WSTĘP
ROZDZIAŁ I. Charakterystyka zaburzeń słuchu ….……………………………………5
1.1. Klasyfikacja uszkodzeń słuchu …………………………………………………………………5
1.2. Rodzaje niedosłuchów ………………………………………………………………………………8
1.3. Etiologia niedosłuchów ………………………………………………………………………….11
ROZDZIAŁ II. Metody nauczania osób niesłyszących …………………………….13
2.1. Metoda kombinowana …………………………………………………………………………….14
2.2. Metoda macierzyńska ……………………………………………………………………………..15
2.3. Totalna komunikacja ……………………………………………………………………………….16
2.4. Metoda audytywno-werbalna ………………………………………………………………..18
ROZDZIAŁ III. Komunikacja osób niesłyszących …………………………………….20
3.1. Język migowy ………………………………………………………………………………………….20
3.2. Odczytywanie mowy z ust ………………………………………………………………………26
3.3. Fonogesty …………………………………………………………………………………………….29
ZAKOŃCZENIE ………………………………………………………………………………………….33
BIBLIOGRAFIA ………………………………………………………………………………………….34
W Polsce żyje kilka milionów ludzi, którzy mają uszkodzony słuch. Problem podmiotowości człowieka z uszkodzonym słuchem oraz jego udziału w procesie świadomej rehabilitacji stanowi obecnie znaczące i priorytetowe zagadnienia tak w Polsce, jak i na świecie.
We współczesnej literaturze zajmującej się rehabilitacją osób niepełnosprawnych na ogół niewiele miejsca poświęca się problematyce niesłyszących. Większość prac problem tej niepełnosprawności pomija lub traktuje marginesowo, ograniczając go co najwyżej do spraw i problemów ludzi niedosłyszących, późno ogłuchłych lub tracących słuch w wieku dojrzałym, przytaczając nawet przykłady ludzi niesłyszących, którzy swe sukcesy zaczęli osiągać jako słyszący i nigdy nie utożsamiali się z tym środowiskiem. Niemal w ogóle natomiast nie pisze się o tych, którzy utracili słuch we wczesnym dzieciństwie lub urodzili się niesłyszącymi i są oddzieleni od reszty społeczeństwa barierą specyficznych, manualnych środków porozumiewania się.
Jednym z najważniejszych problemów osób niesłyszących jest komunikowanie się z otoczeniem. Komunikacja międzyludzka jest warunkiem funkcjonowania człowieka w społeczeństwie. Podstawą komunikacji osób słyszących jest komunikacja werbalna. W przypadku osób niesłyszących podstawą komunikacji werbalnej jest język migowy.
Osoby niesłyszące nie mają problemu z porozumiewaniem się między sobą, podobnie jak osoby słyszące. Bariera w komunikacji występuje dopiero wówczas, gdy chcą się porozumieć osoby słyszące z niesłyszącymi. Osoby te mogą się komunikować ze sobą za pomocą różnych środków komunikacji, jednak nie są one jednakowo dla wszystkich dostępne (np. kartka papieru, telefon komórkowy, tłumacz). Osoby niesłyszące często też nie mogą opanować w wystarczającym stopniu języka polskiego, natomiast wśród osób słyszących znajomość kodów manualnych jest rzadkością.
Celem niniejszej pracy jest ukazanie metod komunikowania się osób niesłyszących. W pierwszej części pracy przedstawiono charakterystykę zaburzeń słuchu. Starano się przedstawić niezbędną wiedzę na temat osób z uszkodzonym słuchem: klasyfikacji uszkodzeń słuchu, rodzajów i etiologii niedosłuchu. Drugi rozdział pracy został poświęcony opisie metod nauczania osób z uszkodzonym słuchem. Ostatni rozdział obejmuje sposoby komunikowania się osób niesłyszących.
Jest to najważniejszy aspekt pracy z osobą niesłyszącą. U osób niesłyszących komunikowanie się za pomocą języka migowego, fonogestów czy odczytywania mowy z ust stanowi główny sposób wyrażania swych uczuć i myśli oraz podstawowy sposób komunikowania się między sobą.
Niniejszy rozdział został poświęcony charakterystyce zaburzeń słuchu. W tej części pracy starano się przedstawić niezbędną wiedzę na temat osób z uszkodzonym słuchem: klasyfikacji uszkodzeń słuchu, rodzajów i etiologii niedosłuchu.
Klasyfikacja osób z uszkodzonym słuchem może być dokonywana zgodnie z celami poszczególnych dyscyplin surdologicznych oraz poglądami jej przedstawicieli.
Podstawową cechą dobrej klasyfikacji jest uwzględnienie problematyki profilaktycznej i diagnostycznej, sposobu leczenia, rewalidacji. Powinna ona być klarowna, prosta oraz unikać wieloznaczności, uwzględniając współczesny stan wiedzy. Są to niektóre wymagania stawiane dobrej klasyfikacji przez Międzynarodowe Biuro Audiofonologii (BIAP). Audiofonologia jest dyscypliną wiedzy integrującą inne nauki z uwagi m.in. na ich znaczenie w rehabilitacji i rewalidacji osób z uszkodzonym słuchem. Z punktu widzenia BIAP wyróżnia się dwie zasadnicze grupy klasyfikacji: medyczną i pedagogiczną. Cel zarówno medycyny, jak i pedagogiki jest podobny – jest nim przywrócenie psychofizycznej sprawności umożliwiającej osobie z uszkodzonym słuchem integrację ze społeczeństwem. [1]
Ze względu na znaczenie podstaw klasyfikacyjnych, opracowanych przez Międzynarodowe Biuro Audiofonologii, które są istotne także dla surdopedagogiki, dyscypliny wiedzy praktycznej, podane poniżej podziały są zgodne z zaleceniami tegoż Biura.
I. Medyczne podstawy klasyfikacji:
II. Pedagogiczne podstawy klasyfikacji w odniesieniu do wieku dziecięcego
Klasyfikacja pedagogiczna polega na ustaleniu wyników procesów uczenia się w jego uwarunkowaniach pedagogiczno-szkolnych, społecznych. Kryterium pedagogiczne uwzględnia potrzeby organizacyjne systemu wychowania i nauczania głuchych. W Polsce takiego podziału dokonał K. Kirejczyk i wyodrębnił następujące kategorie: [2]
W zależności od głębokości uszkodzenia często stosowana jest klasyfikacja opracowana przez Międzynarodowe Biuro Audiofonologii (ilościowa i jakościowa). Przedstawia się ona następująco:
Klasyfikacja audiometryczna nawiązuje do krzywej audiometrii tonalnej ISO. Obliczeń dokonuje się na podstawie klasycznych częstotliwości mowy (według WHO): 500 – 1000 – 2000 Hz. Wszystkie nie spostrzegane frekwencje liczy się jako 120 dB ubytek. Otrzymane wartości dodaje się i dzieli przez trzy. Kiedy utrata słuchu wynosi powyżej 90 dB obliczona średnia wartość z uwzględnieniem frekwencji w zakresie 250 Hz wyróżnia 3 stopnie ubytku słuchu:
pierwszy stopień – ubytek słuchu niższy lub równy 90 dB
drugi stopień – utrata słuchu między 90 i 100 dB
trzeci stopień – ubytek słuchu powyżej 100 dB.
Do potrzeb logopedycznych przydatna jest bardziej szczegółowa skala ubytków słuchu:
Poszczególne, szczegółowe klasyfikacje zgodnie z zaleceniami BIAP przedstawiają się następująco:
Klasyfikacja etiologiczna uwzględnia:
Ad 1. Ze względu na przyczynę wyróżnia się uwarunkowania:
Ad 2. Na metodologię składają się w postępowaniu medycznym:
Klasyfikacja kliniczna dotyczy form i metody. W tej klasyfikacji wyróżnia się dwa kryteria:
Ad 1. Przewodnictwo słuchowe – próg pobudliwości słuchowej w przewodnictwie kostnym jest lepszy niż w przewodnictwie powietrznym. Trudności w przewodnictwie dźwięku odróżnia się od trudności w percepcji dźwięku na podstawie audiometrii tonalnej. Przyczyny zaburzeń: aplazja, infekcje, zaburzenia wentylacji ucha środkowego, infekcje w obrębie kości gąbczastych, urazowe przesunięcia podczas złamań kości.
Ad 2. Percepcja dźwięku, próg pobudliwości słuchowej w przewodnictwie kostnym i powietrznym identyczny:
a) recepcja (ucho wewnętrzne) – ubytki tonalne w ślimaku, drogach słuchowych, często powiązane z zaburzeniami percepcji:
b) percepcje (zaburzenia werbalizacji, które nie muszą mieć związku z ubytkiem tonalnym), w postaci:
Autor: Magdalena Nowak – Czytelniczka Portalu
Temat: Rozwijanie sprawności ruchowej, umiejętności obserwacji i wykorzystywania informacji w działaniu - zajęcia w ogrodzie.…
1. Rola diagnozy w projektowaniu działań rewalidacyjnych, wychowawczych i kompensacyjnych Diagnoza w pedagogice specjalnej obejmuje…
,,Solidarność musi iść przed walką (…) co to znaczy solidarność? Solidarność to znaczy sposób bytowania…
Przez lata pracy jako nauczyciel i pedagog specjalny nigdy nie przypuszczałam, że będę miała okazję…
Często o wyborze ścieżki kariery decydują umiejętności rozwijane od najwcześniejszych lat. Rolą rodzica jest wytropienie…
Podstawa programowa dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym ma za zadanie…