Kształtowanie uczuć patriotycznych wśród uczniów z niepełnosprawnością intelektualną

Uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną mają trudności edukacyjne związane z przyswajaniem treści nauczania z wielu przedmiotów. Niejednokrotnie mają oni trudności w czytaniu i rozumieniu treści czytanego utworu. Trudności te często zniechęcają uczniów, zmniejszają motywację do nauki i niejednokrotnie pogłębiają istniejące utrudnienia.

Pracuję w szkole specjalnej jako nauczyciel świetlicy, w której uczą się uczniowie z orzeczeniem poradni psychologiczno-pedagogicznej. Są to dzieci z niepełnosprawnością intelektualną oraz ze spektrum autyzmu (w tym z zespołem Aspergera). W pracy z takimi uczniami należy stosować metody dostosowane do ich możliwości psychofizycznych. Musimy stosować proste metody nauczania, przygotować dużo pomocy dydaktycznych, najlepiej pomocy wizualnych. W każdym roku szkolnym prowadzimy zajęcia tematyczne zgodne z planem pracy świetlicy, które mają na celu wspomaganie procesu nauczania oraz rozwój umiejętności uczniów.

Odzyskanie Niepodległości przez Polskę to temat trudny dla naszych uczniów. Co roku omawiamy z uczniami te zagadnienia, chcąc utrwalić im tematykę utraty i odzyskania niepodległości. Właśnie z tej okazji w tym roku szkolnym przygotowaliśmy warsztaty tematyczne poświęcone 101 rocznicy Odzyskania Niepodległości.

Pragnęliśmy przypomnieć uczniom tematykę dotyczącą symboli narodowych, uczyć ich miłości do ojczyzny oraz porozmawiać na temat patriotyzmu i cech, jakie powinien posiadać patriota. Przed Narodowym Świętem 11 listopada odbyły się w świetlicy szkolnej warsztaty pod hasłem „Alfabet małego patrioty”, których scenariusz opracowałam wspólnie z koleżanką pracującą także w świetlicy p. Magdaleną Mosiołek. W zajęciach uczestniczyli wszyscy uczniowie szkoły. Podzieleni oni byli na grupy wiekowe, każda grupa wykonywała inne zadania dostosowane do możliwości psychofizycznych uczniów.

Klasy I – III

Zajęcia zaczęły się od recytacji wiersza T. Bełzy „Kto ty jesteś?”. Następnie odbyła się:
1. Rozmowa na temat symboli narodowych (flaga, hymn, godło).
2. Zadania do wykonania:
a) wykonanie flagi z kolorowego kartonu – nasze barwy narodowe.
b) godło – puzzle – praca w grupach.
Uczniowie otrzymali czystą kartkę A4 i kopertę z 8 puzzlami. Ich zadaniem było ułożenie z puzzli godła Polski (biały orzeł na czerwonym tle), a następnie przyklejenie go na białej kartce. Było to zadanie na czas. Grupa, która wykonała zadanie, wieszała godło na tablicy.
3. Symbole narodowe – krzyżówka – praca indywidualna.
Hasło krzyżówki brzmiało POLSKA – OJCZYZNA.

Klasy IV – VIII

1. Przypomnienie wiadomości na temat symboli narodowych – przypomnienie legendy o „Trzech braciach” – wyjaśnienie, dlaczego w naszym godle narodowym jest biały orzeł.
2. Rozmowa na temat patriotyzmu: Co to jest patriotyzm? Kto to jest patriota? Jakimi cechami charakteru powinien odznaczać się patriota?
a) Stworzenie „Alfabetu młodego patrioty” – uczniowie losują kartki, na której napisana jest 1 litera. Po odczytaniu litery, podają cechę charakteru, która zaczyna się na tę literę, np.: a – ambitny, b – bohaterski, c – cierpliwy, d – dzielny – (układają litery według alfabetu).
Uczniowie utworzyli słoneczko, którego promieniami były cechy dobrego patrioty.
b) Rozmowa na temat – Czy czujesz się Polakiem? Czy czujesz się patriotą? Które cechy dobrego patrioty ty posiadasz? – Uczniowie wypowiadali się bardzo rzeczowo, wszyscy chórem odrzekli, że są dobrymi patriotami i posiadają dość dużo cech dobrego patrioty.
3. Kolejnym zadaniem uczniów było wykonanie testu o Polsce. Test wyboru zawierał 17 pytań, dotyczących ogólnych wiadomości o Polsce. Test był bardzo łatwy… np. Nazwisko autora naszego hymnu, Dzień, kiedy obchodzimy święto flagi, dlatego większość uczniów wykonała go dobrze.

„Mali patrioci”

Warsztaty rocznicowe zakończyliśmy spotkaniem integracyjnym naszych uczniów klas III-IV z dziećmi z Samorządowego Przedszkola Nr 23 w Kielcach, z którymi spotykamy się cyklicznie od kilku lat. Spotkanie to, poza celem integracyjnym dzieci, miało jeszcze jedno ważne przesłanie. Chcieliśmy porozmawiać z najmłodszymi Polakami na temat naszej ojczyzny i zbliżającego się święta, po części chcieliśmy również sprawdzić ich wiedzę.
1. Rozmowa na temat symboli narodowych (flaga, hymn, godło) i naszych barw narodowych.
2. Wykonanie kotylionów w barwach narodowych z bibuły – praca indywidualna.
3. Wykonanie plakatów dużego formatu pod hasłem „Polska to dla mnie ……” – dokończenie zdania – praca w grupach. Wszyscy uczestnicy, także grupa przedszkolaków, pracowali znakomicie. Powstały piękne plakaty, które mówią nam do dziś, że „Polska to dla mnie… ojczyzna, moja ojczyzna, dom, mój dom, mój ulubiony dom, mój piękny dom, kraj, mój kraj, mój ukochany kraj”. Okazało się, że przedszkolaki mają dużą wiedzę na temat swojej ojczyzny.

Z przeprowadzonych warsztatów powstały bardzo ciekawe prace. Wszyscy uczniowie pracowali aktywnie. Na wyróżnienie zasługują uczniowie klas najstarszych, którzy utworzyli długą listę cech, jaką powinien posiadać patriota np.: o – odważny, odpowiedzialny, ofiarny. Omawiany temat nie jest łatwy dla naszych uczniów, ale pracując prostymi metodami i stosując dużo pomocy dydaktycznych, możemy osiągnąć zakładane cele.

Warsztaty te rozwijały umiejętności uczniów, pozwoliły utrwalić wiadomości o naszym kraju. Uczniowie w czasie zajęć rozwijali słownictwo, pamięć, swoją kreatywność, współpracę w grupach. Na warsztatach pracowali bardzo aktywnie, dlatego myślę, że wynieśli wiedzę na temat naszego kraju, naszych symboli narodowych, patriotyzmu i cech dobrego patrioty. 

Autor: Ewa Mazur – Czytelniczka Portalu
Nauczycielka Zespołu Szkół Nr 1 Specjalnych w Kielcach