Rok szkolny….

P… ma 12 lat. Jest chłopcem z głęboką niepełnosprawnością intelektualną i uczęszcza na zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze. Uczeń nie posługuje się mową czynną, wymawia jednak pojedyncze sylaby, czasem powtarza zasłyszane dźwięki, powoli zaczyna wypowiadać pojedyncze słowa. Potrafi okazywać uczucia – zadowolenie okazuje uśmiechem i głośnym śmiechem, a niezadowolenie grymasem twarzy, postawą ciała, agresją wobec innych i wobec siebie. P… demonstruje niski potencjał przystosowawczy. Często bywa uparty, nie chce się podporządkować, gdy coś jest nie po jego myśli głośno piszczy, krzyczy, bije. Zaczyna wykonywać proste polecenia. Uwaga – mimowolna i krótkotrwała.

Jest sprawny ruchowo, chodzi samodzielnie. Sylwetka chłopca – przygarbiona, głowa ukryta w ramionach. Jest gibki, w ciągłym ruchu, uwielbia chodzić, biegać, pokonuje przeszkody. Poza sferą motoryki dużej, wszystkie pozostałe obszary rozwojowe plasują się na poziomie znacząco poniżej normy przewidzianej dla wieku życia. Ręce przecinają oś ciała, częściowo pracują pod kontrolą wzroku, dominuje manipulacja niespecyficzna. Chwyta bardzo małe przedmioty – zbiera okruszki z podłogi, malutkie listki (bardzo dobrze rozwinięty chwyt kciuk – palec).

Widzi, słyszy. Zmysłem dominującym u chłopca w poznawaniu świata jest dotyk i wzrok, przygląda się przedmiotom, bierze do ręki, wkłada mniejsze przedmioty do ust, potrząsa nimi, rzuca o podłogę. Nie lubi dzielić się zabawkami, gdy zabierze mu się jakiś przedmiot krzyczy, kładzie się na podłogę, bije innych. W szczególności lubi stymulację węchową (wszelkiego rodzaju zapachy miłe i te „brzydkie” też), wzrokową – uważnie obserwuje falujące chustki na wysokości jego wzroku (uśmiecha się, macha rękami), uwielbia bańki mydlane. Zna funkcje niektórych przedmiotów i miejsc – wie, że z kubka się pije, że klucze służą do otwierania drzwi. Rozpoznaje salę, gdzie odbywają się zajęcia, wie gdzie schowane są słodycze. Bierze udział w czynnościach porządkowych: odkłada rzeczy, zabawki na swoje miejsce, wyrzuca śmieci do kosza.

P… jest chłopcem, u którego występują tendencje regresywne (izolacja, autoagresja itp.). Obserwuje się u niego silne i impulsywne reakcje emocjonalne. Wszystkie te zachowania utrudniają proces adaptacji chłopca do norm i wymagań społecznych.

Praca z uczniem była prowadzona w oparciu o indywidualny program rewalidacyjno-wychowawczy. W tym roku szkolnym treści zawarte w programie zostały zrealizowane w miarę możliwości ucznia. Na pracę wpływ miał aktualny stan psychofizyczny, samopoczucie i nastrój wychowanka. W trakcie pracy z P… nacisk położony był głównie na rozwój sfer: komunikacji, poznawczej, ruchowej, społecznej, emocjonalnej i samoobsługowej.

Po przeanalizowaniu zebranych danych mogę stwierdzić, iż P… funkcjonuje na dotychczasowym poziomie. Jest chłopcem wesołym, uśmiechniętym i pełnym życia. Porozumiewa się z otoczeniem głównie drogą niewerbalną. Do porozumiewania używa monosylab oraz gestów. Kiedy jakieś zadanie lub czynność nie spełnia jego oczekiwań denerwuje się, odchodzi. Jest spostrzegawczy. Zadaje pytanie: „co to?” i wskazuje palcem. Bardzo interesuje się tym, co się dzieje „za oknem”. W szczególności zwraca uwagę na przejeżdżające drogą ciężarówki i duże auta, które wywołują hałas. Podbiega do okna, woła: „co to”? „o’! Wskazuje palcem. Woła: „pani” kiedy chce zwrócić na siebie uwagę, kiedy prosi o zgodę na wykonanie czynności, wręcz domaga się akceptacji, pozwolenia.

Podczas różnorodnych zajęć jest w stanie skoncentrować swoją uwagę na wykonywanej czynności przez krótką chwilę, jednakże muszą być one dla niego atrakcyjne. Próbuje naśladować ruchy w zakresie schematu własnego ciała. Przy pomocy drugiej osoby jest w stanie wodzić palcem po konturach figur geometrycznych. Układa puzzle dwu- trzyelementowe z pomocą. Układa drewniane układanki, gdzie prawidłowo wkłada kształty. Lubi kiedy ma możliwość wyboru. Bywa, że denerwuje się przy zadaniach. Szybko jednak się zniechęca, szuka innego zajęcia. Nie radzi sobie jeszcze z emocjami. Jego reakcje emocjonalne jeszcze nie zawsze są adekwatne do sytuacji. Zdarza się, że chłopiec jest silnie pobudzony psychoruchowo.  

Preferuje różnorodne słuchowiska oraz zajęcia relaksacyjne z wykorzystaniem elementów świetlnych. Uczeń interesuje się bodźcami dźwiękowymi płynącymi z otoczenia. Odwraca głowę w kierunku źródła dźwięku, wskazuje palcem. Wodzi wzrokiem za światłem w różnych kierunkach. Komunikuje swoje potrzeby nastrojem, zachowaniem, mimiką. Zna pomieszczenia, w których odbywają się zajęcia oraz przedmioty i sprzęty znajdujące się w nich. W dalszym ciągu koncentracja uwagi na wykonywanym zadaniu jest krótkotrwała i mimowolna. Ciągle trzeba P… motywować i zachęcać do skończenia zadania.

Lubi typowe zajęcia muzyczne z wykorzystaniem instrumentów muzycznych. Naśladuje używanie prostych instrumentów np. uderza pałeczką w bębenek, w trójkąt, potrząsa tamburynem, dmucha we flet wydobywając dźwięk. Bierze udział w grupowych zabawach ruchowych z podkładem muzycznym. Preferuje pracę z materiałami sypkimi, naturalnymi (samodzielnie manipuluje w różnorodnych ziarnach, kasztanach, żołędziach, orzechach itp., używa swoich dłoni jak i sprzętów np. małych pojemniczków). Chętnie uczestniczy we wszystkich stymulacjach polisensorycznych różnorodnymi fakturami, materiałami, samodzielnie manipuluje. Wycisza się podczas stymulacji zapachowej różnorodnymi olejkami zapachowymi. Nadal wymusza aktywności, które sam preferuje.   

W czynnościach samoobsługowych P… jest coraz bardziej samodzielny. Korzysta sam z toalety, sam się rozbiera i ubiera, z niewielką pomocą myje ręce i buzię.

Uwielbia wychodzić na dwór. Chodzi, biega, skacze, jest w ciągłym ruchu. Poznawał bliższe i dalsze środowisko przyrodnicze i społeczne poprzez wyjścia do ogrodu, spacery po mieście, do parku. Uczestniczył w zabawach integracyjnych organizowanych na terenie Domu jak i szkoły podstawowej oraz we wszystkich spotkaniach grup rewalidacyjno-wychowawczych. W przedstawieniu „Brzydkie Kaczątko” wyśmienicie odegrał rolę pieska. Przedstawienie było wystawiane w Miejskim Domu Kultury. Lubi dłuższe spacery. Potrafi poprawnie zachować się w ruchu ulicznym, stara się być spokojny w miejscach publicznych.      

Wskazówki do pracy na następny rok szkolny:

• kontynuowanie pracy rewalidacyjno-wychowawczej zgodnie z indywidualnym programem,
• kontynuowanie podjętych działań,
• wydłużanie czasu skupienia uwagi i koncentracji,
• wzmacnianie postępów i zachowań pożądanych ucznia,
• niwelowanie zachowań stereotypowych, zakłócających,
• dostarczanie różnorodnych bodźców w obrębie wszystkich zmysłów,
• wyzwalanie aktywności własnej ucznia na cel,
• częsta zmiana materiałów i pomocy dydaktycznych, by zachęcić ucznia do zajęć,
• wdrażanie do współpracy z nauczycielem,
• dalsza socjalizacja i integracja.

Ocena funkcjonowania ucznia z głęboką niepełnosprawnością intelektualną autorstwa Krystyny Michalik – Czytelniczki Portalu