1. IDENTYFIKACJA PROBLEMU

Dawid jest uczeniem IV klasy szkoły podstawowej. W  drugim semestrze skierowany został na badania do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Stwierdzono u ucznia dysleksję i zalecono uczestnictwo w zajęciach terapii pedagogicznej. W szkole Dawid otrzymuje oceny bardzo dobre,  dobre i dostateczne. Czynnie uczestniczy w zajęciach lekcjach. Jest aktywny, chętnie zgłasza się do odpowiedzi ustnych. Przejawia sporą wiedzę i ma dobrą pamięć. Największe trudności sprawia mu czytanie i pisanie. Czyta słabo, wolniej od pozostałych dzieci, przekręca wyrazy, gdyż część wyrazu odczytuje, a resztę odgaduje. Nie przywiązuje uwagi do znaków interpunkcyjnych. Chłopiec cały wysiłek skupiała na technicznej stronie czytania, co powoduje problemy ze zrozumieniem i zapamiętaniem tekstu oraz ogólną niechęć do długiego czytania. Występować również trudności w samodzielnym wypowiadaniu się w formie pisemnej. Przy czym często istnieje rozbieżność pomiędzy poziomem wypowiedzi ustnych i pisemnych. Jeszcze większe problemy przejawia w pisaniu – problemem są liczne błędy ortograficzne pojawiające się pomimo znajomości reguł ortograficznych, odręczne pismo  jest niekształtne i bardzo trudne do odczytania. Dawid nie ma problemu z rozwiązywaniem działań matematycznych.

Dostosowując się do zaleceń poradni pedagogicznej, rodzice Dawida wyrazili zgodę na uczestnictwo syna w zajęciach terapii pedagogicznej, które prowadzę. Dawid uczęszcza na zajęcia od marca 2015 r.

2.GENEZA I DYNAMIKA ZJAWISKA

Z przeprowadzonego wywiadu wynika, że Dawid  nie raczkował, a w dzieciństwie miały zaburzony i opóźniony rozwój mowy. W domu ma bardzo dobre warunki do nauki. Ma własny pokój i biurko przy którym odrabia lekcje. Rodzice pracują i wychowują jeszcze pozostałych dwóch synów. Nie odrabiają lekcji z Dawidem i rzadko pomagają mu w lekcjach. Uczeń  ma szerokie grono znajomych i zawsze bez trudu  nawiązywał kontakty z rówieśnikami. Interesuje się piłką nożną.

Pomimo, że Dawid ma problemy z czytaniem, chętnie czyta na lekcjach, ale tylko krótkie fragmenty. Nie wstydzi się swojego wolnego tempa i faktu, że przekręca wyrazy, opuszcza wyrazy w tekście lub gubi ich końcówki. Poza tym ma w dalszym ciągu  problemy z właściwą intonacją i uwzględnianiem znaków przestankowych. Jeszcze gorzej wygląda pisownia chłopca. Pomijając estetyczną stronę pisma, Dawid popełnia liczne błędy. Pisze niestarannie, nie zachowuje właściwego kształtu liter. Opuszcza litery, myli litery o podobnych kształtach, na przykład: a-o, ę-ą, d-p, n-u, myli samogłoski ą, ę z om, on, em, en. Błędy ortograficzne są  liczne pomimo dobrej znajomości reguł ortograficznych. Poważnym problemem staje się czytanie ze zrozumieniem i są kłopoty z przyswajaniem nowego materiału z poszczególnych przedmiotów. Chłopiec ma problemy z odczytywaniem map- brak orientacji w kierunkach świata, np. północny-wschód, południowy-zachód. Widoczne są trudności z określeniem położenia ziem i krain geograficznych.

3. ZNACZENIE PROBLEMU

Pozostawienie problemu bez reakcji może doprowadzić do coraz to większych zaległości w nauce, gdyż chłopiec niechętnie czyta w domu długie tematy lekcji, poza tym, czyta bez zrozumienia, co potem przekłada się na wiedzę i oceny w szkole. Na lekcjach historii i przyrody obserwuje się brak chęci przy wykonywaniu ćwiczeń z mapą.

4. PROGNOZA

Negatywna

W przypadku zaniechania oddziaływań:

• uczeń nie poprawi techniki czytania, co wiązać się będzie z trudnościami w uczeniu się innych przedmiotów, utrzymanie dobrych ocen będzie Dawida kosztowało coraz więcej wysiłku, a w pewnym momencie może stać się niemożliwe,
• pogłębiać się będą problemy związane z ortografią, co przyniesie dalsze niepowodzenia głównie z języka polskiego,
• trudności dezorganizować będą naukę ucznia i wpływać negatywnie na jego osiągnięcia szkolne,
• obniżenie samooceny lub samoocenę chwiejną zależną od odnoszonych sukcesów,
• obniżenie poczucia własnej wartości,
• mogą pojawić się problemy emocjonalne,

Pozytywna

Podjęte działania mają doprowadzić do:

• usprawnienia  techniki czytania i pisania,
• podniesienia  poziomu graficznego pisma,
• opanowania umiejętności odczytywania mapy,
• usprawnienia rozwoju funkcji dysfunkcyjnych,
• wyrównywania braków w umiejętnościach i wiadomościach,
• eliminowania niepowodzeń szkolnych oraz ich emocjonalnych i społecznych konsekwencji.

5. PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ

Cele:

• ułatwić dziecku opanowanie umiejętności płynnego czytania i estetycznego pisma,
• usprawnić rozwój funkcji dysfunkcyjnych,
• wyrównać braki w umiejętnościach i wiadomościach,
• opanowania umiejętności odczytywania mapy,

Plan działania:

• uświadomić uczniowi i rodzicom konsekwencje wynikające z niepodjęcia przez dziecko ćwiczeń korekcyjno-kompensacyjnych,
• współpracować z rodzicami i ustalić jak najefektywniejsze formy pomocy dla ucznia, udzielić wskazówek, jak pomóc dziecku z dysfunkcjami,
• zachęcić ucznia do systematycznego udziału w zajęciach terapii pedagogicznej,
• współpracować z pedagogiem szkolnym oraz wychowawcą i rodzicami Dawida,
• przeprowadzić wywiad z nauczycielami, uczulić ich na problemy chłopca, zaplanować formy współpracy,

Wdrażanie oddziaływań

Aby pomóc chłopcu usprawnić jego zaburzone funkcje pracowałam z nim  na zajęciach terapii pedagogicznej, które odbywały się raz w tygodniu dla 4- osobowej grupy uczniów.   Dodatkowo spotykaliśmy się na zajęciach indywidualnych, przed sprawdzianami z przyrody, historii oraz przed dyktandami z języka polskiego.

Na początku naszej pracy przeprowadziłam wywiad z matką Dawida, jego wychowawcą, nauczycielami i pedagogiem szkolnym na temat sytuacji rodzinnej, zdrowotnej chłopca oraz wyników w nauce. Zapoznałam się szczegółowo z opinią poradni psychologiczno-pedagogicznej i na jej podstawie przygotowałam indywidualny program i harmonogram pracy z Dawidem, oparty na Metodzie Ortograffiti. Uwzględniłam w nim przede wszystkim następujące ćwiczenia:

• czytanie całościowe sylab i wyrazów,
• czytanie wyrazów, zdań i tekstów sylabami,
• czytanie sylab i wyrazów w krótkich pozycjach,
• czytanie naprzemienne sylab, wyrazów i zdań,
• czytanie selektywne głośne i ciche,
• czytanie z przesłonką (w okienku),
• ćwiczenia w rozumieniu treści,
• przepisywanie,
• pisanie z pamięci,
• pisanie ze słuchu,
• pisanie ołówkiem w większej liniaturze,
• kreślenie ręką dużych liter w powietrzu,
• lepienie z plasteliny,
• pisanie dużych liter na tablicy – wodzenie po wzorze,
• pisanie (malowanie) liter na arkuszach papieru, różnej wielkości,
• pisanie liter za pomocą szablonów.
• kalkowanie (kalką techniczną), obwodzenie po wzorze,
• utrwalanie znajomości zasad pisowni,
• dyktanda ortograficzne,
• rebusy i rymowanki ortograficzne,
• poprawianie błędów,
• praca ze słownikiem ortograficznym,
• praca z mapą, określanie kierunków geograficznych, położenia miast i obiektów,
• rysowanie planów miasta,
• masaż i ćwiczenia dłoni .

Podarowałam rodzicom chłopca dekalog pracy z dzieckiem dyslektycznym i zestaw ćwiczeń do pracy w domu.

Współpracując z nauczycielami na bieżąco monitorowałam postępy i oceny ucznia z poszczególnych przedmiotów.

Efekty oddziaływań

Dawid  chętnie pracuje na zajęciach, choć przyznaje, że w domu nie zawsze wykonuje zadane przez mnie ćwiczenia. Jednak powoli, praca z chłopcem przynosi efekty. Coraz lepiej i płynniej czyta. Z dyktand ortograficznych otrzymuje oceny dostateczne (wcześniej były to najwyżej oceny dopuszczające). Praca z mapą na przyrodzie i historii już nie wzbudza w uczniu niechęci i stresu. Coraz lepiej radzi sobie z czytaniem ze zrozumieniem, co widać również po analizie ocen. Należy kontynuować pracę z chłopcem przez następne lata, aby w jak największym stopniu usprawnić zaburzone funkcje i  poprawić estetykę pisma.

Opracował mgr Renata Woldan

ZSG w Pławnie