Autor: Czytelnik Portalu Pedagogika Specjalna
Opublikowano: 31 marca 2019 roku.
Temat lekcji: Prawo Archimedesa.
Cele ogólne:
- Wprowadzenie pojęcia siły wyporu; wykonanie pomiarów za pomocą siłomierza.
- Zbadanie, od czego zależy siła wyporu.
- Zapoznanie z prawem Archimedesa i jego zastosowaniem w życiu codziennym.
- Poznanie warunków pływania ciał.
- Planowanie, opisywanie i wykonywanie prostych doświadczeń, formułowanie wniosków.
- Wykorzystanie prawa Archimedesa do samodzielnej budowy prostych przyrządów mierniczych.
Cele szczegółowe – uczeń:
- posługuje się pojęciem siły,
- wskazuje przykłady siły wyporu występujące na co dzień,
- wymienia cechy siły wyporu,
- podaje treść prawa Archimedesa dla cieczy i gazów,
- bada doświadczalnie warunki pływania ciał według przedstawionego opisu, opisuje przebieg i wynik przeprowadzonego doświadczenia,
- podaje warunki pływania ciał: kiedy ciało tonie, kiedy pływa częściowo zanurzone w cieczy i kiedy pływa całkowicie zanurzone w cieczy,
- przedstawia graficznie wszystkie siły działające na ciało, które pływa w cieczy, tkwi w niej zanurzone lub tonie,
- wskazuje w otaczającej rzeczywistości przykłady zjawisk opisywanych za pomocą prawa Archimedesa.
Metody:
pokaz, obserwacje, doświadczenia, burza mózgów, pogadanka, film
Formy pracy:
praca w grupach, praca indywidualna
Środki dydaktyczne:
przyrządy do doświadczeń: naczynie z wodą, siłomierz, piłeczka pingpongowa, bryły o jednakowej objętości i różnej gęstości, olej, słoik, piasek, gwoździki, butelka, probówka, korek, tekst „Pływanie ciał – doświadczenie”, tekst „Ciała pływające w głębi wody”, tekst „Nurek Kartezjusza – doświadczenie”, tekst „Balony”, tekst „Kula oleju – doświadczenie”, pokaz slajdów
Przebieg lekcji
Wprowadzenie do tematu – przeprowadzenie doświadczenia: zawieszenie dowolnego przedmiotu na siłomierzu, odczytanie wartości siły ciężkości, następnie zanurzenie tego ciała w wodzie i ponowne odczytanie wskazania siłomierza. Pytania kierowane do uczniów: Dlaczego zmieniło się wskazanie siłomierza po zanurzeniu ciała w wodzie? Od czego zależy różnica między wskazaniami siłomierza w obu przypadkach? Jak duża jest to różnica? Nauczyciel zachęca do otwartych wypowiedzi. Następnie przedstawia i omawia slajdy związane z prawem Archimedesa.
Przeprowadzenie doświadczenia – zanurzanie piłeczki pingpongowej. Wprowadzenie pojęcia siły wyporu. Uzmysłowienie uczniom istnienia siły wyporu – podczas zanurzania piłeczki odczuwa się jakąś siłę wypychającą piłeczkę ku powierzchni. Wyjaśniamy, z czego wynikają różnice między wskazaniami siłomierza podczas pierwszego doświadczenia. Informujemy o sile wyporu działającej na przedmiot zanurzony w wodzie.
Przeprowadzenie doświadczenia – badania, od czego zależy siła wyporu (praca w grupach). Podsumowanie doświadczeń uczniów; formułowanie wniosków z obserwacji. Nauczyciel czuwa nad poprawnością formułowanych wniosków. Uczniowie powinni samodzielnie wywnioskować, że siła wyporu zależy od objętości zanurzonego ciała i gęstości cieczy, w której ciało jest zanurzone, ale nie zależy od gęstości, czyli od rodzaju materiału, z jakiego zbudowane jest ciało.
Podanie treści prawa Archimedesa i wzoru na siłę wyporu.
Zbudowanie przez uczniów nurków Kartezjusza (praca w parach). Podawanie przykładów wykorzystania prawa Archimedesa w życiu codziennym.
Podsumowanie lekcji.
Opracowanie: Ewelina Lemanek
Materiał nadesłany przez Czytelniczkę portalu Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli