Wiek wczesnoszkolny to okres intensywnego i silnego rytmu rozwojowego, którego przebieg ma decydujące znaczenie dla późniejszych lat życia, a umiejętności i wiadomości zdobyte przez dziecko w trakcie edukacji wczesnoszkolnej stanowią istotne podłoże do dalszego kształcenia. Rozwój dzieci charakteryzuje się dynamizmem, plastycznością w przyswajaniu wiedzy i akumulacji doświadczeń. Zatem do zadań szkoły w tym zakresie należy m.in.: „wspieranie wielokierunkowej aktywności dziecka przez organizowanie sytuacji edukacyjnych umożliwiających eksperymentowanie i nabywanie doświadczeń oraz poznawanie polisensoryczne, stymulujących jego rozwój we wszystkich obszarach: fizycznym, emocjonalnym, społecznym i poznawczym”^[1].

Technologie informacyjno-komunikacyjne w pierwszych latach edukacji

Pierwsze lata edukacji to czas, w którym dziecko uczy się postrzegać i poznawać przyrodę, technikę i życie społeczne wszystkimi zmysłami, a zdobyta wiedza musi stanowić podstawę do interpretacji faktów przyrodniczych, społecznych, technicznych oraz pozwolić na jej racjonalne wykorzystanie w praktycznej działalności. W zachowaniu dzieci widać duże zainteresowanie procesami technicznymi, technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, nowoczesnymi sprzętami wspomagającymi i uatrakcyjniającymi proces kształcenia.

Tak było również wtedy, gdy podczas jednej z lekcji w klasie trzeciej pokazałam dzieciom magiczne pisaki…

Długopisy 3D Banach – co mówią uczniowie?

Jaki jest zatem długopis 3D? Poprosiłam moich uczniów (10-latków), aby spróbowali odpowiedzieć na to pytanie. Precyzyjnie i trafnie udzielili odpowiedzi: „z zewnątrz wygląda jak zwykły długopis – jest tylko trochę grubszy i ma kilka przycisków”, „taki długopis jest nieco cięższy od moich pisaków w piórniku”, „piszemy i rysujemy plastikiem, a nie tuszem”, „działa jak pistolet do klejenia na gorąco”. Zauważyli także, że można za jego pomocą rysować i budować trójwymiarowe obiekty, używając go na wielu powierzchniach. Ważnym wnioskiem było ich spostrzeżenie, że obsługi pisaków 3D trzeba się po prostu nauczyć – tak jak w przypadku posługiwania się nożyczkami czy innymi narzędziami.

Czytając rozważania Fryderyka Drejera na temat wszechstronnego wspomagania i harmonijnego rozwoju dziecka w wieku wczesnoszkolnym w ramach edukacji technicznej, zauważyć można, że praca z długopisem 3D opiera się również na jego założeniach, a mianowicie na:

• kształceniu sensoryki, czyli mechanizmu spostrzegania cech rzeczy, czynności i zjawisk;
• kształceniu intelektu, czyli mechanizmu myślenia i kształtowania pojęć czy wyobrażeń;
• kształceniu motoryki, czyli sposobów prawidłowego i skutecznego wykonywania czynności,
  w tym również motoryki małej;
• kształtowaniu postawy badawczej – poszukującej walorów rzeczy, czynności i zjawisk, a także budzenie zainteresowań techniką;
• kształtowaniu postawy diagnostycznej – rozpoznanie przyczyn zaobserwowanych skutków;
• kształtowaniu postawy organizatorskiej – samodzielne organizowanie pracy;
• kształtowaniu postawy twórczej – wykazywanie własnej inwencji przy rozwiązywaniu problemów w działaniu;
• kształtowaniu postawy społeczno-moralnej – nauka odpowiedzialnego zachowania w działaniu;
• kształtowaniu postawy estetycznej – rozwijanej wtedy, kiedy uczniowie zachowują ład na stanowisku pracy, dbają o estetykę wykonanego wytworu^[2].

Dlaczego warto prowadzić zajęcia z długopisami 3D?

Istotna wartość pracy z pisakiem 3D polega na włączaniu dzieci w działania praktyczne, angażuje je emocjonalnie, kształtując takie cechy, jak wytrwałość, cierpliwość i dokładność w wykonywaniu podjętego zadania. O zaletach korzystania z długopisów 3D można mówić wiele: praca z nimi uwalnia kreatywność, ćwiczy myślenie trójwymiarowe czy rozwija wyobraźnię. Możliwości wykorzystania pisaków 3D są nieograniczone. Oczywiście nie należy oczekiwać dokładnych modeli jak w „prawdziwej” drukarce 3D, ale nie taka też jest rola pisaków. Można wymyślać i wdrażać elementy dekoracyjne, przy odrobinie praktyki także nauczyć się „malować” w powietrzu, używać długopisów do celów naprawczych lub do sklejenia wydrukowanych w 3D przedmiotów.

Zaznajamianie uczniów z technologiami jest niezbędne i wynika z szybkiego rozpowszechnienia techniki we wszystkich dziedzinach współczesnego życia. Ma ono zatem duże znaczenie poznawcze i wychowawcze. Praca z długopisami 3D wspomaga aktywność motoryczną – odgrywa ogromną rolę w ćwiczeniu sprawności ręki, rozwija umiejętność chwytu pisarskiego, czyli precyzyjnych ruchów dłoni i palców, a także koordynacji tych czynności przy pomocy wzroku.

Dodatkowo sfera intelektualna i emocjonalna uczniów rozwijać się będzie, jeśli oprócz naśladowania czynności wykonywanych przez nauczyciela, będą oni potrafili sami podejść do problemu, a nauczyciel zastosuje i przyjmie postawę inspiratora ich działań.

Więcej na temat druku 3D i nowych technologii znajdziecie na stronie: www.banach3D.pl 

Ratujemy rafę koralową − przykładowy scenariusz zajęć

Opis scenariusza:

Zaproponowany przeze mnie scenariusz zajęć zawiera treści, których zrealizowanie niewątpliwie stymuluje rozwój dziecka w wieku wczesnoszkolnym, a jak wiadomo prace twórcze i zabawy manualne najbardziej wzbogacają osobowość dziecka. Scenariusz ten został wykorzystany podczas zajęć z edukacji technicznej w klasie trzeciej w ramach obchodów Dnia Ziemi.

Temat lekcji: Ratujemy rafę koralową

Czas trwania:

90 minut

Cele główne:

• doskonalenie sprawności manualnej;
• rozwijanie wyobraźni i inwencji twórczej;
• wzbogacenie wiadomości na temat życia w oceanie.

Cele operacyjne:

• uczeń wie, jakie materiały będą mu potrzebne do wykonania makiety rafy koralowej;
• uczeń potrafi wykonać makietę rafy koralowej m.in. przy pomocy długopisu 3D.

Metody nauczania:

• podająca: pogadanka, pokaz z instruktażem;
• nauczania praktycznego: samodzielne lub z niewielką pomocą nauczyciela wykonanie długopisem Banach 3D wodorostów oraz innych roślin i zwierząt rafowych.

Formy:

• zbiorowa, indywidualna

Środki dydaktyczne:

• długopisy Banach 3D, rzutnik, prezentacja multimedialna, szablony i ikony wodorostów (załączniki 1 i 2)

Materiały i narzędzia techniczne:

• słoiki, plastelina, wykałaczki, nożyczki, kamienie

Przebieg zajęć: 

I. Faza początkowa:

1. Nawiązanie do przeprowadzonych wcześniej zajęć z edukacji przyrodniczej i społecznej
   o zagrożeniu wymieraniem raf koralowych i stworzeń żyjących w symbiozie z rafami.

II. Faza realizacyjna:

1. Wyjaśnienie, że celem zajęć podsumowujących obchody Dnia Ziemi będzie wykonanie makiety rafy koralowej przy pomocy plasteliny i długopisów Banach 3D.
2. Omówienie środków bezpieczeństwa, wskazanie pomocy i narzędzi, niezbędnych do wykonania modeli wodorostów.
3. Formowanie z plasteliny kształtów organizmów wodnych: rozgwiazd, ryb, muszli oraz tworzenie za pomocą długopisów 3D modeli wodorostów i zwierząt w oparciu o gotowe szablony.
4. Wykonanie wspólnej makiety poprzez ułożenie obok siebie wszystkich elementów wykonanych przez uczniów.

III. Zakończenie i podsumowanie zajęć:

1. Omówienie prac i działalności twórczej, podkreślenie pomysłowości, rozmowa na temat uczuć, które towarzyszyły uczniom podczas pracy, podziękowanie za zaangażowanie.
   
   Warto zaznaczyć, że dzięki technologii druku 3D naukowcy opracowali innowacyjne sposoby ochrony raf koralowych. Technologia ta pozwala nam naśladować naturalne struktury rafowe, drukować je w odpowiednim kształcie zapewniającym idealne środowisko dla koralowców i niezliczonych innych gatunków zwierząt zamieszkujących rafy.


2. Przygotowanie wystawki i prezentacja makiety rafy koralowej.

Karty pracy Rafa Koralowa – POBIERZ

Bibliografia:

1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2017 r. poz. 59) w odniesieniu do I etapu edukacyjnego: klasy I-III – edukacja wczesnoszkolna.
2. Drejer F., Wychowanie do techniki dzieci w młodszym wieku szkolnym, Jelenia Góra, Kolegium Karkonoskie w Jeleniej Górze, 2010, dz. cyt., s. 28–29.

Autorka

Magdalena Wojewódzka: Nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej i techniki w Szkole Podstawowej nr 2 im. Gabriela Narutowicza w Siedlcach. Absolwentka filologii germańskiej Wydziału Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego i studiów socjologicznych Akademii Pedagogiki Specjalnej. Członek społeczności MIEE – tytuł Microsoft Innovative Educator Expert. Jej pasją są nowoczesne technologie i wykorzystywanie ich w pracy dydaktyczno-wychowawczej. Prywatnie miłośniczka podróżowania i czytania książek

Wpis powstał we współpracy z Ei System