Strach jest jednym z częściej spotykanych problemów, z którym zmagają się dzieci w wieku przedszkolnym. Jest to emocja, którą szczególnie zauważam w mojej pracy z dziećmi. Strach jest naturalną emocją, którą przeżywają dzieci w reakcji na różne codzienne sytuacje. Powiązany jest z odczuwaniem konkretnych obaw czy zagrożeń. Jest to emocja realna, dzieci mogą bać się np. konkretnej osoby, zwierząt, zabawki.

Dzieci w okresie przedszkolnym nie mają w pełni wykształconego układu nerwowego, stąd mogą być narażone na zaburzenia nerwicowe związane z emocjami. Dlatego tak ważne jest stabilne emocjonalnie środowisko, w którym dzieci się wychowują. Poniżej zamieszczam przykładowy scenariusz, który może posłużyć nauczycielowi do pracy w małej grupie w celu pomocy dziecku w pokonaniu jego strachu. Powyższy scenariusz zajęć może być wykorzystany z dziećmi 5, 6 letnimi.

 Scenariusz zajęć

Temat: Kostka pełna dźwięków –  zabawy dźwiękonaśladowcze

Cel ogólny:

• oswajanie się ze strachem – dźwięk klaksonu

Cele szczegółowe:

• uświadomienie sobie własnego strachu i przyjęcie postawy aktywnej
• werbalizacja emocji związanych z przeżywaniem lęku

Metody:

• czynne: zadań stawianych do wykonania, samodzielnych doświadczeń
• oglądowe: pokaz, obserwacja
• słowne: rozmowa, objaśnienia

Formy:

• praca z małą grupą, praca indywidualna

Środki dydaktyczne:

papier, ołówek, nożyczki, lub karta pracy ze wzorem, kredki – wg wyboru, dzieci instrumenty muzyczne,  płyta cd z muzyką

 Przebieg

1. Przypomnienie zasad kontraktu (lub stworzenie go)

2. Jaki masz nastrój? – zabawa muzyczna

Nauczyciel prosi, aby dzieci wybrały sobie instrumenty perkusyjne. Dzieci za pomocą dźwięku wygrywają swoje samopoczucie.

3. „Gimnastyka to zabawa” (do znanej piosenki) – ćwiczenia kształtujące świadomość własnego ciała

4. Znajdź parę – zabawa ruchowa z muzyką

Dzieci swobodnie poruszają się przy muzyce. Na pauzę w muzyce dobierają się parami według polecenia nauczyciela: np. Znajdź kogoś kto: ma taki sam kolor oczu/włosów/inscenizuje grę na tym samym instrumencie.

Część I

5. Wykonanie kostki do gry

Nauczyciel pomaga wykonać z papieru sześcienną  kostkę  do gry. Dziecko na każdym boku kostki wyrysowuje dźwięki, które lubi, przyjemne dla niego i taki dźwięk, którego się boi. Wszystkie dźwięki narysowane są w postaci wizualnej np. rysujemy  trąbkę,  klakson (dziecko boi się klaksonu). Kiedy już mamy narysowane rysunki na płaszczyznach, sklejamy boki tak, by powstała kostka do gry.

Część II

6. Zabawa słowno-ruchowa „Jestem muzykantem”

Dzieci powtarzają słowa piosenki za nauczycielem, inscenizując do nich dźwięk i naśladując wybrany instrument muzyczny.

7.  Zabawa dźwiękonaśladowcza z kostką

Dzieci wraz z nauczycielem w kolejności wyrzucają kostkę i naśladują dźwięki znajdujące się na wyrzuconym boku kostki, również ten którego się dziecko boi. Wypowiadamy go z uśmiechem tak, by dziecko wiedziało że ten dźwięk nie jest straszny, a może być śmieszny. I tak dźwięk klaksonu bip, bip wypowiadamy np. z jakąś śmieszną miną, by dziecko mogło się oswoić z sygnałem, który wywołuje u niego strach.

Część III

8. Zabawa relaksacyjna na zakończenie – masażyki

Dzieci dobierają się w pary, jedno z nich rysuje palcem na plecach kolegi/koleżanki  instrument muzyczny. Drugie dziecko ma za zadanie odgadnąć, co to za instrument. Potem następuje zmiana.

Po zastosowaniu wyżej wymienianej techniki można zauważyć, że dziecko przejawia mniejsze niepożądane uczucie, którym jest strach i nabywa wiary we własne możliwości oraz jest bardziej chętne do działania.

Pobierz szablon kostki

Literatura:

1. Gmitrowicz A., Janas-Kozik M., Zaburzenia psychiczne dzieci i młodzieży, Medical Tribune Polska, Warszawa 2018.

2. Sęk H. (red.), Psychologia kliniczna t. I, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.

3. Rapee R., Wignall A., Spence S., Lyneham H., Cobham V., Lęk u dzieci. Poradnik z ćwiczeniami, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017.

4. Rapee R.M., Wignall A., Lyneham H., Lęk u dzieci, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017.

Opracowanie: Katarzyna Nowicka

Materiał nadesłany przez Czytelniczkę portalu Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli