Ćwiczenia usprawniające funkcje motoryczno-percepcyjne

Autor: Czytelnik Portalu Pedagogika Specjalna
Opublikowano: 15 kwietnia 2018 roku.

 

Zestaw ćwiczeń rozwijających funkcje motoryczno-percepcyjne

 

A. Ćwiczenia usprawniające analizę i syntezę wzrokową

  • Ćwiczenia na materiale obrazkowym
ETAPY PRACY RODZAJE ĆWICZEŃ
1. Rozpoznawanie przedmiotów na obrazkach. 1. Dobieranie w pary (kartoniki z obrazkami przedstawiają różne przedmioty np. lampę, stół, dom itp., zadaniem dziecka jest odnaleźć dwa takie same obrazki).

2. Wyliczanie przedmiotów znajdujących się na obrazku (na początku zabawy nauczyciel pokazuje dziecku jakiś obrazek, na którym znajduje się dużo przedmiotów (np. wnętrze kuchni), zadaniem dziecka jest zapamiętanie jak największej liczby przedmiotów i wskazanie ich na kartonikach obrazkowych).

3. Dopasowywanie cieni (zadaniem dziecka jest dobranie odpowiedniej pary przedmiotu i jego odbicia).

4. Rozpoznawanie opisywanych obrazków (nauczyciel opisuje słownie jakiś przedmiot
a zadaniem dziecka jest odgadnąć co to za przedmiot i wskazać odpowiedni obrazek).

2. Układanie według zasad podobieństwa. 1. Układanie obrazków w kategorie tematyczne (dziecko ma za zadanie pogrupować otrzymane obrazki w poszczególne grupy tematyczne np. jedzenie, zwierzęta, rośliny itp.).

2. „Co tutaj nie pasuje” (zabawa polegająca na tym, że nauczyciel pokazuje dziecku różne zestawy obrazkowe np. zwierzęta, jeden obrazek nie łączy się tematycznie z resztą, zadaniem dziecka jest wskazać właśnie ten nie pasujący obrazek i uzasadnić dlaczego).

3. Zakreślanie takich samych przedmiotów (nauczyciel pokazuje dziecku ilustrację, na której znajdują się kilka par takich samych przedmiotów, jednak są one ukryte w różnych miejscach, zadaniem dziecka jest wskazać i zakreślić te pary).

4. Wskazywanie różnic (zadaniem dziecka jest porównanie dwóch podobnych do siebie obrazków i wskazanie pomiędzy nimi różnic).

3. Rozpoznawanie czynności i rozumienie sytuacji przedstawionej na obrazku. 1. Dobieranie obrazków do określonej czynności (nauczyciel opowiada o jakiejś czynności np. gotowaniu, a dziecko musi odnaleźć odpowiedni obrazek).

2. Wyrażanie przedstawionej czynności ruchem lub gestem (nauczyciel naśladuje wykonywanie jakiejś czynności np. jazdę samochodem, a zadaniem dziecka jest odgadnąć czynność i wskazać właściwy obrazek).

3. Układanie przedstawionych na obrazku czynności w odpowiedniej kolejności (np. dziecko wskazuje czynności, które robi rano najpierw wstaje z łóżka, potem się myje, ubiera, je śniadanie, myje zęby, wychodzi do szkoły itp.).

4. Nazywanie czynności przedstawionej na obrazku (nauczyciel pokazuje dziecku obrazki z różnymi czynnościami, a zadaniem dziecka jest je nazwać).

4. Rozpoznawanie przebiegu zdarzeń przedstawionych na obrazkach. 1. Historyjki obrazkowe (z kilku rozsypanych obrazków dziecko ma za zadanie ułożyć logiczną historyjkę obrazkową).

2. Dokończenie historyjki (zadaniem dziecka jest dokończenie, dorysowanie zakończenia do historyjki obrazkowej).

3. Opowiadanie historyjki obrazkowej (zadaniem dziecka jest opowiedzieć historyjkę na  przedstawionych obrazków).

4. Dobieranie właściwych obrazków do opisów (nauczyciel opisuje słownie dziecku jakąś sytuacje, zadaniem dziecka jest dobrać odpowiednią ilustrację).

5. Składanie całości z części. 1. Układanie puzzli (zadaniem dziecka jest ułożenie obrazka z puzzli).

2. Dokładanie części (dziecko otrzymuje obrazek, który jest niedokończony, jego zadaniem jest dobrać spośród kilku elementów ten właściwy, który pasuje do obrazka).

3. Układanie pociętych obrazków (zadaniem dziecka jest ułożenie całego obrazka np. pocztówki).

4. Składanie z różnych przedmiotów np. ludzi, zwierzątek (zadaniem dziecka jest składanie np. z włóczki, papieru, bibuły, klocków jakiś zwierzątek itp.).

  •  Ćwiczenia na materiale geometrycznym
ETAPY PRACY RODZAJE ĆWICZEŃ
1. Odpoznawanie jednakowych obrazków. 1. Obrysowanie szablonów figur geometrycznych (dziecko otrzymuje szablony różnych figur i samodzielnie je odrysowuje).

2. Odróżnianie jednakowych figur (nauczyciel pokazuje dziecku różne figury jego zadaniem jest znalezienie dwóch jednakowych kształtów).

3. Segregowanie figur (zadaniem dziecka jest posegregowanie figur według kolorów, kształtów itp.).

4. Dobieranie odpowiednich kształtów (dziecko ma za zadanie dopasowanie odpowiednich figur zgodnie z rozpoczęty schematem np. czworoboki, wieloboki itp.).

2. Prawidłowe wyróżnianie narysowanych figur. 1. Dorysowywanie niedokończonych figur (dziecko otrzymuje obrazki, na których narysowane figury są niedokończone, zadaniem dziecka jest uzupełnić obrazki).

2. Łączenie cyferek (nauczyciel daje dziecku obrazki z cyferkami, z których po połączeniu we właściwej kolejności powstanie figura, zadaniem dziecka jest połączenie cyferek na obrazku np. od 1 do 20 i odgadnięcie nazwy przedstawionej figury).

3. Zamalowywanie (uczeń otrzymuje obrazek, po zamalowaniu odpowiednich części obrazka zgodnie z instrukcją uczeń odgadnie ukryte na nim figury).

4. Odrysowywanie przez kalkę (zadaniem dziecka jest odrysowywanie figur geometrycznych  przez kalkę).

3. Odtwarzanie i rysowanie figur. 1. Odtwarzanie z pamięci (nauczyciel pokazuje dziecku różne figury geometryczne, które potem dziecko z pamięci próbuje narysować).

2. Odtwarzanie schematów z pamięci (nauczyciel pokazuje dziecku kilka figur na obrazkach, a zadaniem dziecka jest zapamiętać ich układ i odrysować).

3. Samodzielne rysowanie (zadaniem dziecka jest znaleźć w swoim najbliższym otoczeniu np. w pokoju, którym aktualnie się znajduje, różne kształty figur i ich odrysowanie).

4. Zapamiętywanie układów z zapałek (nauczyciel wraz z dzieckiem układa z zapałek różne kształty figur, zadaniem dziecka jest je zapamiętać i odtworzyć).

4. Prawidłowe odtwarzanie i rozróżnianie układu linii prostych i krzywych. 1. Wycinanki (zadaniem dziecka jest wycinanie nożyczkami po linii prostej, krzywej, falistej itp.).

2. Malowanie farbami (dziecko pędzlem maluje różne linie: poziome, krzywe, pionowe itp.).

3. Chodzenie po szarfie (nauczyciel rozkłada na podłodze szarfy tworząc różne linie, zadaniem dziecka jest przejść po nich).

4. Rysowanie szlaczków (nauczyciel daje dziecku różne wzory szlaczków, które ono odrysowuje).

5. Umiejętność układania figur z części. 1. Tworzenie figur geometrycznych (nauczyciel daje dziecku zestaw figur do układania i jego zadaniem jest stworzyć większe figury).

2. Zabawa klockami (nauczyciel daje dziecku małe drewniane klocki, a zadaniem dziecka jest zbudowanie z nich poszczególnych figur
np. kwadratu, prostokąta, trójkąta, koła itp.).

3. Kolorowe składanki (zadaniem dziecka jest ułożenie różnokolorowych małych wyciętych figur dużych innych kształtów np. z małych białych i czerwonych kwadracików ułożenie flagi polski).

4. Układanie przez dziecko dowolnych kształtów.

  •  Ćwiczenia na materiale literopodobnym
ETAPY PRACY RODZAJE ĆWICZEŃ
1. Odpoznawanie znaków graficznych
i liter.
1. Segregowanie liter (zadaniem dziecka jest poukładanie liter wg określonych zasad
np. małe, duże, itp.).2. Poszukiwania literek (zadaniem dziecka jest odnalezienie wśród rozsypanych liter tej, którą pokazuje nauczyciel).3. Odnajdywanie literek w tekście (zadaniem dziecka jest odnalezienie wskazanej literki
w tekście).4.Odnajdywanie literek na obrazku (pokazujemy dziecku obrazek, na którym pewne przedmioty przedstawione są za pomocą literek np. lampa w kształcie L itp., zadaniem dziecka jest je odnaleźć).
2. Różnicowanie znaków graficznych

i liter podobnych.

1. Dobieranie liter podobnych (zadaniem dziecka jest posegregowanie liter podobnych np. literki z brzuszkami B i D itp.).

2. Kolorowanie mylonych liter np. Ł i L

3. Domino literowe.

4. Wycinanie literek (dziecko ma za zadanie wycinanie z szablonów literek podobnych).

3. Odpoznawanie i różnicowanie sylab. 1. Podział wyrazów na sylaby (dziecko wyklaskuje sylaby wyrazów).

2. Kończenie wyrazów (nauczyciel wypowiada jakiś wyraz bez ostatniej sylaby, zadaniem dziecka jest go dokończyć).

3.Wyodrębnianie podanej sylaby (dajemy dziecku kilka sylab, które ma znaleźć w podanych przez nas wyrazach i zaznaczyć np. innym kolorem).

4. Ćwiczenie różnicowania sylab za pomocą instrumentów (dziecko próbuje wyodrębnić sylaby z wyrazów za pomocą instrumentów).

4. Odpoznawanie i różnicowanie wyrazów trzyliterowych. 1. Budowanie zadań z wyrazów (nauczyciel podaje dziecku kilka prostych trzyliterowych wyrazów, z których dziecko buduje zdanie).

2. Wyróżnianie wyrazów w zdaniach (zadaniem dziecka jest odnalezienie wskazanych przez nauczyciela wyrazów w podanych zdaniach
i zakreślenie ich).

3. Wyszukiwanie dwóch takich samych wyrazów w tekście (zadaniem dziecka jest odnalezienie dwóch takich samych wyrazów w podanym tekście).

4. Podział zdania na wyrazy (nauczyciel pokazuje dziecku zdanie składające się z kilku krótkich wyrazów, zadaniem dziecka jest je odróżnić).

 B. Ćwiczenia usprawniające koordynację wzrokową i ruchową

ETAPY PRACY RODZAJE ĆWICZEŃ
1. Podnoszenie ogólnej sprawności i koordynacji ciała. 1. Tor przeszkód (zadaniem dziecka jest pokonanie przygotowanego dla niego toru przeszkód np. przeskoczenie jakichś przedmiotów, ominięcie przeszkody, przejście pod ławką itp.).

2. Zabawy z piłką (różne zabawy z piłką np. kopanie, toczenie, rzucanie itp.).

3. Wykonywanie prostych ćwiczeń (pajacyków, przysiadów, bieg).

4. Chodzenie z książką na głowie (zadaniem dziecka jest spacer z książką na głowie).

2. Usprawnianie manipulacji przedmiotami. 1. Rozpoznawanie przedmiotów z zamkniętymi oczami (nauczyciel zawiązuje dziecku oczy
i podaje różne przedmioty, zadaniem dziecka jest za pomocą dotyku odgadnięcie co to za przedmiot).2. Zabawa z piłeczką lub woreczkiem (zadaniem dziecka jest rzucanie do celu woreczkiem lub piłeczką).3. Rzucanie krążków na patyk (zadaniem dziecka jest wrzucenie jak największej liczby krążków na patyk)4. Nawlekanie nitki (pod nadzorem nauczyciela dziecko próbuje nawlec igłę).
3. Kojarzenie doznań ruchowych z obrazem graficznym. 1. Kreślenie kół w powietrzu (zadaniem dziecka jest kreślenie różnych kształtów w powietrzu raz jedną ręką, raz drugą).

2. Zamalowywanie dużych kształtów (zadaniem dziecka jest kolorowanie dużych kształtów na papierze).

3. Wymazywanie (na zamalowanej ołówkiem kartce dziecko rysuje kształtu za pomocą gumki).

4. Rysowanie dowolnych kształtów (dziecko za pomocą patyka rysuje na piasku różne kształty).

4. Przyzwyczajanie do kontroli wykonywanego  ruchu graficznego. 1. Kolorowanie (zadaniem dziecka jest malowanie obrazka nie wykraczając poza jego kontury).

2. Rysowanie po śladzie (dziecko rysuje kształty po śladzie).

3. Labirynty.

4. Obrysowywanie rąk i innych przedmiotów (zadaniem dziecka jest obrysowanie swoich rąk lub innych przedmiotów).

5. Usprawnianie precyzyjnych ruchów rąk i ich współdziałanie. 1. Lepienie z plasteliny (zadaniem dziecka jest ulepienie z plasteliny np. ulubionych zwierzątek)

2. Nawlekanie koralików na sznurek (zadaniem dziecka jest nawlekanie koralików na sznurek).

3. Wydzieranie (dziecko tworzy dowolny obrazek z wydzieranek)

4. Przelewanie (zabawa polega na przelewaniu wody oraz przesypywaniu ziarenek do różnych naczyń.

C. Ćwiczenia usprawniające orientację przestrzenną

ETAPY PRACY RODZAJE ĆWICZEŃ
1. Wyrabianie i utrwalanie orientacji przestrzennej na schemacie własnego ciała. 1. Różnicowanie prawej i lewej strony ciała (zadaniem dziecka jest wskazywanie różnych przedmiotów raz prawą raz lewą ręką).

2. Wykonywanie ruchów pod dyktando (nauczyciel wydaje dziecku różne polecenia, które ono wykonuje np. wyciągnij prawą dłoń do przodu, lewą rękę połóż na głowie, podskocz na lewej nodze z uniesioną prawą dłonią itp.).

3. Zabawa w ciotkę z Ameryki.

4. Wykonywanie prostych układów tanecznych (dziecko naśladując nauczyciela wykonuje
w rytm muzyki prosty układ taneczny).

 

2. Łączenie ruchów z obrazkami wzrokowymi. 1. Śledzenie przedmiotów + ruch na sygnał

2. Zabawa w labiryncie (układamy dziecku labirynt na podłodze i jego zadaniem jest go przejść jak najszybciej).

3. Rysowanie różnych kształtów pod dyktando (nauczyciel mówi dziecko jakie kształty ma narysować).

4. Zabawa ze znakami drogowymi (jeżeli dziecko jest starsze można użyć znaków drogowych, jeśli nie, można samodzielnie stworzyć umowne znaki i wykonywać zabawę z nimi).

3. Ćwiczenie umiejętności prawidłowego różnicowania układów asymetrycznych. 1. Określanie położenia przedmiotów względem siebie (zadaniem dziecka jest określenie położenia przedmiotów znajdujących się na  obrazku np. książka leży na stole itp.)

2.Wykonywanie poleceń pod dyktando (zadaniem dziecka jest wykonywanie poleceń nauczyciela np. stań za szafą, połóż misia obok książki, usiądź pod stołem).

3. Kolorowe kółka (zadaniem dziecka jest zabawa z kolorowymi kółkami, które na siebie nakłada).

4. Geometryczna układanka „niżej-wyżej”.

4. Kierowanie się w działaniu schematami przestrzennymi. 1. Wycinanki przestrzenne (zadaniem dziecka jest wycinanie różnych przestrzennych figur).

2. Składanie obrazków przestrzennych (dziecko z części próbuje złożyć obrazek przestrzenny).

3. Origami.

4. Szlaczki przestrzenne.

  D. Ćwiczenia usprawniające analizę i syntezę słuchową

ETAPY PRACY RODZAJE ĆWICZEŃ
1. Odtwarzanie struktur dźwiękowych.

 

1. Odtwarzanie rytmu (nauczyciel wyklaskuje lub wytupuje jakiś rytm, który dziecko powtarza).

2. Rozróżnianie dźwięków (nauczyciel gra jakieś zróżnicowane dźwięki np. długi, krótki, cichy, głośny, a zadaniem dziecka jest jego odtworzenie).

3. Graficzne odtwarzanie struktur dźwięków.

4. Gra na różnych instrumentach (zadaniem dziecka jest próba odtworzenia melodii wygranej przez nauczyciela).

2. Różnicowanie sygnałów dźwiękowych. 1. Rozróżnianie różnych odgłosów (zadaniem dziecka jest rozróżnienie nagranych odgłosów zwierząt i odgadnięcie ich nazw).

2. Rozróżnianie odgłosów instrumentów (nauczyciel gra na różnych instrumentach, zadaniem dziecka jest odgadnąć co to za instrument).

3. Odnalezienie źródła dźwięku (zadaniem dziecka jest wskazanie kierunku, z którego dochodzi dźwięk).

4. Odgadywanie za pomocą słuchu co jest ukryte w pudełeczkach (do pudełeczek wkładamy różne przedmioty np. kamienie, piasek, groch, zadaniem dziecka jest odgadnąć co jest).

3. Wyróżnianie wyrazów w zdaniu. 1. Podział zdania na wyrazy (zadaniem dziecka jest podzielenie zdania na wyrazy).

2. Wyróżnianie wyrazów podobnych (zadaniem dziecka jest uchwycenie wyrazów podobnych luty – buty i wskazanie czym różnią się te wyrazy).

3. Różnicowanie znaczenia wyrazów (nauczyciel prezentuje dziecku zdania, w których znajdują się dwa takie same wyrazy użyte w innym znaczeniu np. zamek, blok itp., zadaniem dziecka jest próba zdefiniowania wyrazu w zależności od kontekstu).

4. Dokończenie zdania (zadaniem dziecka jest dokończenie rozpoczętego przez nauczyciela zdania jednym wyrazem np. Mam białego … (kotka, psa itp.).

4. Wyróżnianie sylab. 1. Tworzenie wyrazów dwu i trzy sylabowych
z wyrazów jednosylabowych.2. Rebusy.3. Układanie wyrazów z sylab.4. Podział wyrazów na sylaby przy pomocy instrumentów muzycznych.
5. Wyróżnianie głosek. 1. Segregowanie obrazków (zadaniem dziecka jest posegregowanie wszystkich obrazków, których nazwy zaczynają się na daną głoskę).

2. Wyróżnianie poszczególnych głosek
w śródgłosie, nagłosie i wygłosie wyrazów.

3. Zabawa w pociąg wyrazowy (układanie następnych od głoski ostatniego wyrazu
np. kosz – szkoła itp.).

4. Wyodrebnianie głosek z wyrazów.

5. Ćwiczenia w czytaniu. 1. Dobieranie podpisu do obrazka (zadaniem dziecka jest dobranie odpowiednich podpisów do obrazków).

2. Domino sylabowe.

3. Łączenie sylab w wyrazy.

4. Układanie wyrazów z rozsypanych literek.

  E. Ćwiczenia w pracy z dziećmi leworęcznymi

ETAPY PRACY RODZAJE ĆWICZEŃ
1. Podnoszenie sprawności obu rąk. 1. Gra w kręgle.

2. Oburęczne malowanie farbami różnych kształtów.

3. Wymachy obu rąk (zataczamy okręgi raz jedną raz drugą oraz równocześnie obiema rękami).

4. Toczenie piłki lekarskiej raz jedną, raz drugą ręką.

2. Usprawnianie ruchów palców. 1. Ugniatanie kulek z papieru i rzucanie nimi do kosza.

2. Malowanie palcami.

3. Ćwiczenia ruchliwości palców (gra na pianinie, organkach, pisanie na komputerze, maszynie).

4. Nawlekanie koralików lub guziczków na nitkę.

3. Stopniowe usprawnianie prawej ręki. 1. Rysowanie i malowanie dowolnych kształtów prawą ręką.

2. Podejmowanie próby pisania prostych wyrazów lub pojedynczych liter.

3. Rzucanie woreczka lub malej piłeczki prawą ręką.

4. Zakręcanie i odkręcanie słoików prawą ręką.

4. Doskonalenie sprawności rąk. 1. Tworzenie pieczątek (zabawa w tworzenie pieczątek z ziemniaków, dzieci wycinają dowolne kształty, które malują farbami i odciskają na papierze).

2. Wiązanie supełków i ich rozplątywanie.

3. Lepienie figur z masy solnej.

4. Haftowanie na tekturkach z dziurkami.

5. Tworzenie dekoracji np. kartek świątecznych z bibuły lub pociętego papieru.

 

Ćwiczenia usprawniające funkcje motoryczno-percepcyjne opracowała: Irena Daniel

Materiał nadesłany przez Czytelniczkę portalu Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli

 

Bookmark the permalink.

Zbliżające się szkolenia online w naszej akredytowanej placówce doskonalenia nauczycieli:

Dodaj komentarz