Autor: Czytelnik Portalu Pedagogika Specjalna
Opublikowano: 16 lutego 2019 roku.
Scenariusz lekcji historii w klasie III gimnazjum do podręcznika „Śladami przeszłości”
Temat: Rewolucja przemysłowa.
Podstawa programowa, uczeń:
- wymienia charakterystyczne cechy rewolucji przemysłowej (31.1)
- podaje przykłady pozytywnych i negatywnych skutków procesu uprzemysłowienia, w tym dla środowiska naturalnego (31.2)
- identyfikuje najważniejsze wynalazki i odkrycia XIX w. oraz wyjaśnia następstwa ekonomiczne i społeczne ich zastosowania (31.3)
- opisuje zmiany w poziomie życia różnych grup społecznych między połową XVIII w. a połową XIX w. na podstawie źródeł pisanych, ikonograficznych i statystycznych (31.4)
Cele operacyjne zajęć. Po skończonej lekcji uczeń:
- charakteryzuje zjawisko rewolucji przemysłowej w Anglii i innych krajach
- określa przyczyny rewolucji przemysłowej
- wymienia najważniejsze dokonania i wynalazki XIX w. i potrafi wskazać ich wpływ na rozwój cywilizacji, w tym zwracają szczególną uwagę na szerokie zastosowanie maszyny parowej
- potrafi wyjaśnić pojęcia: fabryka, rewolucja przemysłowa, rewolucja agrarna, industrializacja, urbanizacja, proletariat, metropolia, kapitaliści
- potrafi opisać proces rozprzestrzeniania się rewolucji przemysłowej i wskazać państwa najszybciej rozwijające się na początku i na końcu XIX w.
- potrafi pracować samodzielnie i w grupie
- potrafi czytać wykresy kołowe
- potrafi wyłapać z informacje ze słuchu
- potrafi wyszukiwać informacji na mapie
- potrafi wyciągać samodzielnie wnioski
Metody pracy:
- pogadanka
- elementy wykładu
- praca w parach i grupach
- praca z tekstem w podręczniku
- praca z mapą
- praca z wykresem
- praca z tablicą multimedialną
- praca z kartą pracy
- praca z ikonografią
Przebieg lekcji:
1. Przywitanie uczniów.
2. Sprawdzenie obecności.
3. Zapisanie tematu lekcji.
4. Wskazanie uczniom treści, nad którymi będziemy dziś pracowali ze szczególną uwagą:
- Zjawisko rewolucji przemysłowej w Anglii
- Przyczyny rewolucji przemysłowej
- Rozwój przemysłu w XIX w. i jego konsekwencje
- Rozwój transportu
- Skutki rewolucji przemysłowej
5. Rekapitulacja wtórna:
- Przypomnienie wynalazków oświecenia
- Przypomnienie dualizmu gospodarczego w XVI w.
- Przypomnienie, w jaki sposób do tej pory wytwarzano produkty potrzebne człowiekowi do funkcjonowania (warsztaty rzemieślnicze i manufaktury)
6. Zadanie 1. (praca w parach) Uczniowie w parach wyjaśniają na podstawie podręcznika podane im pojęcia, a następnie przedstawiają je całej klasie.
7. Zadanie 2. (praca samodzielna z tekstem) Nauczyciel prosi uczniów, by przeczytali informacje dotyczące rewolucji agrarnej w Anglii (s. 117). Następnie wspólnie omawiamy rewolucję agrarną i jej skutki dla początków rewolucji przemysłowej:
- Jakiej dziedziny dotyczyła rewolucja agrarna w Anglii?
- Na czym polegało zjawisko rewolucji agrarnej w Anglii?
- Jaka była przyczyna i efekt tzw. grodzenia pól?
- Do czego przyczyniło się zwiększenie liczby ludności w Wielkiej Brytanii?
8. Nauczyciel wprowadza uczniów w pojęcie rewolucji przemysłowej.
9. Zadanie 3. Uczniowie dowiadują się, jak rozprzestrzeniała się rewolucja przemysłowa, jak żyło się nowym klasom społecznym, poznają wynalazki XIX w. (wysłuchiwanie i wyszukiwanie informacji z obrazu, tekstu i słuchu). Nauczyciel włącza uczniom obraz i słuchowisko dotyczące rewolucji przemysłowej, wynalazków XIX w., warunków życia i pracy proletariatu oraz kapitalistów.
10. Zapisanie w zeszycie definicji rewolucji przemysłowej.
11. Wprowadzenie ponownie pojęć: fabryka, kapitaliści, kapitał, robotnicy (proletariat), urbanizacja, industrializacja, umiejscowienie ich w kontekście rewolucji przemysłowej.
12. Uczniowie na podstawie mapy wnioskują, gdzie i jaki przemysł dominował w XIX w. na terenie państw Europy.
13. Uczniowie analizują wykresy kołowe dotyczące kolei żelaznej w wieku XIX. Wyciągają wspólnie z nauczycielem wnioski.
14. Zadanie 4. (praca w grupach – dwie ławki) Uczniowie na podstawie podręcznika wyszukują informacje do karty pracy, dotyczące wynalazków XIX w. Podkreślamy rolę elektryfikacji.
15. Wspólnie określamy pozytywne i negatywne skutki rewolucji przemysłowej. Odniesienie do kolejnych zjawisk w historii (powstanie związków zawodowych, strajki, powstanie socjalizmu i innych ideologii na przełomie XIX i XX w.).
16. Rekapitulacja pierwotna. Uzupełnienie i wypełnienie karty pracy.
17. Podsumowanie pracy uczniów. Nagrodzenie pracy uczniów poprzez wpisanie plusów za aktywność.
18. Podziękowanie uczniom za lekcję.
19. Pożegnanie uczniów.
Pobierz scenariusz z kartą pracy
Autor: Joanna Sujkowska-Drążkiewicz
Materiał nadesłany przez Czytelniczkę portalu Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli