„Moi rówieśnicy i ja” – Program rozwijający kompetencje społeczne młodzieży

Autor: Czytelnik Portalu Pedagogika Specjalna
Opublikowano: 29 maja 2024 roku.

Czas realizacji:

5 godzin lekcyjnych

Adresaci programu:

uczniowie klasy 7-8 integracyjnej

Forma pracy:

grupowa

Metody i techniki pracy:

  1. Elementy Treningu Umiejętności Społecznych.
  2. Elementy dramy.
  3. Praca w grupach.
  4. Burza mózgów.
  5. Pogadanka.
  6. Mini wykład.

Środki dydaktyczne:

  1. Opisy sytuacji społecznych.
  2. Filmy z sytuacjami społecznymi.
  3. Kartki, szary papier, mazaki.

Ogólne założenia programu:

Głównym celem zajęć będzie rozwijanie kompetencji emocjonalno-społecznych uczniów. Opierając się na obserwacji uczniów w codziennej pracy dydaktyczno-wychowawczej, wybrano 5 celów głównych. Są to aspekty umiejętności społecznych, które wydają się niezbędne do poprawy jakości relacji rówieśniczych w klasie. 

Cele ogólne:

  1. Rozwijanie umiejętności aktywnego słuchania.
  2. Rozwijanie umiejętności rozumienia komunikatów niewerbalnych.
  3. Rozwijanie umiejętności stosowania komunikatu „ja”.
  4. Rozwijanie umiejętności rozwiązywania konfliktów.
  5. Rozwijanie umiejętności współpracy w grupie.

Spotkanie I:

Temat: Aktywne słuchanie.

Cele szczegółowe:

Uczniowie:

  • znają pojęcie aktywnego słuchania i rozumieją jego znaczenie w komunikacji interpersonalnej,
  • zapamiętują informacje, przekazywane im przez kolegów,
  • wykorzystują uzyskane informacje do budowania pozytywnych relacji rówieśniczych.

Przebieg zajęć:

Część wstępna:

Wprowadzenie tematu – pogadanka (5 min).

Część główna:

1. Co wiem o mojej klasie? Zabawa integracyjna (15 min).

Uczniowie siadają w dwóch kręgach, twarzami zwróceni do siebie. Ich zadaniem jest porozmawianie z osobą siedzącą naprzeciw o tym, czym się interesują. Na znak nauczyciela przesuwają się o jedno miejsce (jeden krąg w prawo, drugi w lewo). Na koniec zabawy uczniowie przedstawiają, czego dowiedzieli się podczas rozmów z kolegami i koleżankami.

2. Uważny słuchacz – scenki tematyczne (15 min).

Chętni uczniowie przedstawiają dwie scenki, zgodnie z instrukcjami nauczyciela. Aktorzy dzielą się swoimi wrażeniami, następnie wszyscy uczniowie wspólnie omawiają zachowanie osób biorących udział w scenkach.

Wskazówki dla nauczyciela:

I scenka: Uczeń I opowiada o swoim ulubionym filmie, uczeń II uważnie słucha, potakuje, zadaje pytania, patrzy na rozmówcę.

II scenka: Uczeń I opowiada o swoim ulubionym filmie, uczeń II kręci się, odwraca, zmienia pozycję ciała, patrzy na swoje dłonie itp.

Podsumowanie:

Uważne słuchanie – plakat (10 min).

Uczniowie wykonują plakat, wykorzystując swoje spostrzeżenia z poprzedniego ćwiczenia.

Spotkanie II:

Temat: Komunikacja niewerbalna.

Cele szczegółowe:

Uczniowie:

  • znają pojęcie komunikacji niewerbalnej,
  • rozumieją znaczenie gestów, mimiki, tonu głosu w komunikacji.

Przebieg zajęć:

Część wstępna:

Wprowadzenie tematu – pogadanka (5 min).

Część główna:

1. Mowa to nie tylko słowa – scenki tematyczne (15 min).

Zadaniem wybranych uczniów jest przekazywanie prostych informacji kolegom tylko za pomocą gestów (Przykładowe informacje – wyjdź z sali, usiądź, połóż książkę na ławce).

Wspólne omówienie ćwiczenia.

2. Czy zawsze ludzie mówią to, co myślą? – dyskusja (10 min).

Prezentacja filmu z symulowanymi sytuacjami, mającymi miejsce na przerwie, rozmowa na temat prezentowanych komunikatów werbalnych i niewerbalnych.

Wskazówka dla nauczyciela:

W sytuacji braku filmu można zaimprowizować scenkę tematyczną z uczniami.

3. Jedno słowo, wiele uczuć – scenki tematyczne (10 min).

Wybrani uczniowie prezentują proste, takie same komunikaty, stosując różne zabarwienie emocjonalne, gesty, mimikę.

Wspólne omówienie ćwiczenia.

Podsumowanie:

Dlaczego mowa niewerbalna jest ważna? – burza mózgów (5 min).

Spotkanie III:

Temat: Komunikat „ja”.

Cele szczegółowe:

Uczniowie:

  • potrafią rozpoznać komunikat „ja”,
  • potrafią sformułować komunikat „ja”,
  • dostrzegają zalety stosowania takiego rodzaju komunikacji.

Przebieg zajęć:

Część wstępna:

Wprowadzenie tematu – mini wykład (10 min).

Część główna:

1. Rozpoznawanie komunikatów „ja” – praca w grupie (10 min).

Każda z grup otrzymuje kartkę z różnymi komunikatami werbalnymi, ich zadaniem jest wskazanie komunikatu „ja”.

Przykładowe komunikaty:

  • jest mi przykro, kiedy się spóźniasz na umówione spotkanie,
  • ta bluzka, którą założyłaś, w ogóle do ciebie nie pasuje,
  • przeszkadza mi, gdy mi przerywasz, kiedy mówię,
  • przestań się użalać nad sobą, nie jesteś pępkiem świata,
  • ty jak zwykle przychodzisz spóźniony, jesteś nieodpowiedzialny,
  • nie lubię, gdy zostawiasz bałagan w moim pokoju.

2. Formułowanie komunikatu „ja” – praca w grupie (15 min).

Każda z grup otrzymuje dwa opisy sytuacji społecznej, zadaniem uczniów jest stworzenie komunikatów „ja” pasujących do sytuacji.

 Przykładowe sytuacje:

  • kolega mówi do ciebie, używając przezwiska, którego ty nie lubisz,
  • brat bierze twoje rzeczy bez pytania,
  • kolega gra na telefonie, gdy mu opowiadasz o ważnej dla ciebie sprawie,
  • koleżanka podczas rozmowy przerywa ci, nie pozwala ci dojść do słowa.

Podsumowanie:

Co nam daje komunikat „ja”? – pogadanka (10 min).

Spotkanie IV:

Temat: Rozwiązywanie konfliktów.

Cele szczegółowe:

Uczniowie:

  • różnicują postawy: agresywną, asertywną i uległą,
  • dostrzegają zalety asertywnego rozwiązywania konfliktów.

Przebieg zajęć:

Część wstępna:

Wprowadzenie tematu – pogadanka (5 min).

Część właściwa:

1. Postawa uległa, asertywna i agresywna – mini wykład (10 min).

2. Rozpoznawanie postawy w sytuacjach konfliktowych – praca w grupach (10 min).

Uczniowie otrzymują opisy szkolnych sytuacji społecznych, ich zadaniem jest określić postawy uczestników w otrzymanej historii.

3. Komunikat „ja” w konflikcie – praca w grupach (10 min).

Zadaniem uczniów jest stworzenie komunikatów „ja” do analizowanych w poprzednim ćwiczeniu historii.

Podsumowanie:

Zalety asertywnego rozwiązywania konfliktów – burza mózgów (10 min).

Spotkanie V

Temat: Współpraca w zespole klasowym.

Cele szczegółowe:

Uczniowie:

  • wspólnie wykonują powierzone im zadania,
  • dostrzegają zalety pozytywnej komunikacji podczas wspólnej pracy.

Przebieg zajęć:

Część wstępna:

Czemu współpraca w klasie jest ważna? Pogadanka (5 min).

Część główna:

No to współpracujemy – zabawy ruchowe (20 min).

Uczniowie dzielą się na 3 grupy, każda z grup otrzymuje zadanie:

  • Odwróćcie koc, stojąc na nim.
  • Przenieście balon z jednego końca sali na drugi.
  • Wykonajcie „Ludzką rzeźbę”, w której na podłodze znajdują się np. 3 stopy, 4 ręce i jedna głowa.

Wspólne omówienie ćwiczenia.

Podsumowanie:

Co utrudnia, a co ułatwia współpracę? Burza mózgów (5 min)

Podsumowanie cyklu zajęć:

Rundka

Z naszych zajęć zapamiętałem (łam), że… (10 min)

Ankieta ewaluacyjna

Ocena postępów i ewaluacja:

Przedmiotem ewaluacji będzie przydatność przekazanej wiedzy w codziennych klasowych sytuacjach w opinii uczniów.

Narzędzia ewaluacji:

Kwestionariusz ankiety (załącznik 1) – Pobierz

Literatura i materiały pomocnicze:

  • Węglarz A., Bentkowska D. Trening umiejętności społecznych dzieci i młodzieży, Gdańsk 2020.
  • Waleczko T., Trening umiejętności społecznych. Scenariusze lekcji, Warszawa 2017.
  • Trening Umiejętności Społecznych – filmy modelowe, Fundacja Pomoc Autyzm
  • Komunikat JA vs Komunikat TY – True or false (wordwall.net)
  • Komunikacja – komunikat TY Komunikat JA – Sortowanie według grup (wordwall.net)

Autor: Dominika Jakubiak – Czytelniczka Portalu

Bookmark the permalink.

Zbliżające się szkolenia online w naszej akredytowanej placówce doskonalenia nauczycieli:

Dodaj komentarz