Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka stanowi ważne ogniwo w systemie wsparcia dziecka i rodziny w Polsce.

Dla kogo przeznaczone są zajęcia wczesnego wspomagania?

Oddziaływaniami z zakresu wczesnego wspomagania rozwoju obejmowane są dzieci z niepełnosprawnościami od momentu ich stwierdzenia do rozpoczęcia nauki w szkole oraz ich rodziny.

Jakie są podstawy i uwarunkowania wczesnego wspomagania rozwoju?

Zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju dziecka regulowane są przez zapisy zawarte w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci. Podstawą do ich uruchomienia jest opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju wydana przez publiczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną. Na podstawie opinii dziecko i jego rodzina zyskują prawo do korzystania z zajęć w wymiarze od 4 do 8 godzin w miesiącu. W uzasadnionych przypadkach wymiar ten może zostać zwiększony, za zgodą organu prowadzącego placówkę, w której realizowane są zajęcia.

W jakich placówkach realizowane są zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju?

Zespół wczesnego wspomagania rozwoju dziecka może być powołany w publicznych i niepublicznych szkołach podstawowych, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego; specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodkach wychowawczych i ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych oraz poradniach psychologiczno-pedagogicznych.

Kto wchodzi w skład zespołu wczesnego wspomagania rozwoju dziecka?

W skład zespołu wczesnego wspomagania rozwoju wchodzą: logopeda, psycholog, pedagog oraz inni specjaliści prowadzący zajęcia odpowiadające potrzebom dziecka i rodziny, np. tyflopedagog, surdopedagog, rehabilitant ruchowy, terapeuta integracji sensorycznej.

Jakie są zadania zespołu wczesnego wspomagania rozwoju?

Do zadań zespołu wczesnego wspomagania rozwoju należą:

• ustalenie kierunków i harmonogramu działań podejmowanych w zakresie wspierania dziecka i rodziny, w oparciu o diagnozę zawartą w opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju,
• nawiązanie współpracy z:
  • przedszkolem lub placówką prowadzącą inną formą wychowania przedszkolnego, którą objęte jest dziecko, w celu zapewnienia spójności oddziaływań terapeutycznych,
  • podmiotem leczniczym w celu zapewnienia wsparcia medyczno-rehabilitacyjnego, uzyskania diagnozy potrzeb wynikających z niepełnosprawności oraz porad i konsultacji w tym zakresie,
  • ośrodkiem pomocy społecznej w celu zapewnienia, w miarę potrzeb, pomocy dziecku i rodzinie,
• opracowanie i realizowanie indywidualnego programu wspomagania dziecka i rodziny, wprowadzanie w nim zmian stosownie do potrzeb,
• ocenianie postępów i trudności w funkcjonowaniu dziecka, analizowanie skuteczności udzielanej pomocy.

Jakie są zasady organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dziecka?

Działania z zakresu wczesnego wspomagania rozwoju powinny cechować:

• wczesność oddziaływań – za którą przemawia większa podatność małych dzieci na oddziaływania terapeutyczne, aktywizowanie mocnych stron dziecka i rodziny, możliwość zapobiegnięcia wtórnym następstwom niepełnosprawności,
• wielodyscyplinarność – na wczesnym etapie rozwoju poszczególne jego obszary są ze sobą nierozerwalnie związane, stąd dla jego harmonijnego wspierania potrzebni są specjaliści z różnych dziedzin: medycyny, fizjoterapii, logopedii, psychologii, pedagogiki specjalnej,
• ciągłość oddziaływań – która odnosi się do stałego monitorowania przebiegu terapii, dostosowywania jej do aktualnych potrzeb i możliwości dziecka i rodziny,
• kompleksowość działań – odnosząca się zarówno do współpracy pomiędzy poszczególnymi specjalistami, jak i współpracy terapeutów z rodzicami dziecka.

W jaki sposób członkowie zespołu wczesnego wspomagania współpracują z rodzicami?

Terapeuci prowadzący zajęcia z dzieckiem mogą udzielać wsparcia jego rodzinie poprzez:

• pomoc w interpretowaniu zachowań dziecka,
• wzmacnianie więzi emocjonalnej między dzieckiem i jego rodziną,
• udzielanie porad i konsultacji na temat wspierania rozwoju dziecka w środowisku domowym,
• identyfikowanie i eliminowanie ograniczeń w funkcjonowaniu dziecka, pomoc w dostosowaniu otoczenia do jego potrzeb, pozyskaniu i wykorzystywaniu sprzętu i pomocy do pracy z dzieckiem.

Zapraszamy Państwa do naszej akredytowanej Niepublicznej Placówki Doskonalenia Nauczycieli PERFECTUS na szkolenie webinarowe pt. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka w codziennej pracy pedagoga i terapeuty. Szczegóły TUTAJ

Literatura:

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz. U. 2017 poz. 1635)
• https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/wczesne-wspomaganie-rozwoju, dostęp z dnia 25.10.2021 r.
• A. Twardowski, Nowa koncepcja wczesnego wspomagania rozwoju dzieci z niepełnosprawnościami, Forum Pedagogiczne nr 2014/1
• M. Kastory-Bronowska, Z. Pakuła, Wczesna interwencja, PSOUU, Warszawa 2002

Autor: Urszula Wesół – pedagog specjalny, terapeuta pedagogiczny

Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli