Temat zajęć: ZIMA W STYMULACJI POLISENSORYCZNEJ

Scenariusz przeznaczony jest do realizacji podczas zajęć rewalidacyjno – wychowawczych z wychowankami z głęboką niepełnosprawnością intelektualną w okresie zimowym.

Środki dydaktyczne:

• śnieg, kostki lodu, woda
• miski, butelki z zimną i ciepłą wodą
• olejek miętowy
• rymowane wierszyki „Kule śnieżne” z „Zabawy z najmłodszymi dziećmi” W. Szuman, „Bałwanek” z „Rysowane wierszyki” W. Szuman
• podkład muzyczny piosenki „Panie Janie”
• piosenki o tematyce zimowej „Biała zima”, „Zima, zima, zima”, „Nasza zima zła”
• muzyka relaksacyjna „Szmer strumyka”
• odtwarzacz
• PCS zima, fotografie uczestników zajęć
• komunikator
• suszona mięta, dzbanek, kubki
• instrumenty: dzwonki, trójkąty
• różnorodne materiały w barwie białej, niebieskiej (tkaniny, folie, gąbki, papiery itp)
• lampa UV
• figura bałwana
• czapka, rękawice, szalik (ewentualnie PCS-y)
• mata stymulacyjna

Cele zajęć

Cel ogólny:

Wielozmysłowe poznawanie otoczenia poprzez odbieranie bodźców z otaczającego świata i integrowanie  tych wrażeń.

Cele szczegółowe

Wychowanek:

• wykazuje aktywność poznawczą samorzutną i kierowaną
• odbiera proponowane bodźce zimowe reagując na stworzony klimat zajęć
• bogaci słownictwo rozumiane związane z porą roku, osłuchuje się ze słowem zima
• wyraża odczucia związane z czuciem, słuchem, węchem, smakiem, wzrokiem i działaniem
• poznaje materiał stymulacyjny i naprowadzany uczestniczy w działaniach na nim
• doskonali chwyt i manipulację
• ćwiczy wstawanie, chodzenie i siadanie z trzymaniem
• doświadcza troski o zdrowie
• jest sprawczy, wysyła komunikaty
• aktywnie uczestniczy w czynnościach samoobsługowych
• wykazuje samodzielność w samoobsłudze (picie)
• czuje się bezpieczny
• czuje się członkiem zespołu

 Metody pracy:

• metoda wielozmysłowego poznawania świata „Poranny Krąg”
• stymulacja polisensoryczna
• elementy chromoterapii, muzykoterapii, aromaterapii, hydroterapii, biblioterapii
• metody instrumentalne:
• modyfikacja zachowań z użyciem wzmocnień stymulujących
• zabawa z rymowanką
• elementy metody Affolter
• elementy metody Snoezelen
• komunikacja wspomagająca
• praktycznego działania
• słowna
• poglądowa

Formy pracy:

indywidualna, zbiorowa

Przebieg zajęć

I ZAJĘCIA WSTĘPNE

1. Stworzenie odpowiedniego klimatu spotkania: zaspokojenie potrzeb, zredukowanie niepewności, zapewnienie bezpieczeństwa, stworzenie ciepłego nastroju w pomieszczeniu, utworzenie kręgu (pozycjonowanie).
2. Zapalenie lampki zapachowej pachnącej miętą.
3. Obejście z lampką kręgu, spotkanie z każdym z uczestników zajęć.
4. Śpiewanie powitalnej piosenki, w której wymienia się imię każdego dziecka.
5. Wymawianie imion z podkreśleniem głoski „a”, nawiązanie dialogu, nagradzanie wokalizacji serdecznością.
6. Zaznaczenie obecności na tablicy komunikacyjnej (PCS), dostrzeganie zdjęcia, przedstawienie się komunikatorem.

II ZAJĘCIA WŁAŚCIWE

1. WPROWADZENIE W TEMATYKĘ ZIMY

• Wpuszczenie zimnego powietrza z zewnątrz i wymówienie słów: „zimno”, „mróz”, „zima”.
• Przybliżenie się do okna i obserwacja ukierunkowana pogody jaką przyniosła Pani Zima.
• Dostrzeganie znaczka PCS  – zima na tablicy (koncentracja, ćwiczenie chwyty i podawania).
• Przywdzianie przez nauczyciela białej szaty i wspólne odsłuchanie piosenki „Biała zima”.
• Słuchanie piosenki mówiącej o oznakach zimy „Nasza zima zła” – pocieranie rąk, nosa, uszu.
• Włączanie wierszyka „Bałwanek” (komunikator).
• „Zabawa w ubieranie bałwana” – dostrzeganie postaci bałwana, zimowych niezbędników: czapka, szalik, rękawice; łączenie z PCS–ami.

 2. ODCZUWANIE ŻYWIOŁU

• Poznawanie wody w stanie ciekłym  i stałym  (twardy lód, puszysty śnieg, ciekła woda).
• Stymulacja termiczno – dotykowa. Naprowadzanie rękę na dotknięcie, lepienie śniegu, zanurzenie, chlapanie, przelewanie wody, odczuwanie wody ciepłej i zimnej, zraszanie wodą twarzy, dotykanie kostkami lodu policzków i rąk.
• Zabawa przy słowach rymowanki „Kule śnieżne”, ugniatanie kuli ze śniegu. Czas i rodzaj działań zależą od tolerancji przez wychowanka danego bodźca.
• Wzmacnianie oddziaływań odgłosami wody: słuchanie plusku wody oraz dźwięków z płyty CD.

3. STYMULACJA SŁUCHOWA

• Demonstracja instrumentów muzycznych, granie przez nauczyciela  na trójkątach i dzwonkach.
• Umożliwienie odczucia wibracji, także dotykiem.
• Koncentracja uwagi uczestników na dźwiękach.
• Oddalanie źródła dźwięku w celu wytworzenia odruchu orientacyjnego.
• Zachęcanie wychowanków do wydobywanie dźwięków z dzwonków, trójkątów.
• Aktywizacja modelowana muzyką, granie akompaniamentu do piosenki „Zima, zima, zima”.

4. STYMULACJA WZROKOWA

• Otaczanie barwą zimy – białą, przybliżanie wychowankom materiałów o barwie białej o różnorodnej fakturze.
• Zakładanie na głowy wychowanków białej chusty (samodzielnie lub z pomocą ściąganie chusty z głowy).
• Poruszanie nad głową białą tkaniną, falowanie, zamieszczanie tkaniny w zasięgu wzroku.
• Zaciemnienie sali, zapalenie lampy nadfioletowej, pokazywanie w ciemnościach i w świetle nadfioletowym fosforyzujących elementów. Prowadzenie bodźców w różnych płaszczyznach, oddalanie bodźców.
• Rozrzucanie „śniegu” (papierowe kuleczki).
• Aktywność dowolna na macie sensorycznej.

5. ODCZUWANIE SMAKU I ZAPACHU

• Stymulacja zapachem  mięty – przybliżanie suszu  mięty każdemu z wychowanków, umożliwienie wielozmysłowego poznawanie – oglądanie, dotykanie, wąchanie, pocieranie.  Wkładanie do dzbanka, zalewanie wodą, odczuwanie zapachu naparu.
• Stymulacja smakowa – picie naparu mięty z wrzuconą kostką lodu.

6. RELAKS

• Odpoczynek przy spokojnej relaksującej muzyce „Szmer strumyka”.

III ZAJĘCIA KOŃCOWE

1. Gaszenie lampki zapachowej.

2. Porządkowanie pracowni po zajęciach.

3. Czynności opiekuńczo – higieniczne.

4. Pożegnanie.

Uwagi: Przebieg zajęć może ulec zmianie w zależności od bieżących potrzeb wychowanków, samopoczucia, zachowań trudnych.

Opracowanie: Irena Wasyluk

Materiał nadesłany przez Czytelniczkę portalu Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli