PROGRAM „JESTEM  BEZPIECZNY”

 I CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU

Jest to program wspomagający rozwój dziecka ukierunkowany na bezpieczeństwo w życiu codziennym. Uczestnictwo w zajęcia opartych na tym programie, pomoże dziecku przygotowywać się do codziennego, nie zawsze bezpiecznego świata. Służy także lepszemu poznaniu siebie, a także swoich możliwości. Program zawiera tematy, które powinny być poruszone w ramach edukacji uczniów, szczególnie kierowany jest do nauczycieli, wychowawców klas młodszych szkoły podstawowej.

Program oraz proponowana literatura w pełni sprawdziła się w pracy z uczniami niepełnosprawnymi intelektualnie w stopniu umiarkowanym i znacznym. Program w całości bądź jego wybrane tematy mogą być zrealizowane na zajęciach rewalidacyjnych, a także korekcyjno-kompensacyjnych, terapii pedagogicznej. Jednak uważam, że zawarte w nim informacje są bardzo ważne, i my jako pedagodzy uczący dzieci z niepełnosprawnością intelektualną, powinniśmy wyposażyć naszych podopiecznych we wszystkie zawarte tutaj zagadnienia.

II CELE GŁÓWNE

Celem  tego programu jest uzmysłowienie uczniom, jakie zagrożenia czyhają na dzieci we współczesnym świecie, ukazanie jak wiele jest rzeczy niebezpiecznych, nauczenie jak można sobie z nimi poradzić będąc młodym człowiekiem, wykształcenie mechanizmów obronnych w celu uniknięcia niebezpiecznych sytuacji, zdarzeń, wyuczenie postaw jak samemu nie prowokować, nauczenie jak korzystać racjonalnie z dóbr natury i techniki.

III CELE SZCZEGÓŁOWE

Uczeń umie i potrafi odpowiednio zachować się mając na uwadze bezpieczeństwo swoje i innych w domu, na ulicy, w szkole, podczas wakacji i ferii, w czasie podróży, posługuje się telefonem komórkowym, korzysta ze źródeł Internetu, wymienia telefony alarmowe oraz w sposób adekwatny reaguje na zaistniałe zagrożenie.

Optymalnej realizacji celów sprzyja:

•  dobra i przemyślana organizacja zajęć,
• wybór gier i zabaw utrwalających,
• zaangażowanie uczniów.

IV METODY I FORMY REALIZACJI PROGRAMU

METODY PRACY:

• samodzielne działanie
• obserwacja i pokaz
• przekaz słowny
• możliwość działania, wg własnego pomysłu
• samodzielne doświadczenia dziecka
• spontaniczna aktywność dziecka

FORMY PRACY:

• praca indywidualna
• praca w parach
• praca w grupach

V TEMATY ZAJĘĆ

VI KRYTERIA OCENY I METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Ze względu na specyficzny charakter edukacji uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym, a także indywidualne tempo i zakres nauki każdego ucznia, osiągnięcia w poszczególnych sferach oddziaływań pedagogicznych i rewalidacyjnych są planowane indywidualnie. Realizacja programu wymaga szczególnie starannego doboru metod i form pracy oraz środków dydaktycznych.

Przewidywane osiągnięcia

Uczeń:

• wykonuje zadania problemowe samodzielnie lub z niewielką pomocą nauczyciela,
• wymienia telefony alarmowe i wie w jakich sytuacjach należy z nich korzystać,
• stosuje zasady bezpiecznej zabawy oraz wskazuje właściwe miejsca do zabawy,
• stosuje podstawowe środki bezpieczeństwa na drodze i ulicy,
• wie, że nie może samodzielnie przyjmować leków,
• zna zastosowanie urządzeń elektrycznych znajdujących się w domu,
• wskazuje ryzykowne zachowania wobec zwierząt,
• odpowiednio i racjonalnie korzysta z Internetu,
• wie jak racjonalnie korzystać z telefonu komórkowego,
• zna zasady właściwego zachowania się podczas nieszczęśliwego zdarzenia,
• wie do kogo może zwrócić się o pomoc,
• bezpiecznie zachowuje się podczas podróży,
• wskazuje ryzykowne zachowania wobec zwierząt,
•  bezpiecznie i samodzielnie pozostaje w domu.

VII EWALUACJA

Aby przekonać się, czy zaproponowany program daje pożądany wpływ na uczniów, konieczne jest przeprowadzenie ewaluacji tj. działania pozwalającego stwierdzić, w jakim stopniu cele są osiągnięte, czy proponowane metody i formy pracy są skuteczne. Oceny atrakcyjności zajęć dokonają same dzieci poprzez udział w zajęciach oraz informacje zwrotną. Wyniki ewaluacji posłużą do wyciągnięcia wniosków
o realizacji programu.

Narzędzia ewaluacyjne: arkusz ewaluacyjny na początek programu z zadaniami dotyczącymi bezpieczeństwa, ankieta dla uczniów, wyniki sprawdzianów/kart pracy wiedzy i umiejętności, arkusz ewaluacyjny na zakończenie programu (w zależności od umiejętności uczniów, ankieta może być przeprowadzona ustnie).

Ankieta po odbytych zajęciach

1. Dzisiejsze zajęcia były na ocenę ……………………………………………………
2. Podobało mi się…………………………………………………………………………..
3. Moja mina po zajęciach (zaznacz pętlą odpowiednią emotkę):

odniosłem sukces

jestem zmęczony

myślałem, że pójdzie mi lepiej

DZIĘKUJĘ

Należy pamiętać, że oceniając postępy ucznia, należy wziąć pod uwagę zaangażowanie i włożony
w pracę wysiłek, stopień opanowania materiału (z uwzględnieniem możliwości ucznia), przygotowanie do zajęć i udział w lekcji – aktywność. W ocenianiu bieżącym stosuje się pochwały słowne i 4 punktowy system oceniania zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania.

Zakres opanowanych wiadomości i nabytych umiejętności formułowany będzie w następujący sposób:

1. Ocenianie bieżące:

• słowna pochwała
• umowny system znaków.

2. Ocenianie śródroczne i końcoworoczne:

• ocena opisowa
• ewaluacja IPET.

Ocenianie uczniów jest podsumowaniem wszelkich wysiłków pedagogicznych, a jednocześnie narzędziem ewaluacyjnym w pracy nauczyciela.

Polecana literatura

Poniższe pozycje przeznaczone są do ćwiczeń z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, a także z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie w stopniu umiarkowanym lub dziećmi o zaburzonym rozwoju, na przykład z autyzmem czy zespołem Aspergera, które mają duże problemy z opanowaniem pewnych nawyków oraz zasad bezpieczeństwa i dobrego zachowania.

1. Dąbrowska R., Bezpiecznie przez życie, czyli jak uczyć dziecko unikania zagrożeń, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2009.
2. Hinz M.,Wiem, jak się zachować. Pomoce do nauki zasad odpowiedniego zachowania
   w niebezpiecznych i trudnych sytuacjach, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2013.
3. Gut M., Kłopoty Tymona. Historyjki społeczne o tym, jak się zachować w różnych sytuacjach życia codziennego. Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2015.
4. Gut-Orłowska M., Tymon rozumie innych. Historyjki społeczne o tym,  jak się zachować
   w różnych sytuacjach życia codziennego. Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk 2018.
5. Pewny start. Świat wokół mnie. Ja w bezpiecznym świecie. Materiały ćwiczeniowe z zakresu umiejętności społecznych dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Opracowanie zbiorowe, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2016.

 Program „Jestem bezpieczny” opracowała: Agnieszka Sapelecka

Materiał nadesłany przez Czytelniczkę portalu Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli