Temat: Dbamy o język ojczysty – popularne idiomy, ćwiczenia emisyjne i dykcyjne.

Zajęcia przeprowadzono w ramach projektu „Pięknie mówię i słucham” w szkole masowej oraz w szkole dla dzieci niewidomych i słabowidzących.

Cel główny:

• uczeń  świadomie i kulturalnie posługuje się językiem ojczystym.

Cele operacyjne – uczeń:

• wie kiedy i dlaczego obchodzony jest  Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego,
• rozumie potrzebę dbania o język polski i wie, w jaki sposób może to robić,
• zna zasady obowiązujące we wzajemnym komunikowaniu się,
• dostrzega i rozumie znaczenie popularnych związków frazeologicznych,
• poprawnie wykonuje ćwiczenia oddechowe, emisyjne  i artykulacyjne,
• potrafi czytać wyraźnie, zgodnie z zasadami interpunkcji, we właściwym tempie.

Metody:

metoda podająca, rozmowa kierowana, działalność praktyczna, pokaz

Formy pracy:

zbiorowa

Środki dydaktyczne:

kartki z konturami twarzy, grube kolorowe pisaki, plastelina, czerwone samogłoski do uzupełnienia hasła, czerwone samogłoski do przypięcia pod prezentowanymi twarzami, magnesy, kartki z fragmentami wierszy M. Brykczyńskiego, karteczki z wypisanym idiomem, zebrane zasady komunikowania się, piosenka Panie Janie zapisana samogłoskami

Czas trwania:

60 minut

Przebieg zajęć

1. Realizacja ćwiczeń rozluźniających, oddechowych oraz usprawniających aparat mowy, jako przygotowanie do swobodnego i starannego posługiwania się mową (załącznik nr 1 – Proponowane ćwiczenia).

2. Perypetie barana związane z dosłownym rozumieniem powiedzenia „mieć olej w głowie” – wprowadzenie do tematu zajęć, nakreślenie celów.

Czytanie obszernego fragmentu wiersza, rozmowa o wynikłym nieporozumieniu, wyjaśnienie znaczenia terminu „idiomy”. (Tekst wiersza „Olej w głowie” zaczerpnięty z: https://www.youtube.com/watch?v=tu7ZLEGbYp4)

3. 21 lutego Międzynarodowym Dniem Języka Ojczystego:

• Wspólne uzupełnienie ww. hasła brakującymi czerwonymi samogłoskami – uzupełnianka literowa.
• Geneza i cel ustanowienia MDJO, kampanie społeczne związane z obchodami święta w Polsce – informacja nauczyciela, wypowiedzi uczniów.
• Odczytanie przesłania: Dbajmy o swój, najpiękniejszy na świecie, język ojczysty.
• Jak my możemy dbać o nasz język? – wypowiedzi uczniów.

4. Zebranie i odczytanie zasad obowiązujących podczas wzajemnego kulturalnego komunikowania się (załącznik nr 2 – Zasady komunikowania się).

5. Ćwiczenia artykulacyjne i emisyjne na samogłoskach:

• Przypomnienie wiadomości o samogłoskach (samogłoski cechuje dźwięczność – wysoka głośność, możliwość przedłużania ich wymowy, pełnią rolę ośrodka sylaby).
• Przypomnienie słów O. Watowej: Samogłoska jest (…) światłem, oddechem, życiem słowa, jego pulsowaniem.
• Wykonanie i prezentacja twarzy na tablicy magnetycznej, kojarzenie kształtu warg z właściwą samogłoską i przypinanie samogłosek pod portretami (załącznik nr 3 – Opis zadania + zdjęcie).
• Wspólne, zgodne z kształtem prezentowanych na tablicy ust, staranne wymawianie samogłosek: A  I  U  O  E.
• Śpiewanie samogłoskami piosenki „Panie Janie” – korzystanie z planszy z samogłoskami (załącznik nr 4 – Plansza z zapisaną samogłoskami piosenką pt. „Panie Janie”).

6. Wykorzystanie ćwiczonych funkcji podczas czytania fragmentów wierszy oraz wybranych związków frazeologicznych:

• Staranne czytanie przez uczniów fragmentów wierszy i objaśnianie znaczenia występujących w nich idiomów.
• Losowanie wypisanych na karteczkach związków frazeologicznych, czytanie i wyjaśnianie ich znaczenia. (Fragmenty wierszy i związki frazeologiczne zaczerpnięte z: Brykczyński Marcin, Z deszczu pod rynnę)

Dostosowanie dla uczniów słabowidzących:

1. Teksty dla uczniów napisane większą i pogrubioną czcionką.
2. Materiały prezentowane uczniom dostosowane do potrzeb uczniów słabowidzących.

Dostosowanie dla uczniów niewidomych:

1. Uczniowie niewidomi otrzymują wszystkie teksty napisane brajlem.
2. Za pomocą dotyku kontrolują ułożenie swoich warg i warg wykonanych z plasteliny.

Pobierz załączniki

Opracowanie: Barbara Warchocka, Władysława Okarmus

Materiał nadesłany przez Czytelniczki portalu Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli