Procesy poznawcze rozwijają się u dziecka poprzez ćwiczenie poszczególnych funkcji poznawczych:

• spostrzeganie
• uwaga
• zapamiętywanie
• myślenie (procesy myślowe: analiza, synteza, uogólnianie, klasyfikowanie…)
• mowa.

Bazą, na której rozwijają się procesy myślowe są zmysły, które odbierają bodźce z otoczenia, dostarczają nam w ten sposób informacji o otaczającej nas rzeczywistości, budują w naszym umyśle obraz świata.

Zmysły: dotyk, słuch, wzrok, węch, smak.

W sytuacji idealnej, poznawanie odbywa się przy aktywnym udziale wszystkich zmysłów. Brak udziału któregoś z nich, może utrudniać, a nawet zaburzać percepowanie świata, otoczenia rzeczywistości.

Ważne, aby udział wszystkich zmysłów był na najwyższym z możliwych poziomów i konieczne jest stałe podnoszenie aktywności percepcyjnej dzieci w celu umożliwienia im jak najpełniejszego rozwoju.

Ćwiczenia słuchowe mają na celu podniesienie poziomu percepcji słuchowej, która odgrywa znaczącą rolę w procesie komunikacji, poznawania języka, rozwijania mowy, a w dalszej perspektywie pozwala na zaspakajanie podstawowych potrzeb życiowych i umożliwia rozwój społeczny jednostki.

Podstawową funkcją poznawczą jest spostrzeganie.

Spostrzeganie dźwięków

Ćwiczenia:

1. Ćwiczenia z wykorzystaniem timera, budzika, dzwonka – odnajdywanie źródła dźwięku.
2. Dostrzeganie dźwięków płynących z otoczenia (pojazdy, zwierzęta, ptaki, urządzenia domowe, mowa, muzyka, szum lasu, rzeki, pluskanie wody, stukanie kamieniami, patykami – dziecko powinno uczestniczyć w generowaniu dźwięków), nazywanie tych dźwięków.
3. Tworzenie dźwięków: zabawy kamieniami, patykami, naczyniami kuchennymi itp. Dziecko może samo wytwarzać dźwięki.

Uwaga – zatrzymywanie uwagi na dźwięku

Ćwiczenia:

1. Słuchanie muzyki, otaczanie dziecka dźwiękami.
2. Słuchanie mowy – czytanie dziecku wierszyków (od krótkich do coraz to dłuższych), książeczek. Zwracanie uwagi na intonację, wyznaczenie codziennego czasu na czytanie o stałej porze.

Zapamiętywanie

Ćwiczenia:

1. Programy Aktywności Knillów.
2. Zabawy rytmiczne.
3. Zabawy w odtwarzanie sekwencji dźwiękowych lub rytmicznych (wykorzystanie prostych instrumentów, przedmiotów codziennego użytku oraz naczyń).

Myślenie

Ćwiczenia:

1. Rozpoznawanie dźwięków, identyfikowanie ich.
2. Klasyfikowanie dźwięków (różnicowanie czy np. dany dźwięk pochodzi z domu, czy z lasu).

Mowa

Ćwiczenia:

1. Naśladowanie prostych dźwięków – onomatopeje (zabawy z naśladowaniem głosów zwierząt).
2. Powtarzanie pojedynczych głosek (samogłosek, spółgłosek, sylab, wyrazów) – zabawa w „Echo”.
3. Zabawa „Dokończ wyraz” – dopowiadanie przez dziecko końcówek wyrazów.
4. Synteza wyrazów (sylabowa i głoskowa) „Co powiedziałam?” (ma-ma – mama, ta-ta – tata, o-ko – oko, n-a – na, o-k-o – oko, m-a-m-a – mama, itp.).
5. Analiza wyrazów, wyodrębnianie pierwszej sylaby, głoski w wyrazie – „Powiedz wyraz rozpoczynający się na sylabę, głoskę…”.

Autor: Izabela Cyza – Czytelniczka Portalu