Uczucia są niezwykle ważne w życiu człowieka. Młody człowiek, który idzie po raz pierwszy do przedszkola lub szkoły, gdzie przeżywa pierwsze sukcesy i porażki, zaczyna wchodzić w relacje z rówieśnikami, odczuwa wiele emocji o dużym natężeniu. Wszyscy ludzie, a co za tym idzie wszystkie dzieci, mogą zachowywać się agresywnie. Skłonność do odczuwania gniewu, wściekłości lub lęku jest tak samo wrodzona, jak wszystkie inne uczucia.

Mówiąc o agresji, nie należy podkreślać jedynie leżących u jej podstaw stanów uczuciowych, ale zająć się przede wszystkim sposobami zachowania, które z niej wynikają (Rumpf, 2003). Dzieci odbierają wiele komunikatów na temat gniewu od rówieśników, rodzeństwa, nauczycieli, innych członków społeczności oraz ze strony mediów. W rezultacie tych oddziaływań, niektóre dzieci uczą się konstruktywnych sposobów zarządzania gniewem, inne poznają takie sposoby, które należy uznać za nieskuteczne. Negatywny wpływ niewłaściwego podejścia do gniewu może prowadzić do przykrych konsekwencji (słabe wyniki, społeczna izolacja, sięganie po alkohol, depresja, konflikty interpersonalne). Dziecko, które nie opanowało właściwych sposobów wyrażania gniewu, doświadczy wiele bólu i cierpienia w dorosłym życiu (Golden, 2003).

Program „Świat uczuć” jest przeznaczony dla dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Składa się z czterech godzinnych spotkań.

Cele programu

Cele edukacyjne:

• dostarczanie dzieciom wiedzy na temat uczuć
• rozpoznawanie i nazywanie uczuć
• poznawanie sposobów radzenia sobie z uczuciami w trudnych sytuacjach

Cele terapeutyczne:

• stwarzanie dzieciom możliwości odreagowania złości w atmosferze akceptacji i bezpieczeństwa
• pobudzanie nieświadomych zasobów psychicznych
• rozwijanie satysfakcjonujących więzi społecznych

Cele rozwojowe:

• wspieranie rozwoju dziecka
• kształtowanie pozytywnych wzorców zachowań

Metody pracy:

• rozmowa kierowana, tematyczne rozmowy grupowe
• gry i zabawy grupowe
• elementy muzykoterapii
• elementy pantomimy
• prace plastyczne

Forma pracy:

grupowa

Tematy poruszane w trakcie spotkań z dziećmi:

1. Rozpoznawania i nazywanie uczuć.
2. Wyrażanie uczuć.
3. Okazywanie uczuć pozytywnych.
4. Radzenie sobie z trudnymi, nieprzyjemnymi uczuciami.

Spotkania z klasą odbywały się raz w tygodniu o ustalonej godzinie. Dzieci chętnie wykonywały proponowane ćwiczenia, brały czynny udział w zabawach. Wykonały prace plastyczne, które zostały zaprezentowane rodzicom.

Kryteria oceny i metody sprawdzania osiągnięć ucznia

Praca z uczniem z niepełnosprawnością intelektualną wymaga szczególnie starannego doboru metod pracy, form i środków dydaktycznych. Biorąc pod uwagę indywidualne tempo nauki i możliwości opanowania nowych wiadomości i umiejętności, metody sprawdzania poziomu osiągnięć ucznia dobierane są indywidualnie.

Ocena postępów będzie dokonana poprzez bezpośrednią obserwację ucznia oraz analizę jego prac plastycznych i kart pracy. Ponadto, zostaną przeprowadzone rozmowy z wychowawcą i z wybranymi nauczycielami uczącymi dzieci.

Bibiografia:

Golden B. (2003) Zdrowy Gniew, Warszawa: Świat Książki

Portman R. (1999) Gry i zabawy przeciwko agresji, Kielce: Jedność

Rumpf. J. (2003) Krzyczeć, bić, niszczyć. Agresja u dzieci w wieku do lat 13, Gdańsk: GWP

Knez R., Słonina W. M. Saper czyli jak rozminować agresję. Program profilaktyczno – wychowawczy dla klas IV-VI szkół podstawowych, Rubikon Kraków 2004

www.archiwum.literka.pl

Pluta T. (2003) Profilaktyczno – wychowawczy program przeciwdziałania agresji u dzieci w młodszym wieku szkolnym, Kraków: Impuls

Szostak S., Tabaka A. (2004) Porozmawiajmy o agresji, Kraków: Rubikon

Vopel W. K.(2003) Kreatywne rozwiązywanie konfliktów, Kielce: Jedność

Program profilaktyki opracowały: Katarzyna Majewska i Paulina Szostek – Czytelniczki Portalu