Do dnia dzisiejszego jest to zaburzenie, gdzie trudno przewidzieć rokowania na przyszłość, a  świat naukowców  wrzucił je do diagnostycznego worka z autyzmem.

Jakość życia osób z ZA zależy od zrozumienia ich świata przez osoby, które odgrywają istotną rolę w stymulacji ich rozwoju. Tylko metody i techniki pracy  świadomie dobrane do indywidualnych potrzeb osób z  ZA pozwolą na pokonywanie deficytów rozwojowych. W przeciwnym wypadku mogą stać się czynnikami wtórnie wzmacniającymi zaburzenia rozwojowe.

Na czym polega ,,kamuflaż’’ ZA?

Z obserwacji klinicznych wynika, iż paradoksem jest to, że osoby dotknięte tym syndromem często mają wyjątkową urodę oraz ponadprzeciętną inteligencję logiczną, co pozwala im w dorosłym życiu wchodzić w związki partnerskie.

Na czym polega dramaturgia tego zaburzenia?

Z powodu zachowań typowych dla ZA owe związki mogą nie przetrwać. Taka osoba ,, jest mniej więcej tak elastyczna, jak gruba sztaba metalu w beczce ze złotem”, gdzie reakcje nawet na błahe bodźce są często nieadekwatne do sytuacji. Własne niepowodzenia i porażki w relacjach odczuwa bardzo dotkliwie, ale to nie aktywizuje refleksji na temat osobistego zachowania. Jeżeli zdarzy się, że zostanie wykazana niestosowność zachowania osoby z ZA, to ta będzie uważała ocenę za niesprawiedliwą i będzie przekonana, że jej sposób funkcjonowania jest właściwy, a zachowania akceptowane społecznie, którym nie potrafi sprostać – są po prostu tylko wymysłem ludzi neurotypowych.

Czy sytuacja rodzinna dzieci z ZA jest specyficzna?

Tak, ponieważ współcześnie, zdaniem U. Frith, dobrze kontrolowane badania wskazują na to, że zarówno ojcowie, jak i matki mogą mieć niektóre cechy wspólne ze swoimi autystycznymi dziećmi, dlatego w otoczeniu domowym małego Aspiego zachowania autystyczne są normą, a nie zaburzeniem.

Czy cechą ZA jest skrajny egocentryzm?

U małych dzieci może się to przejawiać brakiem chęci dzielenia się, np. słodyczami; mogą się przytulić, ale są bardzo bezpośrednie w wyrażaniu swoich opinii czy odczuć – jeżeli kogoś nie lubią, to mu to powiedzą otwarcie. W centrum ich życia są oni, ich plany, potrzeby związane z fiksakcją, zainteresowania. Z egocentryzmu wynikają widoczne zachowania manipulacyjne, gdy w grę wchodzi interes Aspiego, to bardzo umiejętnie potrafi dobrać takie metody, aby wywrzeć wpływ na innych poprzez odpowiednią intonację w głosie, dobranie stosownych dla niego argumentów.

Czy powód początkowej dumy rodziców (,, moje dziecko już tyle wie…”) powinien budzić niepokój ?

Tak, ponieważ szczególne zainteresowania dziecka z ZA skłaniają go do zdobywania wiedzy wykraczającej poza ramy rozwojowe adekwatne do aktualnego wieku (naukowcy określają to jako wysepkowa wiedza).

Czy osobom z ZA towarzyszy niezdarność?

To cecha, która nie opuszcza Aspiego do śmierci – widoczna w sposobie wykonywania prac plastycznych, czy pisaniu. Ale jeżeli przedmiotem zainteresowania dziecka jest np. konstruowanie samolotów, to schemat zostanie sporządzony z mistrzowską precyzją w odpowiedniej skali, z zaznaczeniem wszystkich elementów.

Czym ZA wyróżnia się wśród zaburzeń autystycznych?

Część osób ma fenomenalną pamięć mechaniczną oraz zachowania przekorne, które są oporne na działania terapeutyczne. Aspi czuje, że jest inny, ale na swoim poziomie rozwoju często nie wie, jak sobie z tą innością poradzić, dlatego reaguje w znany dla siebie sposób, co może być odczytane jako złośliwość lub arogancja, stąd tak istotne są działania korekcyjno- kompensacyjne.

Literatura:

1. Kozdroń, Zespół Aspargera zrozumieć, aby pomóc, wyd. Dyfin SA, W-wa 2015,
2. Frith, Autyzm i Zespół Aspargera,
3. Attwood; J. Blustone; U. Frith, Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy.

Autor: mgr Agata Borowska – pedagog i mama syna z Zespołem Aspergera

Materiał nadesłany przez Czytelniczkę portalu Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli