Odnaleźć Kansas. Zespół Aspergera rozszyfrowany Aaron Likens – recenzja książki

Podtytuł sugeruje, że mamy do czynienia z książką popularno-naukową lub poradnikiem psychologicznym. Nic bardziej mylnego. W nasze ręce trafia bowiem beletrystyka.

Autorem i zarazem bohaterem tej autobiograficznej pozycji jest dwudziestodwuletni Amerykanin, Aaron Likens cierpiący na Zespół Aspergera. Nie ma wykształcenia medycznego ani psychologicznego. Zespół Aspergera zna jedynie z autopsji. W książce nie pojawiają się więc określenia typu: zaburzenia integracji sensorycznej, deficyty teorii umysłu, zaburzenia procesów mentalizacji, perseweracje, stereotypowe zachowania i reakcje, choć to właśnie o tych zjawiskach pisze autor. Chłopak opisuje po prostu swoje życie. Pokazuje czytelnikowi, co w codziennej rzeczywistości oznaczają dla niego te właśnie terminy, na jakie konkretne trudności i problemy się one przekładają oraz jakie skutki za sobą pociągają w pracy zarobkowej, przy próbach nawiązania przyjaźni, zdobycia dziewczyny.

Przedstawiając swoje życie z Zespołem Aspergera, Aaron pisze o depresji, lękach, niepewności, samotności, nieśmiałości, porażkach, rozczarowaniach, frustracjach, negatywnym nastawieniu do samego siebie, trudnościach z zaakceptowaniem własnego stanu. 

Pisanie spełnia w przypadku Aarona dwie funkcje. Pierwszą z nich jest ułatwienie mu zrozumienia siebie samego. Pisząc, chłopak próbuje poznać odpowiedzi na nurtujące go pytania: „dlaczego jestem, jaki jestem?” oraz „dlaczego robię to, co robię”? Próbując zrozumieć Zespół Aspergera i odpowiedzieć na powyższe pytania, Aaron formułuje kilka bardzo interesujących teorii.

Drugim powodem, dla którego Aaron pisze o swoim życiu z Zespołem Aspergera, jest potrzeba bycia zrozumianym przez innych. Sam autor ubrał to w następujące słowa:

„Chciałbym, żeby więcej ludzi mogło zrozumieć, kim jestem. Może dlatego właśnie piszę. Może mam nadzieję, że któregoś dnia ktoś to przeczyta i choć przez krótką chwilę zobaczy, jak to jest być mną. Pragnę tylko zrozumienia, niczego więcej.”

Jest także w książce element optymistyczny. Stanowi go „niczym niezmącone uczucie szczęścia pomnożone przez 10”. Dla Aarona oznacza to specjalny obszar bezpieczeństwa, sytuację, w której mogą zniknąć jego objawy Zespołu Aspergera. Strefę tę autor określa mianem Kansas. Dotychczas Aaron doświadczał Kansas jedynie podczas wyścigów samochodowych, gania w kręgle, gry video. Chłopak wyraża jednak głęboką nadzieję, że kiedyś odnajdzie je również w realnym, zwykłym, codziennym życiu. Wtedy, jak pisze: „wyrwie się z tego potrzasku, w którym tkwi, uwolni od wszystkich swoich pułapek i dowie się, jak to jest normalnie funkcjonować między ludźmi”.

Zapiski Aarona uzupełnione zostały wstępem i komentarzami jego ojca, które znakomicie uzupełniają tekst oraz nakreślają czytelnikowi szerszy kontekst opisywanych sytuacji.

Elżbieta Wika 

Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli