Autor: Pedagogika Specjalna - portal dla nauczycieli
Opublikowano: 22 maja 2015 roku.
Współczesne czasy przynoszą wiele niepożądanych zachowań dzieci w stosunkach społecznych, takich jak: agresja, nerwowość, zaburzenia koncentracji, trudności w kontaktach. W zapobieganiu tym niestosownym zachowaniom, pomocne mogą okazać się zabawy relaksacyjne. Andrea Erkert proponuje w swojej książce zabawy przeznaczone na każdą z czterech pór roku. Wspomagają one dzieci w odnalezieniu równowagi między aktywnością, a ciszą i odprężeniem. Owa równowaga natomiast sprzyja kształtowaniu się harmonijnej osobowości, bardziej odpornej na stres.
Należy pamiętać, aby ćwiczenia relaksacyjne przeprowadzać w spokojnym otoczeniu. Pomieszczenie nie powinno być zbyt jasne, ani ciemne. Należy zadbać o miłą atmosferę i poczucie bezpieczeństwa. Najlepiej, aby liczba dzieci w grupie wynosiła 8-12 osób w podobnym wieku.
Propozycje zabaw związanych z wiosną
Zwierzęcy telefon
Dzieci siedzą na podłodze w kręgu. Jedno z dzieci wymyśla zwierzę i wydający przez niego głos. Następnie szepcze go do ucha sąsiadowi; ten przekazuje go następnej osobie itd. Ostatnie dziecko powinno powiedzieć, jakiego zwierzęcia jest to głos.
Zaczarowany ptak
Dzieci leżą na podłodze. Nauczycielka przez czarodziejskie zaklęcie i z pomocą różdżki zmienia dzieci w śpiące ptaki. Następnie odczarowuje jedno z dzieci i prosi, żeby zapamiętało miejsca zajmowane przez innych. Dziecko to wychodzi za drzwi, a nauczycielka różdżką dotyka innego dziecka. Dziecko to staje się zaczarowanym ptakiem i zmienia swoje miejsce. Uczeń, który stoi za drzwiami wraca do sali i mówi, który ptak zmienił miejsce.
Kolorowy rajski ptak
Dzieci stoją w kręgu. Jednemu z nich nauczycielka przypina kilkanaście papierowych pasków o długości ok. 30 cm. Innemu dziecku zawiązuje się oczy i obraca kilkanaście razy dookoła. Jego zadaniem jest znaleźć rajskiego ptaka.
Kropelkowy masaż
Dzieci łączą się w pary. Jedno kładzie się na brzuchu na dywanie, drugie siada obok. Dziecko siedzące wyobraża sobie, że jego palce są kropelkami deszczu, które masują plecy kolegi. Dziecko leżące ma zamknięte oczy i próbuje śledzić w myślach wędrówkę kropli deszczu. Deszcz może delikatnie kropić lub mocno padać. Z czasem powoli wychodzi wiosenne słońce i wtedy masujące dziecko kładzie dłonie na plecach kolegi delikatnie je głaszcząc. Po zakończeniu ćwiczenia, role się zmieniają.
Opisywanie wiosny
Dzieci siedzą swobodnie z zamkniętymi oczami. Nauczyciel wypowiada wolno słowa lub zdania związane z wiosną, np. „kwitną kwiaty”, „świeci słońce”, „trawa jest zielona” itp. Dzieci słuchają i próbują w myślach ułożyć obraz wiosny. Po kilku minutach otwierają oczy i opowiadają o swoich obrazach. Obrazy te można narysować.
Skradający się kot
Dzieci – z wyjątkiem jednego – stoją odwrócone plecami do środka kręgu i wyobrażają sobie, że są ptakami. Jedno dziecko jest skradającym się kotem stojącym w środku kręgu. Z tego miejsca próbuje podkraść się z tyłu do jakiegoś ptaka. Jeśli ptak zauważy kota, podnosi rękę. A jeśli kotu uda się złapać ptaka, to ten zostaje skradającym się kotem.
Podkradanie marchwi
Jedno dziecko jest zającem, który śpi zwinięty na podłodze. Obok zająca leży marchew. Inne dzieci siedzą w kręgu na krzesłach i też są zającami, które mają wielką ochotę na marchewkę. Nauczycielka daje znak jednemu z dzieci, które powinno bezszelestnie przynieść marchew. Jeśli zając usłyszy kroki, wtedy wskazuje w odpowiednim kierunku. Gdy właściwie wskaże kierunek, niedoszły „złodziej” siada. Natomiast jeśli uda mu się skraść marchew, role się zamieniają.
Kwiatek
Podczas wiosennego spaceru można zerwać różne wiosenne kwiaty. Kiedy dzieci dokładnie poznały zerwane kwiatki, siadają w kręgu i zamykają oczy. Potem po kolei wąchają i dotykają kwiatka. Gdy określona ich liczba zostanie powąchana i dotknięta, dzieci otwierają oczy i mówią, o jakie kwiaty chodziło.
Wąchanie zapachów kwiatowych
Chusteczki higieniczne należy związać w środku jak kwiatki i wyskubać górne warstwy papieru. Każdy kwiatek skrapia się kilkoma kroplami olejku zapachowego(np. fiołka, róży). Dzieci siedzą na dywanie z zamkniętymi oczami. Wąchają każdy kwiatek i starają się zapamiętać jego zapach. Po 3-4 próbach wąchania, uczniowie malują kwiaty według swoich wyobrażeń.
Możesz fruwać jak ptak (opowieść relaksacyjna)
Jest piękny dzień. Niebo jest prawie bezchmurne, a świecące słońce przyjemnie cię ogrzewa. Gdy patrzysz do góry, możesz coś odkryć między chmurami. Aby lepiej widzieć mrużysz oczy. Wtedy rozpoznajesz małego, kolorowego ptaka. Wiesz, że jest to sikorka, która cicho i samotnie fruwa po niebie. Chciałbyś chętnie unieść się wraz z nią i w myślach wyruszasz w podróż. Rozkładasz swoje ramiona, stajesz na wietrze i machasz rękami w górę i w dół. Powoli ziemia usuwa ci się spod nóg i wznosisz się wysoko w niebo. Jesteś całkiem spokojny. Tu, wysoko jest pięknie. Czujesz wiatr wokół ciała. Robisz wdech i wydech, wdech i wydech. Oddychasz bardzo regularnie i samodzielnie. Patrzysz na ziemię. Pod tobą jest łąka usiana kwiatami. Kwiaty wyglądają na bardzo małe i mała jest też ławka pod jabłonią. Na jabłoni możesz zauważyć domek dla ptaków. Widzisz strumień, który płynie przez łąkę. Woda unosi kawałek kory, który wraz z prądem kołysze się w górę i na dół. Mały kot obserwuje uważnie przepływającą korę. Widzisz to wszystko dokładnie. Spokojnie wykonujesz kręgi na niebie. Robisz wdechy i wydechy, wdechy i wydechy, oddychasz bardzo regularnie i samodzielnie. Szybujesz wysoko nad górami. Promieniują one spokojem i bezpieczeństwem. Wokół świergotają małe ptaki. Nie obawiasz się. Obserwujesz dokładnie krajobraz, bo może zechcesz go namalować. Potem wznosisz się wyżej, aż na szczyty gór. Odpoczywasz na jednym z wierzchołków i odczuwasz w sobie ciszę. Czujesz, jak z ciszy wzrasta w tobie nowa siła. Wiesz, że to dobrze. Krążysz jeszcze po niebie i odczuwasz w sobie siłę. Wiesz teraz, że musisz być w ciszy, jeśli potrzebujesz siły. Zaczerpnąłeś więc znowu dość siły i powoli szybujesz z powrotem ku ziemi. Z pewnością wylądowałeś na twardym gruncie, stajesz na wietrze i rozkładasz ramiona. Idziesz powoli wzdłuż łąk i pól, aż znowu doszedłeś do swojego domu. Wchodzisz i otwierasz oczy. Kładziesz się powoli na boku. Zaciskasz pięści, przeciągasz się. Teraz jesteś znowu świeży i rześki.
Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli
Opracowano na podstawie: Dzieci potrzebują ciszy. Zabawy relaksacyjne na wiosnę, lato, jesień i zimę, Andrea Erkert, Wydawnictwo Jedność, Kielce 1999.