Imię i nazwisko: Aneta Zyśk

Status zawodowy: nauczyciel mianowany

Nauczyciel: historii, WOS, geografii, biblioteki

Miejsce pracy: Zespół Szkół Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Ostrołęce

Wymiar stażu: 2 lata i dziewięć miesięcy

Rozpoczęcie stażu: 01.09.2014 r.

Zakończenie stażu: 31.05.2017 r.

Wprowadzenie

Celem niniejszego sprawozdania jest przedstawienie i udokumentowanie realizacji zadań wyznaczonych na okres stażu w planie rozwoju zawodowego nauczyciela mianowanego ubiegającego się o stopień nauczyciela dyplomowanego.

W swojej pracy nauczyciela historii, wiedzy o społeczeństwie, geografii i biblioteki, największy nacisk w działaniach zawodowych kładę na pracę dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą. Głównym celem moich działań jest wszechstronny rozwój dziecka. By móc realizować założony cel staram się udoskonalać swój warsztat pracy. Jedną z form jest awans zawodowy. We wrześniu 2014 r. złożyłam do Dyrekcji Szkoły wniosek o rozpoczęciu stażu i napisałam Plan Rozwoju Zawodowego, który uwzględniał aktualne zadania edukacyjne, wychowawcze i opiekuńcze. Starałam się zawrzeć z nim również potrzeby i oczekiwania uczniów, rodziców i nauczycieli. Plan rozwoju zawierał także mój czynny udział w wydarzeniach szkoły oraz jej promowanie przez organizowanie uroczystości szkolnych, wzbogacaniu warsztatu i metod pracy, nabywanie nowych umiejętności, wspomaganie ucznia słabego i zdolnego, aktywny udział w pracach zespołów nauczycielskich. Staż pomógł mi rozwinąć moje zainteresowania, a także odkryć niektóre umiejętności. Realizowane zadania nakreślone w planie rozwoju ulegały mniejszym lub większym modyfikacjom.

Analizując moją pracę w okresie stażu stwierdzam, że zrealizowałam wszystkie zadania wytyczone w Planie Rozwoju Zawodowego. Poniżej przedstawiam sprawozdanie z ich realizacji zgodnie z wymaganiami na stopień nauczyciela dyplomowanego zawartymi w Rozporządzeniu MEN i S z dnia 1 marca 2013 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. z 2013r. poz. 393 ). Stanowi ono okazję do podsumowania podjętych działań i jest próbą udokumentowania tego wszystkiego, co składa się na codzienną pracę nauczyciela.

Okres stażu, który jest wycinkiem mojej pracy pedagogicznej, jest okazją do zweryfikowania jakim jestem nauczycielem.

PRZYPADEK 1

ANALIZA PRZYPADKU ROZPOZNAWANIA I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMU WYCHOWAWCZEGO

Identyfikacja problemu

Problem odrzucenia i nieakceptowania przez zespół klasowy. Negatywne relacje interpersonalne w klasie i nerwica szkolna.

Opisu i analizy dokonałam na przykładzie chłopca A, którego uczyłam historii pierwszy rok.

Już w czasie pierwszych dni pobytu dzieci w szkole zauważyłam, że jeden z uczniów z przyczyn mi nieznanych nie był akceptowany przez swoje koleżanki i kolegów. Był to uczeń spokojny, sympatyczny, koleżeński, jednak bardzo nieśmiały i często skarżący się na bóle brzucha.

Trudności w kontaktach z rówieśnikami uwidoczniły się poprzez:

• izolowanie się od rówieśników,
• unikanie udziału w imprezach i wycieczkach,
• brak kontaktu słownego z rówieśnikami.

Moje obserwacje potwierdziła rozmowa z mamą, iż syn skarży się na bóle brzucha przed wyjściem do szkoły. Po wcześniejszych powrotach ze szkoły spowodowanych płaczem i uskarżaniem się na bardzo silny ból brzucha, ból mija w domu po pięciu minutach. A skarży się na przezywających go kolegów, nie czuje się dobrze w klasie. Jednocześnie poznałam sytuację rodzinną chłopca: był najmłodszy w domu i miał jeszcze dwóch starszych braci i wychowywany jest tylko przez mamę ( tata zmarł). Rodzina mieszka w domu z dala od sąsiadów i w związku z tym A ma mały kontakt z rówieśnikami poza szkołą.

Geneza i dynamika zjawiska

Po rozmowie z uczniem, nauczycielką nauczania zintegrowanego oraz innymi nauczycielami okazało się, że analizowany problem pojawił się już wcześniej. W czasie zajęć w nauczaniu początkowym, często, jako pierwszy zgłaszał się do odpowiedzi, rozwiązania zadania. Niestety, w większości przypadków nie potrafił udzielić poprawnej odpowiedzi czy rozwiązać zadania, do którego się zgłosił. Z upływem czasu, każda nieudana próba aktywności podczas zajęć powodowała cichy komentarz ze strony grupy, docinki, przezwiska. W efekcie chłopiec zamknął się w sobie i nie chciał otworzyć się przed nikim. Podczas przerw spotykał się z przejawami agresji ze strony kolegów, którzy przezywając i obmawiając słabszego kolegę, dręczyli go psychicznie. Przy pojawieniu się nawet minimalnych trudności często rezygnował i wycofywał się z zadań poznawczych.

Znaczenie problemu

Omawiany problem agresji występującej w szkole jest bardzo ważny i wymagał natychmiastowej interwencji, bowiem trudności w kontaktach z rówieśnikami, brak poczucia bezpieczeństwa, świadomość dezaprobaty, niskie poczucie własnej wartości, niezaspokojona potrzeba uznania przez rówieśników mogły doprowadzić młodego człowieka do wielu negatywnych zachowań i problemów, które już zaczęły ujawniać się w postaci problemów zdrowotnych.

Prognoza negatywna

W przypadku nasilenia się problemu i braku interwencji nauczyciela, mogą pojawić się trudności w nauce i w samoakceptacji. Sytuacje lękowe, takie jak brak poczucia pewności i bezpieczeństwa, świadomość dezaprobaty, niskie poczucie własnej wartości, niezaspokojona potrzeba uznania przez rówieśników, mogą stać się przyczyną wielu problemów zdrowotnych i niepowodzeń szkolnych.

 Prognoza pozytywna

Po przeprowadzeniu podanych niżej działań, spodziewałam się ustąpienia objawów agresji ze strony kolegów i zaakceptowania ucznia przez klasę. Zakładam, że uczeń, mając wsparcie, odnajdzie dyscypliny, w których będzie mógł się wykazać i zaspokoić potrzebę uznania przez rówieśników.

Propozycje rozwiązania i wdrażanie oddziaływań

W celu rozwiązania problemu postanowiłam:

1. Przeprowadzić rozmowy z:

• uczniem, uczniami, którzy mu dokuczają w obecności rodziców,
• nauczycielami, uczącymi w tej klasie,
• poszczególnymi uczniami klasy,
• pogadanki w klasie poświęcone temu problemowi.

2. Skierować A po rozmowach z mamą, do poradni pedagogiczno – psychologicznej.

Efekty podanych powyżej działań

W pierwszej kolejności wyjaśniłam problem agresji ze strony kolegów. Uczniowie ci , w obecności swoich rodziców, przyznali się do psychicznego dręczenia kolegi i obiecali poprawę swojego zachowania. Prowadząc rozmowy z A, starałam się wyzwolić w nim umiejętności działań asertywnych, zdobycia pewności siebie. Zwracałam uwagę na jego zachowania i cechy, które budziły niechęć kolegów. Zachęcałam go do podejmowania zadań i przejawiania inicjatywy, wskazując dziedziny działalności, w których mógłby się wykazać.

Po rozmowach z klasą postanowiłam także powierzyć mu zadanie, z którego mógłby się dobrze wywiązać i które byłoby ważne dla całej klasy. Zadaniem tym było przygotowywanie się chłopca do odegrania roli w jednym z przedstawień szkolnych. Obawy klasy wynikające z przekonania, że nie da on rady nauczyć się tekstu na pamięć, okazały się bezpodstawne, bowiem zadania tego wywiązał się wzorowo, doskonale nauczył się swojej roli i bez zająknięcia, w bardzo przekonujący sposób, odegrał ją na scenie podczas przedstawienia. To wydarzenie spowodowało zwiększenie się pewności siebie u chłopca i zmniejszenie niechęci kolegów i koleżanek w stosunku do niego. A sam zgłosił się do opieki nad klasowymi kwiatkami i gazetką historyczną. Na zajęciach w klasie, przy każdej okazji, szczególną uwagę zwracałam na zagadnienia: tolerancji, asertywności, integracji, poczucia własnej wartości. Organizowałam ćwiczenia, które były okazją do lepszego poznania się uczniów oraz dawały możliwość pracy w grupach. Ćwiczenia te cieszyły się ich dużym zainteresowaniem. Także w czasie imprez klasowych.

Mama A po badaniach w poradni pedagogiczno – psychologicznej, przedłożyła opinię, według której ja i inni nauczyciele mogliśmy podjąć odpowiednią pracę z uczniem.

Efekty oddziaływań

Zastosowane przeze mnie działania przyniosły zamierzone efekty. Chłopiec znalazł dziedziny działalności szkolnej, w których może się wykazać i zyskać uznanie zespołu klasowego. Problemy z chodzeniem do szkoły i częstymi bólami brzucha powoli ustępowały. Nie miał także żadnych problemów z zaliczeniem roku szkolnego. Z rozmów przeprowadzonych z uczniem, jego mamą i kolegami wynika, że problem został zlikwidowany.

PRZYPADEK 2

OPIS I ANALIZA PRZYPADKU – UCZEŃ ZDOLNY

Identyfikacja problemu

Opisu i analizy dokonałam na przykładzie chłopca B, którego uczyłam wiedzy o społeczeństwie drugi rok.

Wiedza o społeczeństwie wydaje się być przedmiotem łatwym i przyjemnym, przecież porusza bieżące, „życiowe” sprawy związane z funkcjonowaniem w państwie, społeczeństwie i gospodarce. Niestety młodzież niezbyt chętnie ogląda programy informacyjne lub wnika w problemy gospodarcze. Pomimo to w każdej klasie spotykam uczniów zaangażowanych w zajęcia, wyróżniających się w nauce, osiągających bardzo dobre wyniki. B wyróżniał się spośród tych uczniów. Pracę rozpoczęłam z nim w pierwszej klasie gimnazjum. Po kilku lekcjach zauważyłem, że:

• jest bardzo aktywny, jego wypowiedzi są poprawne a wnioski i spostrzeżenia bardzo trafne,
• z każdej pracy pisemnej lub domowej otrzymuje ocenę bardzo dobrą lub celującą,
• rozwiązuje wszystkie zadania domowe, dodatkowe o podwyższonym stopniu trudności,
• jego wiedza znacznie wykracza poza program nauczania,
• dokonuje szybkiej analizy zjawisk, faktów, formułując przy tym poprawne wnioski wynikające z ponad podstawowej wiedzy ucznia.

Geneza i dynamika zjawiska

B do każdej lekcji był solidnie przygotowany, wykonywał poprawnie zadania domowe, – w których wykorzystywał materiały wykraczające poza podstawę programową z wiedzy o społeczeństwie. Jako jedyny w klasie potrafił odpowiadać na pytania dokonując szybkiej analizy wiadomości w powiązaniu z bieżącym materiałem. Wyróżniał się twórczym podejściem do zagadnień i problemów społecznych, politycznych i gospodarczych. Osiągał bardzo wysokie wyniki. Sam wielokrotnie okazywał zainteresowanie tematyką wykraczającą ponad podstawę programową. Postanowiłam indywidualizować pracę z B , aby rozwijać jego zdolności i motywować go do dalszej pracy. Przygotowywałam dla niego ciekawe problemy polityczne i gospodarcze, które przedstawiał klasie w formie projektów i referaty oraz prezentacji multimedialnych. Podsuwałam ciekawe programy publicystyczne, czy artykuły prasowe. B  pomagał kolegom w nauce, wyjaśniał ich wątpliwości. Nie był dla nich „kujonem,” od którego stronili, wręcz przeciwnie, lubili go, przebywali z nim na przerwie, rozmawiali, prosili o pomoc w nauce. Potrafił ich zmobilizować do wykonywania dodatkowych zadań, często organizując spotkania w domu po lekcjach.

Znaczenie problemu

Praca z uczniem zdolnym i efekty, jakie można osiągnąć, podwyższają jakość pracy szkoły i pozytywnie wpływają na jej wizerunek. Uczeń ma szansę rozwijać swoje zainteresowania i zdolności, osiągać sukcesy w konkursach oraz dostać się do wymarzonej szkoły ponadgimnazjalnej. Należy jednak zwrócić uwagę na akceptację ucznia zdolnego przez zespół klasowy. Klasa może izolować wybitnego kolegę, dokuczać mu, zazdrościć jego sukcesów, łatwości przyswajania wiedzy. Praca z B zmobilizowała mnie do szukania nowych metod i form pracy z uczniem szczególnie uzdolnionym. Czytałam na ten temat literaturę, wyszukiwałam materiały do pracy: ciekawe zagadnienia z edukacji obywatelskiej i gospodarczej, łamigłówki logiczne, anegdoty, rebusy i krzyżówki.

Prognoza negatywna

• zatrzymanie procesu uzdolnień ucznia,
• osiąganie wyników poniżej intelektualnych możliwości,
• brak inicjatywy i aktywności,
• odmowa udziału w konkursach przedmiotowych z wos-u

Prognoza pozytywna

• osiąganie wysokich wyników w nauce,
• udział w konkursach i uzyskiwanie w nich znaczących osiągnięć,
• aktywny udział w zajęciach, również pozalekcyjnych,
• rozwój zainteresowań i uzdolnień, wysoka samoocena i poczucie własnej wartości

Propozycja rozwiązania problemu

• indywidualizacja pracy na dodatkowych zajęciach ,
• mobilizowanie do wyszukiwania odpowiedzi na dodatkowe zagadnienia wykraczające poza materiał podstawowy,
• stosowanie aktywizujących metod nauczania, np. praca w grupach, drama, metoda projektu,
• udzielanie indywidualnych konsultacji i wskazówek,
• umożliwienie B prezentowania jego wiadomości, umiejętności przed klasą lub na konkursach

Wdrażanie oddziaływań i ich efekty

Od pierwszego semestru klasy drugiej przygotowywałam dla B zestawy zagadnień na pracę domową o podwyższonym stopniu trudności. Zadania te otrzymywał raz na dwa tygodnie, aby mieć czas na ich przemyślenie, dotarcie do odpowiednich materiałów, źródeł i możliwość zapytania mnie w przypadku wątpliwości. B kilkukrotnie korzystał z mojej pomocy, aby upewnić się, że dotarł od właściwych informacji i zdobył wystarczający materiał do danego tematu. Nie wystarczy samodzielna praca ucznia w domu, uważam, że musi mieć możliwość prezentowania swoich umiejętności przed kolegami w klasie. Działania takie wpłyną na jego aktywność i wzrost samooceny. B zawsze wzorowo przygotowywał się do zadania, jakie miał wykonać. Wymagały one od niego umiejętności wyszukiwania informacji z dostępnych źródeł, selekcjonowania ich i przedstawienia prostym językiem. Uczniowie uważnie słuchali tego, co mówił, nie rozmawiali. Na początku klasy trzeciej B zaproponował, że wspólnie z kolegami założy kabaret, który krótką scenką wprowadzi klasę w bieżącą sytuację polityczną. Pomagałam zebrać materiał i napisać scenariusz. Zadaniem klasy było odgadnąć, jakie wydarzenie lub postacie zostały zaprezentowane. Zmobilizowało to wszystkich uczniów do śledzenia bieżących wiadomości i rywalizacji a lekcje stały się atrakcją. Sprawdzał się również w roli lidera zespołu. Dobrze organizował pracę w grupie, ale niestety lubił narzucać swoje zdanie i sposób myślenia. Praca w grupach bardzo motywowała B do działania. Był uczniem, który wyjaśniał kolegom rozwiązanie przedstawionego problemu i robił to chętnie. Zespół pracował, więc sprawnie i szybko wykonywał zaproponowane przeze mnie problemy do rozwiązania. Intensyfikacja pracy z B nastąpiła w klasie trzeciej, szczególnie po szkolnych eliminacjach Konkursu Wiedzy Obywatelskiej i Ekonomicznej organizowanego przez Centrum Edukacji Obywatelskiej. W następstwie, czego bardzo aktywnie przygotowywał się do drugiego etapu konkursu, na który trzeba było napisać samodzielnie pracę pisemną poruszającą wybrany problem oraz propozycje rozwiązania go. Wspólnie zdecydowaliśmy, że praca będzie poruszała problem lokalny…… nasze spotkania odbywały się dwa razy w tygodniu. Omawialiśmy postępy w pisaniu pracy oraz przerabialiśmy zagadnienia konkursowe. Praca pisemna oraz test napisany na drugim etapie konkursu zostały wysoko ocenione i B zakwalifikował się do finału. Oczywiście nasza współpraca nabrała większego tempa, jednak B nie uzyskał odpowiedniej ilości punktów, by zdobyć tytuł laureata. I tak cieszyliśmy się bardzo. Kolejnym sukcesem B było zdobycie największej liczby punktów z egzaminów gimnazjalnych w szkole. Dla mnie praca z B była również dużym wyzwaniem, bo musiałam przygotowywać odpowiednie materiały do pracy, problemy polityczne, gospodarcze i społeczne, które zainteresują moich uczniów i zachęcą ich do dyskusji. B jest obecnie studentem Uniwersytetu  Warszawskiego. Uczy się bardzo dobrze, o czym świadczy stypendium naukowe, które otrzymuje.

PODSUMOWANIE

Okres stażu był dla mnie czasem bardzo intensywnej pracy. Pozwolił mi na rozwój osobowości. Mam satysfakcję, że stałam się bardziej otwarta, nie obawiam się już opinii innych. Cenię uwagi i dobre rady. Pokazałam na zewnątrz to, co robię. Przysporzył mi wielu osobistych i zawodowych sukcesów. Relacje między uczniami, nauczycielami i rodzicami uważam za bardzo dobre. Nabrałam zaufania do siebie i poczucia wartości. Zdobyte przeze mnie umiejętności i wiedza przyniosły nie tylko korzyści dla mnie, ale również niewątpliwie dla szkoły. Dzięki posiadanym umiejętnościom stosowania technologii komputerowej i informacyjnej przyczyniłam się w dużej mierze do podniesienia poziomu pracy szkoły w tym zakresie. W swoich działaniach zwracałam również uwagę na promowanie szkoły na terenie miasta, jej integrację  ze środowiskiem lokalnym poprzez organizację różnych imprez, uroczystości.

Zaplanowanie w planie rozwoju zadania starałam realizować się na bieżąco. W trakcie stażu, niespodziewanie pojawiały się nowe pomysły, którym także postanowiłam dać szanse. Stałam się bardziej poszukująca, twórcza  i kreatywna. Z większą odwagą wychodzę na zewnątrz. Uznanie i akceptacja ze strony uczniów i rodziców dodaje mi sił i sprawia, iż ciągle planuję nowe zadania. Dążę do nauczania i wychowania z wyobraźnią i sercem. Zrozumiałam, że moim zadaniem jest kształtowanie u uczniów samodzielnego poszukiwania wiedzy, rozwijania własnych zainteresowań i umiejętności porozumiewania się. Na każdym kroku staram się zwracać uczniom uwagę na umiejętność słuchania się nawzajem i prowadzenia dyskusji. W mojej pracy kieruję się rozbudzaniem w uczniach zapału i chęci do własnego rozwoju. Motywuję i rozbudzam ciekawość uczniów. Stosuję na lekcjach metody aktywizujące. Często wczuwam się w sytuacje  i wyobrażenia dzieci, aby lepiej poznać ich problemy. Uczulam dzieci na zadawanie mądrych pytań i dociekliwość. Uważam, że nie ma ludzi nieomylnych i potrafię przyznać się do błędu lub niewiedzy.

Jestem świadoma tego, że tworzę pewien wizerunek szkoły, a efekty mojego nauczania zależą ode mnie, od tego jak jestem odbierana  i akceptowana przez innych.

Biorąc udział w różnych formach doskonalenia zawodowego, oraz studiując literaturę pedagogiczną podnoszę jakość swojej pracy. Przeglądając czasopisma, podręczniki różnych wydawnictw, zasoby internetowe – gromadzę materiały z metodyki nauczania, pedagogiki, psychologii. Wiem, że w nauczaniu nie mogę poprzestać tylko na podawaniu książkowej wiedzy. Mam świadomość tego, że nauczyciel musi ciągle szukać nowych, ciekawych rozwiązań na prowadzenie zajęć oraz zainteresowanie uczniów przedmiotem. Lekcje prowadzone nowoczesnymi metodami, z pomocami naukowymi, komputerem rozbudzają dziecięce zainteresowania. Również wycieczki są według mnie doskonałymi lekcjami słuchania i patrzenia. Zauważyłam, jak bardzo cenny jest bezpośredni kontakt, obserwacje i doświadczenia dzieci – z rzeczywistością. Podczas wycieczek dzieci uczą się uważnej obserwacji, budowania więzi z przyrodą oraz kulturą regionu i okolic. Uświadamiają sobie wartość otaczającego nas świata i zauważają jego piękno. Moim celem jest rozbudzanie wśród uczniów ciekawości, postrzegania i odbieranie świata jako czegoś bardzo ważnego. Jesteśmy jego częścią i dlatego musimy wzajemnie się rozumieć i szanować.

Niniejsze sprawozdanie obejmuje okres niepełnych trzech lat. Na początku swojej drogi awansu zawodowego założyłam sobie pewne priorytety:

1. Doskonalenie umiejętności zawodowych oraz dzielenie się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami.
2. Tworzenie warunków umożliwiających odkrywanie przez uczniów własnych możliwości i talentów.
3. Aktywna współpraca z rodzicami oraz organizacjami działającymi na rzecz dziecka.
4. Uczestniczenie w realizacji zadań wykraczających poza wykonywane obowiązki służbowe i w pełni je zrealizowałam.

Realizacja planu rozwoju zawodowego dałam mi bardzo dużo satysfakcji. Myślę, że to co zrobiłam przyczyniło się do wzrostu jakości pracy szkoły oraz lepszego jej funkcjonowania. W przyszłości zamierzam również podnosić swoje kwalifikacje i jakość swojej pracy, aby jak najlepiej realizować zadania szkoły. Wiele zadań podjętych na początku stażu na nauczyciela dyplomowanego będę realizować dalej. Mimo dużej pracy jaką wkładam w wykonywanie zawodu, zaangażowania, wkładu finansowego i czasowego z całą odpowiedzialnością przyznaję, że mój wybór jest właściwy. Uwielbiam pracę z dziećmi. Daje mi ona niezmiernie dużo zadowolenia i satysfakcji.

Staż miał dla mnie bardzo duże znaczenie. Przede wszystkim, skłaniał mnie do jeszcze częstszej niż zazwyczaj autorefleksji. Bez niej niemożliwe jest dalsze doskonalenie własnej pracy.

Staż dopinguje i motywuje do dalszej pracy. Niektórych rzeczy nie zrobiłabym, gdyby nie staż. Przede wszystkim nie spędziłabym wielu godzin przy studiowaniu i analizowaniu aktów prawnych regulujących zasady awansu zawodowego oraz przepisów dotyczących funkcjonowania szkoły i nauczyciela. W tym zakresie moja wiedza poszerzyła się i może być z pożytkiem wykorzystana w szkole.

Gdyby nie staż to pewnie nie spędziłabym wielu godzin przy komputerze wyszukując różnych informacji w Internecie. Nie podjęłabym tylu ciekawych dyskusji na forach internetowych portali edukacyjnych. Nie poznałabym tylu ciekawych ludzi, nauczycieli gotowych do wymiany swoich doświadczeń i poglądów na różne szkolne tematy.

Zakończenie

Nie byłoby możliwe wykonanie podjętych przez mnie działań bez życzliwości Dyrekcji Zespołu Szkół Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Ostrołęce. Chciałabym również podziękować moim koleżankom i kolegom z grona pedagogicznego, za ogromne wsparcie, dobre rady oraz współpracę, która owocowała ciekawymi przedsięwzięciami. DZIĘKUJĘ.

Autor: Aneta Zyśk

Materiał nadesłany przez Czytelniczkę portalu Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli