Autorka książki, Annette Kast-Zahn, jest dyplomowanym psychologiem i terapeutą. Pracowała w ośrodku dla dzieci trudnych i przychodniach pediatrycznych. Od roku 1991 prowadzi poradnię dla rodziców. Ma troje dzieci.

Książka „Każde dziecko może nauczyć się reguł” wskazuje jak ustanawiać granice i wytyczać zasady postępowania dzieciom – od niemowlaka do wieku szkolnego.

Każde dziecko może nauczyć się reguł

Za zachęcającą oprawą kryje się dobrze przemyślany, wielokrotnie zastosowany w praktyce zbiór zasad i reguł postępowania dla rodziców i wychowawców, którzy chcą by ich działania przynosiły pożądane rezultaty, a relacje z dzieckiem opierały się na wzajemnym porozumieniu. Zwięźle i jasno ukazuje, jak postępować z dziećmi, by respektowały podstawowe zasady, takie jak jedzenie i spanie o stałych porach, sprzątanie po sobie czy samodzielne odrabianie lekcji. Autorka pisze jak bez gróźb i kar można pohamować dziecięce wybuchy agresji i przyzwyczaić do regulaminu.

Książka jest bardzo interesująca, napisana prostym językiem. Polecam ją  każdemu, kogo interesuje sposób postępowania z dzieckiem. Składa się z sześciu rozdziałów.

W pierwszym rozdziale „Wychowanie to przykład i miłość. I poza tym nic więcej…?” autorka podkreśla problem trudnych dzieci, ponieważ wielu rodziców uważa, że ich dzieci są trudne. Wielu z nich cechuje krytycyzm i brak pewności siebie. Kiedy miłość i dobry przykład nie wystarczą do harmonijnego rozwoju dziecka, potrzebna jest jeszcze konsekwencja w podejmowanych działaniach, bo jak czytamy: „kiedy rodzice sami dobrze nie wiedzą czego chcą i wzdrygają się przed zdecydowaniem, wtedy dzieci przejmują rządy; obojętnie czy mają sześć miesięcy czy dziesięć lat.” Tak więc pierwszy krok do sukcesu, to jasne określenie celów wychowawczych jakie chcemy osiągnąć i reguł, którymi będziemy się kierować.

Rozdział drugi zatytułowany został „Jakich reguł powinno się uczyć moje dziecko?” Wielu rodziców łączy ze swoim dzieckiem tak duże oczekiwania, że są rozczarowani jego rozwojem. Należy przyjąć własne dziecko takim, jakie jest. Dzieci uczą się reguł od niemowlęctwa. Rodzice ustalają reguły dla swoich dzieci, kierują się własnym doświadczeniem, przykładem albo fachowymi poradami.

W rozdziale trzecim, „Każdego dnia przedstawienie – bitwa o uwagę”, autorka pokazuje, w jaki sposób dziecko przejawia swoje złe zachowanie, aby rodzice zwracali na nie uwagę, poświęcali mu każdego dnia nieco więcej czasu. Aby skutecznie temu przeciwdziałać autorka proponuje codzienne obdarowywanie szczególną uwagą dziecka przez określony czas np. 30 minut. Powinien być to czas poświęcony wyłącznie jemu, jego potrzebom i życzeniom. Takie budowanie wzajemnych relacji, połączone z wprowadzeniem stałych rytuałów i informowaniem dziecka o potrzebach dorosłych, z pewnością zaowocuje lepszym porozumieniem i pogłębieniem wzajemnych relacji.

Rozdział czwarty „Co właściwie robimy źle? Ulubione błędy rodziców”. Dziecko uczy się od nas złych reakcji i naśladuje je, dlatego pełne złości reakcje rodziców mogą prowadzić do nieprzyjemnych następstw. Warto iść za radą autorki i postawić sobie pytanie: „Co właściwie robimy źle?” Każdy z czytelników odnajdzie wśród przedstawionych błędów swoje reakcje: robienie wyrzutów, stawianie pytań : dlaczego to zrobiłeś?, proszenie i błaganie, nie egzekwowanie poleceń, ignorowanie niestosownych zachowań dziecka. Czasem trudno przyznać się do popełnianych błędów, ale ich świadomość jest warunkiem koniecznym do zmian na lepsze.

Kolejny piąty rozdział zatytułowany został „Jak nauczyć dzieci reguł: plan ich wprowadzania”. Wytyczając dziecku pewne granice, musimy zwracać jednocześnie uwagę na jego pozytywne zachowanie. Należy ufać zdolnościom dziecka, chwalić je i zachęcać. Zauważanie choćby drobnych postępów w zachowaniu naszej pociechy, wzbudza jego pozytywne emocje, rośnie samoocena i motywacja, przez co wzmacniamy pozytywne zachowania. Do dziecka należy mówić w jasny, zrozumiały sposób i dać mu dokładne wskazówki. Jeśli dziecko odczuje, że rodzic się kontroluje, będzie mu łatwiej kontrolować również swoje zachowanie.

Rozdział ostatni, „Co jeszcze możemy zrobić? Kreatywne rozwiązywanie problemów?”, zawiera omówienie pewnych dróg, które możemy wybrać, jeżeli uważamy, że plan działania to za mało oraz sposoby wykorzystywania własnych fantazji do rozwiązywania problemów.

Nikt do końca nie może być przekonany, że zastosowane wobec dziecka metody wychowawcze i postępowanie są właściwe. Dobór i zastosowanie odpowiednich dla dziecka jest wielką niewiadomą. Ten sam sposób wychowywania u jednego dziecka daje doskonałe wyniki, a u innego się nie sprawdza. Zdarza się tak również mimo, iż dzieci wychowywane były w tej samej rodzinie i rodzice mają przekonanie że stworzone zostały porównywalne warunki. Są jednak zasady uniwersalne które warto poznawać i zgłębiać i wtedy łatwiej można dobierać i stosować odpowiednie metody wychowawcze.

Sądzę, że książka spotka się z dużym zainteresowaniem odbiorców, albowiem rodzice i nauczyciele pragną poznać sprawdzone reguły postępowania z dziećmi bez korzystania
z gróźb i kar, bez tłumienia wyobraźni dziecka. Ponieważ mocną stroną tej książki są konkretne przykłady i relacje rodziców podejmujących działania, by nauczyć określonych reguł swoje dzieci. Konkretne propozycje i szczegółowo omówione techniki powodują, że książka ta jest praktycznym poradnikiem. Takie porady, jasne i rzeczowo napisane są dla wielu rodziców bezcenne, nawet ci którzy obawiają się, że mogą mieć problemy z ich wprowadzeniem, po wnikliwej lekturze tej książki odnajdują w sobie potrzebę zmian w relacji z dzieckiem i wyznaczaniu mu granic. Jest to książka, którą nie tylko warto polecić, warto ją po prostu mieć w domowej biblioteczce.

Annette Kast-Zahn w swojej książce pisze:

„O jednym pamiętajcie zawsze: to wy, rodzice, znacie najlepiej swoje dziecko. Potraficie je zaakceptować i kochać takim, jakie jest – z jego wadami i zaletami. To czyni z was najlepszych i najzdolniejszych ekspertów w postępowaniu z dzieckiem – mimo wszystkich błędów i niepowodzeń. Każdy z was posiada wystarczającą umiejętność, by znaleźć własne rozwiązania, które są dobre właśnie dla waszego dziecka w odpowiednim momencie.”

Fragmenty z książki A. Kast- Zahn „Każde dziecko może nauczyć się reguł”, Wydawnictwo Media Rodzinna, 1999.

Opracowała: Dyczko Joanna