Czym jest Trening Umiejętności Społecznych (TUS)?

Wspieranie rozwoju społeczno-emocjonalnego jest ważnym celem oddziaływań nauczycieli pracujących z dziećmi w każdym wieku. W realizacji tego zadania pomocna może okazać się metoda nazywana Treningiem Umiejętności Społecznych.

Czym jest Trening Umiejętności Społecznych?

Trening Umiejętności Społecznych (TUS), określany również jako metoda Goldsteina, jest oddziaływaniem terapeutycznym ukierunkowanym na poprawę funkcjonowania społecznego dzieci i nastolatków. Trening Umiejętności Społecznych przyjmuje formę regularnych zajęć grupowych, podczas których za pomocą różnorodnych form oddziaływania: ćwiczeń, rozmów, dyskusji, instrukcji, scenek rozwijane są umiejętności potrzebne do satysfakcjonującego funkcjonowania w społeczeństwie. Zajęcia odbywają się w kilkuosobowych grupach o stałym składzie, miejscu i czasie, co zapewnia poczucie przewidywalności i bezpieczeństwa. Proces terapeutyczny w obrębie jednej grupy trwa od kilku do kilkunastu miesięcy.

Jakie etapy obejmuje program Treningu Umiejętności Społecznych?

Praca metodą Treningu Umiejętności Społecznych cechuje się wysokim stopniem strukturalizacji. Utworzenie grupy poprzedza indywidualna rozmowa z każdym z uczestników, która służy poznaniu jego potrzeb, ocenie trudności, z jakimi się boryka oraz określeniem jego indywidualnego potencjału. Początek pracy z grupą obejmuje ustalenie wspólnych zasad, następnie stworzenie planu działań, wybranie odpowiednich technik służących wyćwiczeniu pożądanych umiejętności oraz ich utrwalenie.

Jakie są cele pracy metodą Treningu Umiejętności Społecznych?

Trening Umiejętności Społecznych ma na celu:

• poszerzenie wiedzy o umiejętnościach społecznych,
• rozwinięcie lub nabycie umiejętności wykonawczych w różnych sytuacjach społecznych, takich jak np. umiejętność rozwiązywania konfliktu, nawiązywania relacji, reagowania na zaczepkę lub agresję,
• nabycie nowych, wzmacniających doświadczeń w sytuacjach społecznych,
• rozpoznawanie emocji towarzyszących sytuacjom społecznym,
• poznanie sposobów odreagowania napięcia fizycznego i psychicznego,
• naukę współpracy i komunikacji, formułowania i przyjmowania krytyki,
• pracę nad odpornością na niepowodzenia i wiarą we własne możliwości.

Dla kogo przeznaczone są zajęcia Treningu Umiejętności Społecznych?

Twórcy metody adresują zaproponowane przez siebie oddziaływania do dzieci w wieku 4-17 lat, borykających się z różnymi trudnościami w funkcjonowaniu społecznym:

• trudnościami w nawiązywaniu relacji, nieśmiałością, lękiem społecznym,
• zachowaniami impulsywnymi lub agresywnymi, gwałtownymi i nieadekwatnymi reakcjami na sytuacje społeczne, trudnościami w samoregulacji,
• trudnościami w adaptowaniu się do zmiennych sytuacji społecznych,
• trudnościami w dostosowaniu się do obowiązujących zasad, ich rozumieniu i respektowaniu,
• trudnościami w obronie własnych granic oraz szanowaniu granic innych ludzi.

Rozpoczęcie zajęć grupowych poprzedzone jest indywidualną konsultacją, w czasie której terapeuta upewnia się, czy Trening Umiejętności Społecznych jest najlepszą formą pomocy dla konkretnego dziecka. W trakcie zajęć prowadzonych metodą TUS dzieci w bezpiecznych, zaaranżowanych sytuacjach uczą się, jak nawiązywać relacje, prosić o pomoc i jej udzielać, współpracować, wyrażać swoje potrzeby i dostrzegać potrzeby innych osób. Z tego powodu młodzi ludzie doświadczający niepowodzeń w radzeniu sobie w wyżej wymienionych obszarach, mogą odnieść z programu wymierne korzyści.

Bibliografia:

• A. Goldstein, Kształtowanie umiejętności małego dziecka. Przewodnik nauczania umiejętności prospołecznych, wyd. Instytut Amity, Warszawa 2014
• https://psychologiawpraktyce.pl/artykul/trening-umiejetnosci-spolecznych-a-socjoterapia, dostęp z dnia 14.11.2021 r.
• https://pomocautyzm.org/co-to-jest-tus/, dostęp z dnia 14.11.2021 r.

Autor: Urszula Wesół – pedagog specjalny, terapeuta pedagogiczny

Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli