Jak nauczyć dziecko podstawowych zasad higieny?

Higiena u dzieci to podstawa. Dla każdego rodzica czy nauczyciela ważne jest, aby dziecko potrafiło prawidłowo skorzystać z toalety lub umyć ręce. Rolą rodzica jest nauczenie dziecka podstawowych zasad higieny, jeszcze przed pójściem do przedszkola lub szkoły. Bardzo często jest to warunek przyjęcia przedszkolaka do placówki. Średnio w wieku około dwóch lat dziecko reaguje na komendy: umyj ręce lub zrób siusiu.

W swoim artykule chciałabym przedstawić sprawdzoną i skuteczną metodę nauki higieny osobistej u małego dziecka, jaką zastosowałam już w kilku przypadkach. Zasada ta kieruje się dwiema głównymi cechami: kontrolą i konsekwencją. Kluczem do sukcesu jest natomiast indywidualne i cierpliwe podejście osoby dorosłej do dziecka.

Naszą pracę należy zacząć od określenia gotowości dziecka do nauki. Wcześniej wspomniałam, że dziecko powinno mieć ok. dwóch lat, aby samodzielnie (pod naszym okiem) mogło utrzymywać higienę. Niektóre dzieci gotowe są jeszcze przed ukończeniem dwóch lat, zaś inne w wieku 2,5-3 lat. Oczywiście im szybciej tym lepiej, ponieważ dzieci z biegiem czasu zaczynają się rozleniwiać i przyzwyczajają się do pieluch, brudnej buzi czy rąk, niechętnie też myją ząbki, kiedy się tego od nich nie oczekuje.

W przypadku mycia rąk czy szczotkowania zębów, sprawa jest dość prosta. Należy dziecku pokazać jak robić to poprawnie i powtarzać czynności regularnie. Mycie zębów powinno się odbywać minimum 2 razy dziennie, szczoteczką i pastą do zębów przystosowaną do wieku dziecka. Higiena jamy ustnej jest bardzo ważnym elementem, bowiem nagromadzenie bakterii powodować może takie schorzenia, jak próchnica czy afty. Poza tym nieprzyjemny zapach z ust u dziecka może skutkować niechęcią kolegów z przedszkola wobec dziecka czy też nieśmiałością samego dziecka, np. gdy problem zostanie zauważony przez rówieśników. Dzieci są dobrymi obserwatorami i potrafią szczerze wyrazić, co czują, nieświadomie raniąc. Dlatego warto zadbać o zdrowe i piękne zęby naszych dzieci, aby czuły się pewne siebie.

Często zdarza się też, że dzieci w wieku przedszkolnym mają brudne rączki czy buzię i nie stanowi to dla nich problemu. Zadaniem dorosłych jest uwrażliwienie dziecka na jego wygląd i sposób bycia. Czystość jest chlubą i należy uczyć małe dzieci mycia rąk czy buzi po jedzeniu, zabawie czy skorzystaniu z toalety. Nawyk ten pozytywnie wpłynie nie tylko na ich wizerunek, ale także na zdrowie. Jeśli nie będziemy pilnować dziecka, wiadomo, że z pośpiechu prawdopodobnie nie wykona tych podstawowych czynności.

Najtrudniejszym i zarazem czasochłonnym zadaniem jest nauczenie dziecka korzystania z toalety. Jest to niezwykle istotne w przypadku kiedy chcemy zapisać nasze dziecko do grupy przedszkolnej. Aby pozbyć się w miarę szybko i w odpowiednim czasie pieluch, każdy rodzic musi przyłożyć się do tego zadania. Dziecko samo nie nauczy się tej czynności, potrzebuje naszej pomocy i wsparcia.

Ważnym krokiem jest przypilnowanie dziecka, aby rano skorzystało z toalety. Jeśli się uda to bardzo dobrze, jeśli nie, próbujemy dalej. Od momentu kiedy udało się dziecku zrobić siusiu na nocnik bądź toaletę, należy odczekać od 30-50 minut i po tym czasie ponownie spróbować, nagradzając dziecko brawami, piątką czy innym wspaniałym gestem. Takie zachowanie należy konsekwentnie powtarzać przez cały dzień i kilka następnych, aż do momentu kiedy dziecko samo nam powie, że chce pójść do łazienki. Z autopsji wiem, że taka nauka nie trwa dłużej niż tydzień, ale pod pewnymi warunkami. Otóż podczas nauki nie można dziecku zakładać z powrotem pieluszki, trzeba konsekwentnie dążyć do celu, należy pilnować przerw między korzystaniem z toalety (tj. 30-50 minut w zależności od indywidualnych potrzeb dziecka) i nie wolno krzyczeć na dziecko, kiedy mu się nie uda. Z biegiem czasu dziecko poczuje ten ważny moment i będzie wiedziało, co należy zrobić. Wówczas możemy mówić o sukcesie. Na początku można zakładać dziecku pieluszki tylko na noc, ale kiedy zauważymy, że pieluszka jest sucha, możemy pozbyć się jej raz na zawsze. Metoda ta jest bardzo skuteczna, a przy tym buduje więź rodzica z dzieckiem, bowiem rozpoczyna nowy etap w życiu naszego malucha.

Postawa rodzica jest w tym przypadku bardzo istotna, ale wsparcie opiekunki w przedszkolu czy żłobku jest nieocenione. Przypominanie dziecku o skorzystaniu z toalety nadal jest potrzebne, tak samo jak zwracanie uwagi o umyciu rąk czy buzi. Bez pomocy dorosłych, dzieci szybko popadają w wir zabawy i zapominają o podstawowych zasadach higieny, które zarówno w przedszkolu, jak i w domu są niezbędne, aby dziecko było zdrowe i potrafiło samo o siebie zadbać. Kiedy wejdzie mu to w nawyk, bez problemu odnajdzie się w grupie przedszkolnej i będzie uważane za dobry przykład dla innych.

Autorka: Malwina Cieszyńska – Czytelniczka Portalu