Autor: Czytelnik Portalu Pedagogika Specjalna
Opublikowano: 15 czerwca 2021 roku.
Nazwisko i imię nauczyciela:
Magdalena Świst-Madejek
Rok szkolny:
2020/2021
Data:
12.06.2021 r.
W mijającym roku szkolnym 2020/2021 prowadziłam zajęcia rewalidacyjne z uczniami z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim z klas: I, IV-V, VI, VII-VIII szkoły podstawowej. Tą formą pomocy w ciągu całego roku objęłam 21 uczniów. Ponadto, prowadziłam zajęcia rewalidacyjne z uczniami niepełnosprawnymi w stopniu umiarkowanym (5 osób). Realizowałam także zajęcia surdopedagogiczne z 3 uczniami z wadą słuchu, polegające przede wszystkim na intensywnej stymulacji funkcji słuchowych (odbiór dźwięków, lokalizowanie źródeł dźwięku, usprawnianie słuchu fonematycznego, tworzenie zasobu pojęciowego oraz kategoryzacja), na budowaniu słownika czynnego i biernego, kształtowaniu wrażliwości słuchowej oraz usprawnianiu umiejętności wypowiedzi zdaniowej. W przypadku dziecka najmłodszego (na poziomie klasy I szkoły podstawowej – 1 dziecko z wadą słuchu), zajęcia bazowały na systematycznym treningu słuchowym, kształtowaniu wypowiedzi ustnej w oparciu o metodę sylabową i symultaniczno-sekwencyjną.
W tym roku, w związku z ogłoszonym stanem zagrożenia epidemiologicznego w kontekście koronawirusa COVID – 19 i koniecznością pracy zdalnej na przestrzeni 13 tygodni, również kontynuowałam pracę rewalidacyjną. Uczniowie otrzymali przygotowane spersonalizowane przeze mnie karty pracy na czas nauki w domu. Ponadto, zgodnie z planem zajęć, systematycznie prowadziłam edukację w formie zdalnej, która polegała na indywidualnych bądź grupowych łączeniach za pomocą programu Microsoft Office TEAMS. W przypadku uczniów klas starszych, często uzupełnione karty pracy wracały do mnie drogą elektroniczną, dzięki czemu miałam wgląd w podejmowaną przez nich aktywność. Pracując zdalnie, dbałam także o to, aby uczniowie nie tylko wykonali przygotowane przeze mnie materiały (często z wykorzystaniem różnych programów jak np. Power Point, dających bezpośredni wgląd w wykonane zadanie), ale przede wszystkim potrafili rozmawiać, sygnalizować swoje potrzeby, tworzyć relację z nauczycielem, niezależnie od formy, sposobu i miejsca pracy.
Prowadzone przeze mnie zajęcia rewalidacyjne realizowałam systematycznie, zgodnie z zaleceniami poradni psychologiczno-pedagogicznej i w oparciu o aktualne orzeczenie. Szczególny nacisk położyłam na rozwijanie, doskonalenie i usprawnianie podstawowych technik szkolnych, opóźnionych w rozwoju funkcji percepcyjno-motorycznych oraz procesów myślenia i mowy.
Wyżej wymieniony rodzaj zajęć jest tą formą pracy terapeutycznej, którą bardzo lubię i która sprawia mi osobistą zawodową satysfakcję. W tym roku dodatkowo w wyniku czasowego zawieszenia zajęć, stanęłam po raz kolejny przed wyzwaniem organizacji zajęć rewalidacyjnych w formie zdalnej. Zależało mi ogromnie na tym, by zamknięci w swoich domach uczniowie, nie pozostali obojętni i zamknięci na moje działania. Staram się, by podejmowane przeze mnie zadania były rzetelnie przemyślane i zaplanowane, gdyż służy to optymalizacji całego procesu terapeutycznego. Ponadto, ważny jest dla mnie aspekt indywidualnych uwarunkowań i predyspozycji każdego z uczniów, co oznacza, że zajęcia rewalidacyjne traktuję nie tylko jako czas pracy terapeutycznej/dydaktycznej, ale także jako możliwość indywidualnej rozmowy, poszukiwania przez uczniów zrozumienia ich problemów, czy budowania poczucia ich wartości oraz wiary w siebie.
Moim głównym zadaniem jest przede wszystkim uzmysłowienie uczniom potrzeby zdobywania wiedzy i podejmowania wysiłku intelektualnego. Stąd też prowadzę zajęcia w taki sposób, by uczniowie na miarę swoich możliwości zrozumieli jak najwięcej, rozbudzili chęć poznawczą i trenowali to, co przysparza im najwięcej trudności, by stopniowo eliminować problemy. Każdorazowo staram się kierować zasadą indywidualizacji, akceptacji oraz stopniowania trudności. Nie jest to zadanie łatwe (szczególnie pokazał i wręcz uwydatnił to czas nauczania w formie zdalnej), ponieważ wymaga ode mnie stałego poszukiwania właściwych, dydaktycznie dobrych materiałów, a przede wszystkim doboru środków, metod i form do psychofizycznych i edukacyjnych możliwości uczniów.
Praca w obszarze rewalidacji jest dla mnie wyzwaniem, które podejmuję z ogromną chęcią i zaangażowaniem, skłania mnie także do systematycznego wewnętrznego i zawodowego rozwoju, do analizy własnych działań i korekty popełnianych błędów. Ponadto, prowadzone przez siebie zajęcia uważam tylko wówczas za wartościowe, gdy są atrakcyjne dla uczniów i pozwalają doskonalić i rozwijać ich możliwości. Systematycznie dokonuję obserwacji postępów, analizuję niepowodzenia uczniów w oparciu o stosowne dokumenty, wytwory ich prac, rozmowę z nauczycielami/wychowawcami/innymi specjalistami. Permanentnie uczę się świata dzieci, z którymi przebywam, a co za tym idzie rozumienia ich potrzeb, pragnień i dążeń, gdyż to rzutuje bezpośrednio na jakość prowadzonych zajęć. Staram się sprostać stawianym mi wymaganiom najlepiej jak potrafię, rzetelnie prowadząc zajęcia oraz okazując wszystkim uczniom cierpliwość, zrozumienie i potrzebne wsparcie.
Szczegółowe cele prowadzonych przeze mnie zajęć rewalidacyjnych skoncentrowane były w tym roku szkolnym przede wszystkim na:
- rozbudzaniu aktywności poznawczej
- usprawnianiu spostrzegawczości, pamięci i percepcji wzrokowej
- kształceniu funkcji słuchowo-językowych w zakresie słuchu fonematycznego, pamięci słuchowej
- wzbogacaniu słownictwa dziecka, rozwijaniu mowy
- kształtowaniu kompetencji społecznych i komunikacyjnych
- doskonaleniu umiejętności czytania i pisania, liczenia, mierzenia
- doskonaleniu umiejętności matematycznych
- wyrównaniu zaburzeń rozwojowych
- kształtowaniu umiejętności wnikliwej obserwacji i logicznego myślenia
- wspieraniu uczniów w rozwoju emocjonalnym – redukowanie zachowań niepożądanych, rozładowywanie negatywnych emocji
- wykorzystywaniu mocniejszych stron funkcjonowania uczniów, w celu budowania pozytywnej samooceny
- budzeniu wiary we własne możliwości, inspirowaniu do ujawniania zainteresowań
- wydłużaniu czasu koncentracji uwagi
- wzmacnianiu motywacji wewnętrznej do systematycznego podejmowania wysiłku intelektualnego
- doprowadzeniu uczniów do poprawnego posługiwania się mową czytaną i pisaną oraz wyrównanie innych trudności w nauce szkolnej
W swojej pracy bazuję na:
- daktylografii
- języku migowym
- multimedialnych technikach komputerowych i programach edukacyjnych (np. „Klik uczy czytać”, „Klik uczy liczyć”, „Klik uczy pisać”, „Porusz umysł”, „Word”, „Łamigłówki dla dzieci”, itp.)
- technikach rozwijających koncentrację uwagi
- anegdocie i opowiadaniu
- grach edukacyjnych
- rebusach, krzyżówkach, itp.
- treningu czytania (ćwiczenie techniki i tempa)
Wnioski z prowadzonych zajęć:
- uczniowie uczestniczą w zajęciach systematycznie
- za atrakcyjne uważają zadania w postaci krzyżówek, rebusów, zagadek
- chętnie wykonują zadania, dzięki którym doskonalą pamięć słuchową i koordynację wzrokowo-ruchową, np. pisanie ze słuchu, przepisywanie tekstu przy użyciu komputera
- praca w małych grupach sprzyja podejmowaniu wysiłku i systematycznej pracy; ponadto uczniowie chętniej wypowiadają się na dowolne tematy, dbają o jakość rozmowy, zwracają uwagę na ważne aspekty komunikacji, jak słuchanie i spokojne mówienie właśnie w mniejszym gronie
- zindywidualizowane podejście daje uczniom komfort pracy i poczucie bycia kimś ważnym, zauważonym, docenionym
- starsi uczniowie starają się konstruować wypowiedzi ustne i pisemne z większą poprawnością
- uczniowie klas programowo wyższych chętniej podejmują pracę z tekstem – czytają samodzielnie po cichu, odpowiadają na pytania do tekstu, dokonują analizy
- starsi uczniowie potrafią dłużej skupić uwagę na powierzonym zadaniu
- w przypadku niektórych uczniów zauważalna jest poprawa w zakresie techniki i tempa czytania
- trudność sprawiają uczniom zadania polegające na dostrzeganiu związku między przyczyną, a skutkiem
- uczniowie niezbyt chętnie wykonują zadania matematyczne wymagające działań typu: mnożenie, dzielenie, zadania z określaniem części, wielkości, różnicy, ułamków, procentów
- zasadne jest dalsze prowadzenie zajęć w małych grupach (w miarę możliwości po 2 osoby)
Sprawozdanie z pracy nauczyciela rewalidacji opracowała: Magdalena Świst-Madejek – Czytelniczka Portalu
Nauczyciele prowadzący rewalidację zobowiązani są na koniec roku do oceny efektywności swoich działań, a tym samym do dokonania oceny postępów dziecka/ucznia i sformułowania wniosków dotyczących dalszej pracy. Przykładowa ocena postępów ucznia przygotowana przez eksperta naszego Portalu dostępna jest TUTAJ.