Kształcenie uczniów z niepełnosprawnością stało się przedmiotem badań Najwyższej Izby Kontroli. NIK skontrolowała 28 ogólnodostępnych szkól i przedszkoli w latach szkolnych 2014/2015 oraz 2016/2017. Kontrola wykazała, że aż w połowie ogólnodostępnych placówek oświatowych, gdzie uczą się dzieci z niepełnosprawnościami, udzielane przez te placówki wsparcie nie zaspokajało potrzeb uczniów, a tym samym nie były realizowane przysługujące tym uczniom uprawnienia. 

W roku szkolnym 2016/2017 w stosunku do lat ubiegłych, zwiększyła się liczba uczniów z niepełnosprawnością realizujących edukację włączającą (39% uczniów w szkołach ogólnodostępnych). W połowie kontrolowanych szkół i przedszkoli nie w pełni przestrzegano przepisów dotyczących opracowania i aktualizowania dokumentów będących podstawą wsparcia uczniów, czyli indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych. Programy najczęściej nie były opracowywane przez zespół nauczycieli i specjalistów pracujących z dzieckiem, nie sporządzano także wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania. IPETy nie zawierały wszystkich wymaganych treści i nie były sporządzane zaraz po przyjęciu dziecka do szkoły.

Szkoły miały także problem z realizacją zaleceń zawartych w orzeczeniach o potrzebie kształcenia specjalnego dotyczących odpowiednich liczby godzin zajęć rewalidacyjnych oraz z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a także z powierzeniem ich prowadzenia osobom o odpowiednich kwalifikacjach. Nie dokonywano również wymaganej okresowej analizy efektywności udzielanego wsparcia.

Badania kontrolne wykazały, że rodzice rzadko byli zapraszani do tworzenia i ewaluacji programów. Bywało, że rezygnowali z całości lub części zaplanowanego wsparcia, w przypadku kiedy szkoła nie miała możliwości zorganizowania zajęć specjalistycznych lub zaproponowany harmonogram zajęć prowadził do nadmiernego obciążenia dzieci.

W niemal połowie placówek uczniowie z autyzmem i zespołem Aspergera nie otrzymali pomocy w postaci zatrudnienia dodatkowej osoby w celu współorganizowania ich kształcenia, pomimo istnienia od 1 stycznia 2016 roku takiego obowiązku.

Brak pomocy osoby posiadającej kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej był również jednym z powodów nierealizowania w połowie placówek zaleconych form integracji uczniów objętych indywidualnym nauczaniem, tj. włączania do realizacji części zajęć z zespołem klasowym.

Nie we wszystkich szkołach i przedszkolach zostały stworzone odpowiednie warunki organizacyjne i techniczne do realizacji edukacji włączającej. W połowie placówek uczniowie z niepełnosprawnościami uczyli się w klasach o nadmiernej liczebności, zajęcia dodatkowe nie były właściwie zorganizowane, nie zlikwidowano barier architektonicznych. Tylko w połowie placówek zapewniono infrastrukturę, która umożliwiała udzielenie odpowiedniej i wystarczającej pomocy.

Nauczyciele w kontrolowanych placówkach dostrzegali korzyści dla społeczności szkolnej płynące z wdrożenia edukacji włączającej, w tym możliwość zwiększenia naboru do szkoły i uzyskania dodatkowych środków. Wskazywali oni na czynniki, które utrudniają prawidłową realizację kształcenia specjalnego uczniów, wynikające m.in. z przyczyn organizacyjnych i finansowych (brak wsparcia dodatkowych osób, brak specjalistów, zbyt liczne klasy, bariery architektoniczne, brak odpowiednich pomieszczeń i inne).

Źródło: https://www.nik.gov.pl/

Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli