dzieci.
  2. Wycieczki do parku- sylwoterapia.

Poza tym w zależności od potrzeb:

  1. Wycieczki do palmiarni w Lubiechowie.
  2. Wycieczki do stadniny koni w Zamku Książ /hipoterapia/.

Uczniowie również systematycznie powinni wychodzić na szkolny plac zabaw, na którym pod opieką nauczycieli wzmacniają mięśnie na dostępnych im przyrządach gimnastycznych i korzystają ze świeżego powietrza. Plac zabaw, nowoczesny i kolorowy, znajduje się w zasobach szkoły i pozwala korzystanie prawie niezależnie od pogody. Zajęcia ruchowe z elementami ćwiczeń są  lubianą przez dzieci formą pracy.

  1. Udział w zajęciach w oddziale.
  2. Udział w uroczystościach, konkursach i imprezach szkolnych.
  3. Udział w wydarzeniach pozaszkolnych.
  1. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA
  1. Uczeń zna bądź rozpoznaje wszystkich pracowników szkoły.
  2. Zna bądź rozpoznaje drogę na oddział, aulę, świetlicę szkolną, stołówkę.
  3. Zna i akceptuje rytm dnia w oddziale.
  4. Aktywizuje się zgodnie ze swoimi możliwościami.
  5. Wzbogaca zasób swojego słownictwa bądź alternatywnych metod porozumiewania się.
  6. Nawiązuje przyjazne relacje z dziećmi spoza oddziałów.
  7. Czerpie dobre przykłady zachowań społecznie pożądanych.
  8. Rozwija swoje zdolności i umiejętności.
  9. Ma okazje do osiągnięcia sukcesu.
  10. Dostarcza rodzicom powodu do radości z własnych osiągnięć.
  11. Ma sposobność do kontaktu z rodzicem także w czasie pobytu w szkole.

VII. EWALUACJA

  1. Analiza zachowania dzieci podczas realizacji poszczególnych zadań.
  2. Sukcesy w konkursach, przy czym sukcesem jest chęć wzięcia udziału w konkursie, wkład pracy i starań. Zajęcie miejsca, wyróżnienie to dodatkowe bonusy.
  3. Rozmowy z rodzicami podczas spotkań z rodzicami.

Ewaluacja będzie dokonywana raz w roku celem dostosowania programu do możliwości uczniów przy współpracy z rodzicami dzieci, pedagogiem oraz psychologiem szkolnym.

Szczególnie ważną rolę upatruję w systematycznym włączaniu rodziców w realizację programu we wszystkich jego aspektach pozaszkolnych. Rodzic jest i pozostaje partnerem nauczyciela. Razem podejmują działania dla dobra dziecka i jego możliwie wszechstronnego rozwoju.

EFEKTY:

  • Dostrzeganie i rozwijanie indywidualnych możliwości i zdolności dziecka,
  • Stymulowanie wszechstronnego rozwoju dziecka,
  • Większa samodzielność dziecka głęboko zaburzonego,
  • Budowanie i wspieranie poczucia własnej wartości u wychowanka,
  • Ukazywanie różnorodnych możliwości ekspresji artystycznej dziecka (działalność muzyczna , plastyczna, taneczna),
  • Rozwijanie i doskonalenie sprawności psychicznej i fizycznej poprzez udział w zawodach i konkursach.
  • Integracja uczniów z głęboką niepełnosprawnością w społeczności szkolnej,
  • Wyjście rodzica oraz nauczyciela z dzieckiem poza dom oraz szkołę,
  • Przeciwdziałanie wykluczeniu,
  • Uwrażliwianie pozostałych uczniów na potrzeby innych ludzi i poszanowanie ich odrębności,
  • Uściślenie i wzbogacenie współpracy z rodzicami uczniów.

Opracowała: mgr Beata Bujniewicz

 

Bookmark the permalink.

Zbliżające się szkolenia online w naszej akredytowanej placówce doskonalenia nauczycieli:

Dodaj komentarz