Program autorski „Nasz kawałek Internetu, czyli zakładamy blog klasowy” w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym im. Marynarza Polskiego w Damnicy

Termin realizacji Programu:

wrzesień 2020 r. – czerwiec 2021 r.

1. Wstęp

Rozwój techniki i informatyki oraz powszechna obecność i dostępność ich narzędzi sprawiają, że komputery, smartfony, tablety to już nie tylko narzędzia pracy, ale nieodzowna część wszelkich aspektów naszego życia. Dziś już trudno wyobrazić sobie nastolatki i dzieci, które nie chciałyby uczestniczyć w tym trendzie, zatem rozwijanie kompetencji cyfrowych uczniów jest ważnym elementem wspierania procesów pracy wychowawczej, opiekuńczej i dydaktycznej. Nauka bezpiecznego i odpowiedzialnego korzystania z zasobów Internetu jest w chwili obecnej znaczącą potrzebą i wyzwaniem pedagogiki, również pedagogiki specjalnej.

BLOG (ang. web log, czyli dziennik sieciowy) to rodzaj strony internetowej zawierającej odrębne, zazwyczaj chronologicznie uporządkowane wpisy. Blog od wielu innych stron internetowych różni się zawartością, ponieważ zawiera osobiste przemyślenia, uwagi, komentarze, rysunki, nagrania (audio i wideo), które przedstawiają światopogląd autora. Kiedyś blogi utożsamiano ze stronami osobistymi (czy domowymi), dziś ten pogląd jest nieaktualny, wciąż jednak od innych stron internetowych blogi odróżnia bardziej personalny charakter treści: częściej stosowana jest narracja pierwszoosobowa, a fakty nierzadko przeplatają się z opiniami autora.
Ogół blogów można potraktować jako medium komunikacyjne, noszące nazwę blogosfera. Blogi mają też wiele innych zastosowań: mogą być używane jako wortale (poświęcone określonej tematyce), narzędzia marketingu czy komunikacji (np. politycznej).

Rodzaje blogów

Blogi można podzielić ze względu na środki wyrazu, które zazwyczaj wykorzystuje autor:

• blog tekstowy – najczęściej wykorzystywanym środkiem wyrazu jest tekst; blogi tego typu są najpopularniejsze;
• fotoblog – podstawową treść stanowią fotografie;
• wideoblog – podstawową treść stanowią filmy;
• audioblog – jego treść stanowią pliki audio (podcasty);
• mikroblog – poszczególne wpisy ograniczają się zazwyczaj do jednego lub dwóch zdań, często ilość znaków jest ograniczona (np. Twitter);
• linklog – zasadniczą zawartością są odnośniki do innych treści, czasem z komentarzem.

Blogi rzadko są jednolite w prezentowaniu treści. Najczęściej tekst jest urozmaicany innymi formami przekazu: zdjęciami, materiałami filmowymi, nagraniami dźwiękowymi, infografikami itp. Bloger ma pełną dowolność co do publikowanego materiału.

Ze względu na cel pisania wyróżniamy blogi:

• osobiste – przypominają dzienniki intymne;
• blogi relacyjne – to odmiana blogów osobistych, ich głównym celem jest podtrzymywanie kontaktów towarzyskich;
• zawodowe – np. naukowe lub dziennikarskie, zakładane po to, aby zbudować wizerunek i wiarygodność poprzez prezentację dotychczasowego dorobku autora;
• opisujące świat – autorzy wyrażają w nich swoje opinie na różne tematy, dzielą się z odbiorcami swoimi zainteresowaniami;
• blogi podróżnicze – opisujące miejsca, atrakcje turystyczne i sposoby na podróżowanie;
• blogi reklamowe – (fake blogs) ich inicjatorami są firmy, które sponsorują artykuły, by reklamować swoje produkty;
• splogi – treści blogów, które są automatycznie wypełniane przez maszyny spamujące.

Funkcje blogów:

• ekspresyjna – blog stwarza okazję do wyrażenia siebie, swojej subiektywnej wizji świata, w której manifestuje się osobowość i oryginalność autora. Blog realizuje zatem potrzebę bycia dostrzeżonym, a nawet podziwianym. To też narzędzie wywierania wpływu dzięki istnieniu społeczności sieci;
• autopromocji – pisanie dziennika w przestrzeni wirtualnej oferuje możliwość wykreowania i wypromowania alternatywnego „ja”;
• zaspokajania przyjemności – zarówno czytanie, jak i pisanie bloga to forma rozrywki, sposób spędzania czasu wolnego, dostarczanie codziennej porcji przyjemności;
• zaspokajania potrzeby więzi, towarzyskości – blog pozwala uciec przed samotnością, umożliwia nie tylko ekspresję siebie, ale także nawiązanie interesujących kontaktów towarzyskich. Blog przeistacza się w ten sposób w forum dyskusyjne;
• spełnienia potrzeb emocjonalnych – wyładowania swoich emocji, poczucia wolności słowa i swobody wypowiedzi.

2. Założenia programu

Program skierowany jest do uczniów klasy VI B SP. Zadania wyznaczone w ramach programu realizowane będą na zajęciach: funkcjonowanie osobiste i społeczne, rozwijanie kreatywności, rozwijanie komunikowania się.

3. Cele programu

Celem głównym programu jest stworzenie w sieci Internetowej miejsca, gdzie uczniowie klasy VI B SP, będą mogli prezentować swoje osiągnięcia, efekty różnych działań, jakie na co dzień podejmują w toku zajęć w szkole. Istnienie bloga może wpłynąć na postrzeganie nauki uczniów przez ich rodziny, rówieśników, a to z kolei może korzystnie wpłynąć na promocję szkoły w środowisku lokalnym. Aby jednak blog mógł działać, uczniowie będą musieli stawić czoła różnym wyzwaniom edukacyjnym i społecznym.

a) Cele edukacyjne programu:

• nabycie i rozwinięcie umiejętności obsługi komputera (program do edycji tekstu WORD, nauka tworzenia folderów, katalogów, przerzucania plików na nośniki, nauka podstawowej obsługi programu do edycji zdjęć i filmów);
• nauka redagowania krótkich notatek na zadany temat;
• wydłużanie czasu skupienia uwagi na wykonywanym zadaniu;
• rozwijanie wiedzy o otaczającym nas świecie i innych ludziach;
• rozwijanie kompetencji cyfrowych w zakresie bezpiecznego, efektywnego, odpowiedzialnego korzystania z zasobów Internetu oraz gier komputerowych i wideo;
• nauka projektowania własnych działań oraz realizacji wykonywanych zadań do końca.

b) Cele społeczne i wychowawcze programu:

• integracja zespołu klasowego, budowanie poczucia przynależności do grupy;
• rozwijanie wyobraźni, kreatywności i otwartości uczniów;
• wspieranie zainteresowań uczniów i nauka kreatywnego spędzania czasu wolnego;
• kształtowanie poczucia sprawstwa;
• podniesienie samooceny uczniów, wiary we własne możliwości;
• znajomość i realna ocena swoich słabych i mocnych stron;
• nauka radzenia sobie z niepowodzeniami.

4. Formy pracy:

• indywidualne i grupowe zajęcia z zakresu autoprezentacji, rozumienia mocnych i słabych stron;
• indywidualna praca z komputerem: nauka obsługi programu do edycji tekstu WORD, nauka tworzenia folderów, katalogów i poruszania się w nich (np. kopiowania, przenoszenia plików), praca z programem do edycji zdjęć, praca z programem do edycji filmów;
• indywidualne i grupowe redagowanie tekstów;
• dokumentowanie przebiegu zajęć plastycznych, kulinarnych, technicznych.

5. Metody pracy:

• metody podające (wykład; pogadanka; objaśnienie);
• metody praktyczne (pokaz; ćwiczenia przedmiotowe).

6. Harmonogram działań

7. Przewidywane osiągnięcia ucznia – uczeń:

• potrafi obsługiwać programy komputerowe: (WORD w zakresie podstawowej edycji tekstu, program do edycji zdjęć oraz filmów), potrafi tworzyć foldery, katalogi, przerzucać pliki na nośniki,
• potrafi zredagować (lub przepisać) krótką notatkę na zadany temat;
• potrafi realnie ocenić swoje słabe i mocne strony;
• potrafi poradzić sobie w sytuacji porażki;
• integruje się z grupą, współdziała podczas zadań grupowych;
• ma poczucie własnej wartości, nabywa większej pewności siebie;
• umie wyrazić własne myśli i emocje;
• wie, jak bezpiecznie i odpowiedzialnie korzystać z Internetu oraz gier komputerowych i wideo.

8. Sposoby ewaluacji

Analiza postępów uczniów w wybranych obszarach (znajomość obsługi komputera, kompetencje społeczne) opierać się będzie na ich obserwacji w codziennym funkcjonowaniu w trakcie trwania programu, a także spostrzeżeniach innych nauczycieli oraz rodziców uczniów.

Źródła:

https://wikipedia.pl
https://www.semtec.pl/slownik-seo/blog

Sprawozdanie z realizacji programu autorskiego

We wrześniu 2020 r. rozpoczęłam realizację programu autorskiego „Nasz kawałek Internetu, czyli zakładamy blog klasowy”. Program skierowany był do uczniów klasy VI B SP. Celem głównym programu było stworzenie w sieci Internetowej miejsca, gdzie uczniowie mogliby prezentować swoje osiągnięcia, efekty różnych działań, jakie na co dzień podejmują w toku zajęć w szkole.

Zgodnie z założeniami programu na zajęciach: funkcjonowanie osobiste i społeczne, rozwijanie kreatywności, rozwijanie komunikowania się, realizowane były treści z zakresu umiejętności związanych z obsługą komputera oraz z zakresu nabywania kompetencji społecznych. Przeprowadzono wszystkie planowane zajęcia.

Zajęcia z edukacji komputerowej i społecznej przebiegały z niewielkimi opóźnieniami spowodowanymi przerwami w nauczaniu stacjonarnym. Rozpoczęliśmy od nauki tworzenia folderów, zapisywania, otwierania, przeglądania zawartości. W dalszej kolejności uczyliśmy się edytowania tekstu (program WORD, dalej na platformie blogspot). Następnie podjęliśmy naukę poprawnego kadrowania prostych zdjęć, przenoszenia ich z telefonu na komputer, zapisywania w folderze. Równolegle uczyliśmy się redagowania krótkich notatek na zadany temat. W ciągu roku szkolnego kilkukrotnie podejmowaliśmy temat związany z nauką rozpoznawania emocji, panowania nad nimi. Przeprowadziłam także zajęcia mające na celu dokonywanie prostej autoprezentacji, rozwijające umiejętność realnej oceny swoich słabych i mocnych stron. Konieczne było częste prowadzenie zajęć z zakresu umiejętności radzenia sobie z niepowodzeniami. Kilkukrotnie podejmowaliśmy temat bezpiecznego, efektywnego i odpowiedzialnego korzystania z Internetu. Aby zajęcia były atrakcyjne dla uczniów, korzystałam nie tylko z metod podających (wykład, pogadanka, wyjaśnienie) czy oczywistych metod praktycznych (pokaz, ćwiczenia przedmiotowe), ale także metod aktywizujących (ćwiczenia dramowe, wchodzenie w rolę, gry dydaktyczne). W grudniu 2020 r. założyliśmy blog NASZA DOBRA STRONA. Niestety, bardzo ograniczony dostęp uczniów do Internetu oraz brak możliwości samodzielnego redagowania tekstów podczas pracy zdalnej spowodował, że prace nad tworzeniem bloga mogły trwać tylko podczas nauki stacjonarnej, choć uczniowie chętnie wykonywali elementy zadań samodzielnie w domu (przepisywanie tekstów, wykonywanie zdjęć). Wpisów na blogu jest więc dość mało, prowadzone były jednak w miarę możliwości regularnie i, co dla mnie najważniejsze, stworzone zostały samodzielnie przez uczniów.

Ewaluacja programu

Zgodnie z założeniami programu analiza postępów uczniów w wybranych obszarach (znajomość obsługi komputera, kompetencje społeczne) opiera się na obserwacji, spostrzeżeniach innych nauczycieli oraz rodziców uczniów.

W porównaniu do sytuacji wyjściowej, z września 2020 r., wszyscy uczniowie poczynili postępy na miarę swoich możliwości w zakresie podstawowej obsługi komputera. Przede wszystkim wzrosła świadomość uczniów, że komputer może być wykorzystywany przez nich nie tylko do celów rozrywkowych, że korzystając z komputera mogą samodzielnie stworzyć coś wartościowego, spędzić swój czas wolny rozwijając zainteresowania. Jednocześnie zrozumieli oni, że korzystanie z Internetu i cyfrowych metod komunikacji niesie za sobą wiele zagrożeń, których trzeba unikać.

Po roku pracy z uczniami, na podstawie obserwacji mogę potwierdzić, że troje z czterech uczniów potrafi obsługiwać program WORD w zakresie podstawowej edycji tekstu (jedna z uczennic nie czyta samodzielnie, ale rozpoznaje podstawowe ikonki programu). Wszyscy (z niewielką pomocą) potrafią tworzyć foldery, katalogi, przerzucać pliki na nośniki.

Każdy z uczniów potrafi, przy różnym stopniu pomocy ze strony nauczyciela, zredagować krótką notatkę na zadany temat, jednak rozwijanie umiejętności formułowania myśli oraz dłuższych wypowiedzi, w tym także pisemnych, wymaga dalszej pracy.

Uczniowie klasy VI b SP przejawiają duże problemy wychowawcze, szczególnie z zakresu panowania nad emocjami, przewidywania skutków swoich zachowań. Dzięki udziałowi w programie każdy z uczniów opanował choć częściowo planowane cele społeczne. Znacznie wzrosła umiejętność mówienia o swoich uczuciach, nazywania ich i okazywania w sposób adekwatny. Uczniowie potrafią dokonać prostej autoprezentacji, dalszego doskonalenia wymaga nauka realnej oceny swoich możliwości, słabych i mocnych stron, a także umiejętność radzenia sobie w sytuacji porażki.

Dzięki wspólnym pracom nad blogiem nastąpiła wyraźnie większa akceptacja uczniów w zespole, szczególnie w zakresie deklarowanej i faktycznej pomocy słabszej osobie. Zdecydowanie zwiększyła się integracja w zespole oraz poczucie przynależności do grupy każdego z uczniów.

Samodzielne opisywanie ważnych dla uczniów zdarzeń znacznie podniosło ich motywację i zaangażowanie w działanie, dzięki temu uczniowie potrafili dłuższy czas skupić się na celu, chętnie pracowali nawet w domu. Publikowanie wpisu na blogu było dla nich nagrodą, dzięki której zrozumieli sens projektowania własnych działań oraz realizacji wykonywanych zadań do końca.

Praca nad stworzeniem bloga, niestety mocno utrudniona sytuacją pandemiczną, przyniosła wiele korzyści społecznych i edukacyjnych. Mam nadzieję, że uczniowie klasy VI b w następnych latach nauki szkolnej będą chcieli nadal pracować nad tworzeniem swojego miejsca w sieci, rozwijając blog i doskonaląc swoje umiejętności w wielu zakresach. Uważam, że taka działalność może w znaczący sposób przyczynić się zarówno do poprawy funkcjonowania uczniów w środowisku społecznym, jak również poprawić postrzeganie możliwości uczniów przez środowisko.

Autor: Joanna Chudziak – Czytelniczka Portalu