Autor: Czytelnik Portalu Pedagogika Specjalna
Opublikowano: 25 lutego 2020 roku.
Imię i nazwisko ucznia:
Klasa: I
Osoba prowadząca:
Tygodniowa liczba godzin: 2
Czas realizacji programu: rok szkolny I etap edukacyjny
Program zajęć rewalidacyjnych powstał na podstawie zaleceń Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w …………….. określonych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego nr ……………….., analizy funkcjonowania dziecka w zakresie poszczególnych sfer przeprowadzonej przez nauczyciela terapeutę oraz wywiadu z rodzicami.
1. Zalecenia wynikające z orzeczenia:
- indywidualizacja pracy z uczniem
- dostosowanie wymagań i metod pracy
- ścisła współpraca z rodzicami
- rozwijanie mocnych stron oraz umiejętności
- pracowanie w oparciu o pozytywne wzmocnienia, pochwały, nagradzanie
- wprowadzenie prostego i klarownego systemu motywacyjnego
- dostosowanie otoczenia do potrzeb sensorycznych
- zapewnienie życzliwej atmosfery
- zadbanie o to, aby w otoczeniu było jak najmniej bodźców rozpraszających
- w razie potrzeby wydłużanie czasu na wykonanie zadania
- kontrolowanie tego, czy dziecko zrozumiało polecenie
- częste powtarzanie materiału
- budowanie stałej struktury otoczenia
- stosowanie pomocy wizualnych
- umożliwianie uczenia się wielozmysłowego
- stosowanie naprzemienności działań
- uczenie wyrażania własnych emocji w sposób akceptowany społecznie
- rozwijanie umiejętności nawiązywania kontaktu wzrokowego
- umożliwianie realizowania nasilonej potrzeby ruchu
2. Cele ogólne:
- rozwijanie mocnych stron i kształtowanie pozytywnej samooceny ucznia
- rozwijanie umiejętności społecznych, komunikacyjnych oraz interpersonalnych
- doskonalenie samodzielności
- kształtowanie umiejętności radzenia sobie z emocjami
- stymulowanie ogólnego rozwoju dziecka
3. Metody pracy:
- TUS – trening umiejętności społecznych
- metody słowne
- metody oglądowe
- metody aktywizujące, np. burza mózgów, linia czasu, mapa pamięci
- metody praktyczne, np. samodzielnych doświadczeń
- metoda niedokończonych zdań
- elementy bajkoterapii
- elementy metody Dobrego Startu
- elementy metody Ruchu Rozwijającego W. Sherborne
- elementy metody czytania globalnego G. Domana
- elementy integracji sensorycznej
- gry i zabawy edukacyjne
- elementy terapii behawioralnej
- elementy Pedagogiki Zabawy wg Klanzy
4. Zasady obowiązujące w pracy z dzieckiem z niepełnosprawnością:
- zasada indywidualizacji
- zasada powolnego stopniowania trudności
- zasada korekcji zaburzeń
- zasada kompensacji zaburzeń
- zasada systematyczności
- zasada ciągłości oddziaływania terapeutycznego
- zasada wzmacniania pozytywnego
5. Zakres działań o charakterze rewalidacyjnym:
a) rozwijanie kompetencji komunikacyjnych:
- dzielenie wspólnego pola uwagi
- nawiązywanie harmonijnych, przyjaznych relacji z innymi ludźmi; uczenie zwrotów inicjujących i podtrzymujących rozmowę
- autoprezentacja
- inicjowanie i prowadzenie rozmowy
- aktywne słuchanie
- komunikacja w kontekście społecznym – zadawanie pytań, zdobywanie informacji, wyrażanie próśb i potrzeb, odmawianie
- jasne przekazywanie informacji
- rozpoznawanie znaczenia gestów, ekspresji mimicznej i ciała
- wykorzystywanie komunikatów niewerbalnych
b) rozwijanie sfery społecznej i emocjonalno-motywacyjnej:
- rozpoznawanie i nazywanie emocji u siebie i innych osób
- rozwijanie zdolności rozumienia siebie, ludzi, sytuacji i norm społecznych
- zdolność do rozumienia i kontrolowania własnych uczuć i zachowań
- rozumienie uczuć innych
- praca nad wyrażaniem emocji – wyrażanie emocji przez gesty, mimikę
- radzenie sobie w sytuacjach trudnych emocjonalnie
- rozwijanie umiejętności zachowywania się adekwatnie do sytuacji
- przestrzeganie ustalonych reguł
c) rozwijanie samodzielności:
- planowanie czynności i wykonywanie ich etapami
- wdrożenie do samokontroli podczas wykonywania czynności dnia codziennego
6. Proponowane oddziaływania (przykładowa aktywność ucznia):
a) rozwijanie kompetencji komunikacyjnych:
- witanie się i żegnanie z nauczycielem: mówienie dzień dobry i do widzenia
- używanie słów: przepraszam, dziękuję, proszę w odpowiedniej sytuacji
- kształtowanie umiejętności wyrażania własnych potrzeb i uczuć
- odczytywanie gestów i emocji
- rozumienie i wykonywanie poleceń nauczyciela
- ćwiczenia wyrazistego i cichego wypowiadania się
- zabawa w ciszę, zabawa w głuchy telefon
- rozszerzanie zasobu słownictwa dotyczącego treści zaobserwowanych w otoczeniu, na ilustracji
- grupowanie obrazków, przedmiotów według pojęć i kategorii (synonimy, antonimy, uogólnianie)
- rozwijanie umiejętności łączenia przyczyny ze skutkiem
- rozwijanie wypowiedzi i zdań
- łączenie przedmiotów, ilustracji mających cechy przeciwstawne
- słuchanie opowiadań, bajek
- wyodrębnianie elementów akcji, dobieranie elementów ilustracji do słyszanej bajki, opowiadania
- dostrzeganie zmian odwracalnych i nieodwracalnych
- układanie prostych ciągów logiczno-rytmicznych wynikających z naturalnych przemienności
- zabawy w kończenie zdań, „prawda/fałsz”
- słuchanie zdań prawdziwych i fałszywych, dostrzeganie nonsensów
b) rozwijanie sfery społecznej i emocjonalno-motywacyjnej:
- zapewnienie dziecku poczucia bezpieczeństwa i akceptacji
- rozwijanie umiejętności rozpoznawania wybranych emocji
- dobieranie elementów do podanych stanów emocjonalnych
- niewerbalne odczytywanie, okazywanie swoich emocji
- wdrażanie do współdziałania z osobą dorosłą
- stwarzanie okazji dla dokonywania dziecięcych wyborów
- uczenie czekania na swoją kolejkę
- wdrażanie dziecka do przestrzegania zasad bezpieczeństwa oraz dbanie o własne zdrowie
- dobieranki obrazkowe
- gry i zabawy ruchowe wspomagające rozwój społeczny i emocjonalny (np. „witamy się częściami ciała, „lustrzane odbicie”)
- pozytywne wzmacnianie zachowań społecznie akceptowanych
- rozładowywanie napięć poprzez wyciszanie i relaksację dziecka
- poznawanie informacji o sobie i swojej rodzinie (np. opisywanie domu, w którym dziecko mieszka)
c) rozwijanie samodzielności:
- zabawy tematyczne
- oglądanie i poznanie przeznaczenia wybranych urządzeń elektrycznych
- kształtowanie nawyku mycia rąk w konkretnych sytuacjach
- wdrażanie do samodzielnego mycia rąk, twarzy
- samodzielne nakładanie wybranych elementów garderoby
- naśladowanie czynności nakładania poszczególnych elementów odzieży
- dobieranie elementów garderoby do poszczególnych części ciała np.: buty na nogi, czapka na głowę
- wyszukiwanie właściwych obrazków, nazywanie ich, określanie przeznaczenia
- dobieranie odzieży do panujących warunków pogodowych
- przekładanie guzików przez dziurki, zasuwanie suwaków, zapinanie rzepów
- zabawy z drewnianym butem, przekładanki ze sznurówkami
- wdrażanie do kulturalnego spożywania posiłków
7. Oczekiwane rezultaty:
- wzmocnienie aktywności chłopca w życiu społecznym
- rozwinięcie potencjału ucznia
8. Ewaluacja programu
Oddziaływania będą monitorowane i konsultowane na bieżąco z nauczycielami, specjalistami oraz rodzicami ucznia. Przedstawiony program zajęć rewalidacyjnych będzie ewaluowany co najmniej raz w semestrze (WOPFU oraz wpis w dzienniku), a następnie modyfikowany i uzupełniany w zależności od sytuacji i potrzeb z równoczesnym uwzględnieniem postępów czynionych przez ucznia.
Autor: Magdalena Mielcarek-Olejnik – Czytelniczka Portalu